Zakładom pracy niekiedy przychodzi wyliczyć wynagrodzenie za godziny nadliczbowe po zmianie stawki pensji, która następuje w trakcie miesiąca.
W takich okolicznościach trzeba kierować się wysokością płacy należnej w dniu, w którym wystąpiły nadgodziny. Reguły tej nie odnajdziemy w powszechnie obowiązujących przepisach prawa pracy, ale wskazuje na nią wyrok Sądu Najwyższego z 9 lutego 2010 r. (sygn. akt I PK 157/09, M.P.Pr 2010/3/114). Odnosi się on co prawda do sytuacji, w której pracownikowi przysługują dwie różne stawki pensji – za pracę w Polsce i za pracę za granicą – mimo to, można go z pewnością odnieść do przypadku np. podwyżki przyznanej pracownikowi w trakcie miesiąca.
Problemu z kalkulowaniem zapłaty za pracę ponadnormatywną w razie podwyższenia lub obniżenia poziomu należnej zatrudnionemu pensji w trakcie miesiąca nie ma przy przekroczeniach stwierdzanych dopiero na koniec danego okresu rozliczeniowego. W takiej sytuacji do wyliczeń korzystamy wszakże ze stawki przysługującej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego (na takie uproszczenie zezwolił Departament Prawny GIP w stanowisku z 26 sierpnia 2008 r., GPP-306-4560-646/08/PE oraz Departament Prawa Pracy MRPiPS w piśmie z 20 sierpnia 2008 r., DPR-III-079-475/ZN/08).
Wątpliwości pojawiają się przy nadgodzinach dobowych. Godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia dobowej normy czasu pracy powstają w konkretnym dniu, w którym pracownik wykonuje zadania służbowe w godzinach przekraczających tę normę. A zatem normalne wynagrodzenie i dodatki za nadgodziny dobowe powinny być obliczane z uwzględnieniem stawki płacy obowiązującej w dniu wystąpienia wspomnianych nadgodzin. Słuszność tego poglądu potwierdza przywołany wyrok SN z 9 lutego 2010 r., w którym czytamy: „Jeżeli firma ustaliła dwie odrębne stawki płac za pracę w Polsce i za granicą, to pracownik, który pracuje w nadgodzinach, powinien otrzymać pensję według stawek zależnych od miejsca wykonanej pracy.”.
Przykład
Pełnoetatowy pracownik od 16 października 2017 r. otrzymał podwyżkę pensji na kwotę 3500 zł brutto (wcześniej jego miesięczna płaca wynosiła 3200 zł). W dniu 10 października (wtorek) wypracował on 3 nadgodziny, za które należy się dodatek 50%. Podobnie 17 października (również we wtorek). W tych okolicznościach wyliczenie zapłaty za ww. nadgodziny powinno wyglądać jak niżej:
- 3 nadgodziny z dnia 10.10: 3200 zł : 176 godz. czasu nominalnego z października 2017 r. = 18,18 zł; 18,18 zł x 3 godz. x 1,5 = 81,81 zł;
- 3 nadgodziny z dnia 17.10: 3500 zł : 176 godz. czasu nominalnego z października 2017 r. = 19,89 zł; 19,89 zł x 3 godz. x 1,5 = 89,51 zł;
