Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań do pracy na określonym stanowisku.
Kodeks pracy wyodrębnia trzy rodzaje badań z zakresu medycyny pracy:
- wstępne,
- okresowe,
- kontrolne.
Nieprecyzyjny zapis kodeksowy
W myśl art. 229 § 2 Kodeksu pracy, pracownik podlega okresowym badaniom lekarskim. W przypadku niezdolności do pracy trwającej dłużej niż 30 dni, spowodowanej chorobą, pracownik podlega ponadto kontrolnym badaniom lekarskim w celu ustalenia zdolności do wykonywania pracy na dotychczasowym stanowisku.
Mimo, iż brzmienie przytoczonej regulacji na pierwszy rzut oka wydaje się zrozumiałe, to jednak przepis ten nastręcza kilku wątpliwości.
Czy można „urlopować” pracownika bezpośrednio po chorobie trwającej ponad 30 dni, bez kierowania go na badania kontrolne?
W powszechnie obowiązujących przepisach nie odnajdziemy odpowiedzi na pytanie czy można udzielić urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po chorobie trwającej ponad 30 dni, bez kierowania go na badania kontrolne.
Biorąc pod uwagę wyjaśnienia resortu pracy z 2023 r. i 2024 r., stwierdzić należy, że pomimo niejednolitego stanowiska judykatury, możliwe jest przyjęcie, że przeprowadzenie badań kontrolnych nie stanowi warunku udzielenia pracownikowi urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po zakończeniu ponad 30-dniowej absencji chorobowej.
Ten sam punkt widzenia został zaprezentowany przykładowo w dwóch wyrokach Sądu Najwyższego: z 20 marca 2008 r. (sygn. akt II PK 214/07; OSNP 2009/15-16/194) oraz z 9 marca 2011 r. (sygn. akt II PK 240/10; OSNP 2012/9-10/113).
Jak obliczać 30 dni choroby?
Zasadnym wydaje się uznanie, iż:
- kierowanie pracownika na badania kontrolne jest wymagane w sytuacji, gdy okresy zwolnień lekarskich potwierdzających niezdolność do pracy obejmują co najmniej 31 dni, ale nie ma znaczenia, czy okresy niedyspozycji zdrowotnej dotyczą tej samej czy innej choroby;
- pracownika kieruje się na badania kontrolne w sytuacji, gdy łączne okresy niezdolności do pracy trwają dłużej niż 30 dni i następują bezpośrednio po sobie. Przepisy nie przewidują w tym zakresie sumowania okresów chorobowych absencji przypadającej po przerwach. A zatem każda przerwa w chorobie (nawet ta obejmująca wyłącznie dni wolne od pracy takie jak np. sobota i niedziela) powoduje, że okres 31 dni obligujący do wykonania kontrolnych badań lekarskich liczy się od początku;
- nie ma konieczności wysyłania zatrudnionego na badania kontrolne w przypadku, gdy podmiot zatrudniający nie zamierza już w ogóle dopuścić pracownika do pracy po jego co najmniej 31-dniowej chorobie, albowiem ten jest w okresie wypowiedzenia umowy o pracę i będzie do końca jego trwania zwolniony z obowiązku świadczenia pracy.
Słuszność przedstawionych tez znajduje potwierdzenie w wyjaśnieniach GIP oraz resortu pracy.
