Zapoznaj się z wydanymi na przestrzeni ostatnich lat, najciekawszymi stanowiskami i wyjaśnieniami resortowymi (np. PIP, ZUS, resortu pracy) z obszaru: Wynagrodzenie za pracę i ekwiwalent urlopowy.

Ekwiwalent za urlop po podwyżce płacy minimalnej

W opinii z 12 czerwca 2025 r. MRPiPS wskazało, jak przeliczać zmienne składniki wynagrodzenia przyjmowane do podstawy ekwiwalentu za urlop w sytuacji, gdy stawka godzinowa pracownika jest niższa od tej wynikającej z płacy minimalnej. Resort stwierdził, że w miesiącach, w których umowna stawka godzinowa była niższa od minimalnej, należy dokonać wyrównania i przyjąć do podstawy ekwiwalentu przeliczone, wyższe wynagrodzenie. Jeśli jednak w którymś miesiącu faktyczna stawka pracownika była wyższa od minimalnej (np. z powodu dużej liczby godzin pracy), do obliczeń należy przyjąć stawkę rzeczywistą, bez dokonywania przeliczeń.
Źródło: Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 16 z dnia 10.08.2025 r.

Nadgodziny dobowe a podstawa ekwiwalentu za urlop

W stanowisku z 18 lipca 2025 r. Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej wyjaśniło, że przy obliczaniu podstawy ekwiwalentu za urlop wynagrodzenia za nadgodziny dobowe nie przelicza się na dodatkowe dni pracy. Resort podkreślił, że praca w godzinach nadliczbowych zwiększa kwotę wynagrodzenia, ale nie zmienia liczby faktycznie przepracowanych dni w miesiącu. Zgodnie z przepisami rozporządzenia urlopowego (§ 16 ust. 2), przy obliczeniach kluczowa jest liczba dni pracy, za które przysługiwało wynagrodzenie, a nie łączna liczba przepracowanych godzin. Oznacza to, że wynagrodzenie dzieli się przez liczbę dni, w które pracownik świadczył pracę, niezależnie od tego, czy w tych dniach wystąpiły nadgodziny.
Źródło: Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 16 z dnia 10.08.2025 r.

Ustalanie dzielnika przy ekwiwalencie za urlop przy krótkim zatrudnieniu

W stanowisku z 8 maja 2025 r. MRPiPS wyjaśniło, jak ustalać dzielnik przy obliczaniu ekwiwalentu za urlop dla pracownika zatrudnionego krócej niż 3 miesiące. Resort wskazał, że przy uśrednianiu zmiennych składników wynagrodzenia należy wziąć pod uwagę liczbę miesięcy, z których wynagrodzenie zostało przyjęte do podstawy, wliczając w to również miesiące niepełne. Dzielnikiem będzie zatem faktyczna liczba miesięcy (także tych nieprzepracowanych w całości), za które uwzględniono płacę w podstawie wymiaru ekwiwalentu.
Źródło: Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 11 (629) z dnia 01.06.2025

Książka dla kadr i płac "Mistrz Kadr i Płac" najnowsze wydanie na 2025 rok to ponad 1080 stron eksperckiej i praktycznej wiedzy kadrowo-płacowej opisanej zrozumiałym językiem z roczną aktualizacją!

Podstawa ekwiwalentu za urlop przy krótkim zatrudnieniu

Zgodnie ze stanowiskiem MRPiPS z 3 kwietnia 2025 r., w przypadku pracownika zatrudnionego krócej niż trzy miesiące, którego stosunek pracy rozpoczął się i zakończył w trakcie miesiąca, podstawę ekwiwalentu za urlop należy uśrednić. Oznacza to, że uwzględnia się wynagrodzenie wypłacone za faktycznie przepracowany okres i uśrednia je stosownie do liczby miesięcy zatrudnienia (wliczając miesiące niepełne). Resort podkreślił, że nie ma podstaw prawnych, aby w takiej sytuacji sztucznie uzupełniać (dopełniać) wynagrodzenie do kwoty, jaką pracownik uzyskałby, gdyby przepracował pełne miesiące.
Źródło: Ubezpieczenia i Prawo Pracy nr 9 (627) z dnia 1.05.2025 r.

Obliczanie wynagrodzenia za urlop na początku zatrudnienia (dwa stanowiska)

W stanowiskach z 3 i 6 marca 2025 r. MRPiPS oraz GIP odniosły się do problemu obliczania wynagrodzenia za urlop w pierwszym lub drugim miesiącu zatrudnienia przy wypłacie przesuniętej na kolejny miesiąc.

• Stanowisko MRPiPS: Resort pracy uznał, że należy uwzględnić zmienne składniki wynagrodzenia należne za miesiąc, w którym pracownik korzystał z urlopu. Jeśli urlop był w pierwszym miesiącu, podstawę stanowi wynagrodzenie z tego miesiąca. Jeśli w drugim – średnia z obu miesięcy. Celem jest jak najwierniejsze odzwierciedlenie pensji, jaką pracownik by otrzymał, gdyby pracował.
• Stanowisko GIP: Główny Inspektorat Pracy nie zajął jednoznacznego stanowiska, stwierdzając, że nie jest uprawniony do rozstrzygania takich kwestii, a ostateczna interpretacja należy do sądu pracy.
  Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, dodatek Kadry i Płace nr 55 (6472) z dnia 20.03.2025 r.

Brak wynagrodzenia za dzień wolny kończący okres wypowiedzenia

W stanowiskach z 3 i 6 marca 2025 r. zarówno MRPiPS, jak i GIP zgodnie potwierdziły, że pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie za dzień, w którym kończy się jego okres wypowiedzenia, jeśli jest to dzień wolny od pracy (np. sobota) i jednocześnie pierwszy dzień nowego miesiąca, w którym pracownik nie świadczył już pracy. Zgodnie z art. 80 Kodeksu pracy, wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną, a w opisanej sytuacji pracownik w tym miesiącu w ogóle nie pracował.
Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, dodatek Kadry i Płace nr 55 (6472) z dnia 20.03.2025 r.

Wynagrodzenie przy zmianie stawki w trakcie miesiąca (dwa stanowiska)

W stanowiskach z 3 i 6 marca 2025 r. resort pracy i inspekcja pracy odniosły się do obliczania wynagrodzenia pracownika, któremu w trakcie miesiąca zmieniono stawkę zaszeregowania, przy nierównomiernym rozkładzie czasu pracy.

• Stanowisko GIP: Inspekcja wskazała, że wynagrodzenie należy obliczyć oddzielnie dla okresu obowiązywania starej i nowej stawki. GIP nie sprecyzował jednak, jaki dzielnik (nominalny czy faktyczny czas pracy) należy zastosować do obliczeń.
• Stanowisko MRPiPS: Ministerstwo doprecyzowało, że przy obliczeniach dla każdej części miesiąca jako dzielnika należy użyć nominalnego wymiaru czasu pracy dla całego miesiąca (zgodnie z art. 130 k.p.), a nie faktycznie zaplanowanych godzin w danym okresie.
  Źródło: Dziennik Gazeta Prawna, dodatek Kadry i Płace nr 55 (6472) z dnia 20.03.2025 r.

Wynagrodzenie autorskie nie wlicza się do płacy minimalnej

W odpowiedzi z 31 stycznia 2022 r. (znak KT-OOGPR-01.450.18.2022.2) PIP, powołując się na klasyfikację GUS oraz orzecznictwo Sądu Najwyższego, stwierdził, że wynagrodzenie z tytułu przeniesienia praw autorskich (tzw. honorarium autorskie, objęte 50% KUP) nie jest zaliczane do wynagrodzeń osobowych. Oznacza to, że nie wlicza się go do płacy minimalnej. Jeśli więc wynagrodzenie zasadnicze pracownika jest niższe od minimalnego, pracodawca ma obowiązek je wyrównać, nawet jeśli pracownik otrzymuje dodatkowo honorarium autorskie.
Źródło: Odpowiedź PIP udzielona dla HR Kadry i Płace Jeżek Przemysław

Jak rozumieć „przepracowaną część miesiąca” przy chorobie

W stanowisku z 27 czerwca 2017 r. (znak DPR.III.053.206.2017.MW) MRPiPS wyjaśniło, że zwrot „przepracowana część miesiąca” użyty w przepisach o wynagrodzeniach odnosi się do sytuacji, gdy pracownik świadczył pracę przez część swojego wymiaru czasu pracy w danym miesiącu, a przez resztę był nieobecny z powodu zwolnienia lekarskiego. W takim przypadku, aby obliczyć wynagrodzenie za pracę, jego stałą miesięczną stawkę dzieli się przez 30, mnoży przez liczbę dni zwolnienia, a uzyskaną kwotę odejmuje od pełnego wynagrodzenia.
Źródło: Stanowisko MRPiPS wydane dla HR Kadry i Płace Jeżek Przemysław

Wynagrodzenie za przepracowaną część miesiąca a choroba w dni wolne

W odpowiedzi z 15 lipca 2021 r. (znak KT-OOGPR-01.450.110.2021.2) PIP wyjaśnił, że pracownik otrzymujący stałe wynagrodzenie miesięczne w długim okresie rozliczeniowym dostaje pełną pensję niezależnie od liczby zaplanowanych godzin pracy w danym miesiącu. Jeśli pracownik zachoruje w miesiącu, w którym miał zaplanowanych mało dni pracy, to wynagrodzenie chorobowe i tak przysługuje mu za wszystkie dni kalendarzowe choroby, w tym za dni wolne od pracy. Może to skutkować sytuacją, w której łączna wypłata za dany miesiąc (wynagrodzenie za pracę + świadczenie chorobowe) będzie wyższa niż jego standardowa pensja.
Źródło: Odpowiedź PIP udzielona dla HR Kadry i Płace Jeżek Przemysław