Pierwszy urlop w życiu

W myśl art. 153 Kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Uprawnienie do kolejnego urlopu pracownik nabywa „z góry” już 1 stycznia danego roku, pod warunkiem pozostawania w tym dniu w zatrudnieniu.

Kłopotów może tu nastręczać to, w jaki sposób określić upływ miesiąca. Otóż należy tu przyjąć, że miesiąc pracy mija:

● z upływem ostatniego dnia miesiąca, jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu od pierwszego dnia danego miesiąca;
● z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy, jeżeli do nawiązania stosunku pracy doszło w trakcie miesiąca kalendarzowego (wynika to z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310);
● z upływem 30 dni, jeżeli pracownik u kolejnych pracodawców był zatrudniony krócej niż miesiąc kalendarzowy lub obrachunkowy.

Urlopu wypoczynkowego należnego za przepracowanie każdego miesiąca w przypadku pracowników podejmujących pracę po raz pierwszy w życiu nie zaokrągla się (chodzi tu o urlop w roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął swą pierwszą pracę). Zatem pracownik w pierwszym roku pracy za każdy przepracowany miesiąc nabywa prawo do 1,66 dni urlopu (jeżeli posiada wymiar 20 dni urlopu) lub do 2,16 dnia (w przypadku gdy ma prawo do wymiaru 26 dni urlopu). Pracodawca może z korzyścią dla pracownika zaokrąglić ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub dni.

PRZYKŁAD

Spółka z o.o. zatrudniła od 18.03.2009 r. na 1/2 etatu absolwenta liceum ogólnokształcącego, dla którego jest to pierwsza praca w karierze. W dniu 6 lipca 2009 r. z absolwentem tym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia. Proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wymiar urlop wypoczynkowy omawianego pracownika wynosi 10 dni (1/2 x 20 dni). Za każdy miesiąc pracy nabędzie on prawo do 0,83 dnia urlopu (1/12 x 10 dni). Ponieważ przepracował on jedynie 3 pełne miesiące (pierwszy m-c upłynął 17 kwietnia, drugi – 17 maja, a trzeci – 17 czerwca), za okres ten należy mu się 2,49 dnia urlopu (0,83 dnia x 3).

Podstawa prawna:
art. 153, art. 154 § 1, art. 155 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)