Jeśli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą, ze współmałżonkiem podlegającym dotychczas ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca, zawrze umowę zlecenia, skutkowało to będzie zmianą tytułu do ubezpieczeń w ZUS z tytułu osoby współpracującej na tytuł umowy zlecenia.
Innymi słowy, zatrudniony przez przedsiębiorcę w ramach umowy zlecenia członek jego rodziny winien być ubezpieczony jako zleceniobiorca, a nie jako osoba współpracująca.
Interpretacja ZUS
Lublin, dnia 11 października 2016 r.
WPI/200000/43/1078/2016
DECYZJA nr 1078/2016
Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (tj. Dz.U. z 2015 r. poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (tj. Dz.U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione we wniosku złożonym w dniu 29 września 2016 r. przez przedsiębiorcę (…) uznaje za:
- prawidłowe w sprawie podlegania współmałżonki Wnioskodawcy, z którą zostanie zawarta umowa zlecenia, ubezpieczeniom społecznym na zasadach właściwych dla zleceniobiorców,
- odmawia wydania interpretacji w przedmiocie potwierdzenia możliwości zmiany przez Wnioskodawcę tytułu do ubezpieczeń społecznych dla współmałżonki.
UZASADNIENIE
W dniu 29 września 2016 r. do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddział w wpłynął wniosek przedsiębiorcy (…) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Wnioskodawca poinformował, że jest przedsiębiorcą prowadzącym jednoosobową działalność gospodarczą. Podstawowym przedmiotem działalności jest wykonywanie pozostałych robót budowlanych wykończeniowych (PKD 4339Z). Firma działa na rynku od (…) 2001 roku i zatrudnia osoby na stanowisku — monter zabudowy i robót wykończeniowych w budownictwie. Jednocześnie wnioskodawca z dniem (…) 2015 roku zgłosił współmałżonka do ZUS z kodem ubezpieczenia 0511xxx jako osobę współpracującą. Ponadto wnioskodawca pozostaje ze współmałżonkiem we wspólności majątkowej oraz prowadzą wspólne gospodarstwo domowe.
Wnioskodawca zamierza z dniem (…) 2016 r. zatrudnić współmałżonkę w swojej firmie na podstawie odpłatnej umowy zlecenie, a konkretnie chce jej zlecić prowadzenie spraw kadrowych oraz spraw dotyczących rozliczeń z kontrahentami. W związku z powyższym wnioskodawca będzie opłacać składki na ubezpieczenia społeczne od ustalonego w umowie zlecenie wynagrodzenia nie jak do tej pory w wysokości dla osoby współpracującej.
W związku z tą sytuacją Wnioskodawca zwraca się do ZUS z wnioskiem o udzielenie odpowiedzi na pytanie:
Czy Wnioskodawca może zmienić tytuł do ubezpieczenia z osoby współpracującej i zatrudnić współmałżonkę na umowę zlecenie i traktować ją jak zwykłego zleceniobiorcę (płacić składki od kwoty zawartej w umowie zlecenie), a nie jak za osobę współpracującą?
Wnioskodawca przedstawił własne stanowisko w sprawie.
Zdaniem Wnioskodawcy osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osoby współpracującej, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca. Brak jest bowiem w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców przepisu analogicznego do tego, jaki zawarty jest w art. 8 ust. 2 ustawy w odniesieniu do pracowników, a wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej tytuł do ubezpieczeń społecznych.
W opinii Wnioskodawcy w przypadku zatrudnienia współmałżonki na podstawie odpłatnej umowy zlecenie, obowiązek ubezpieczeń społecznych powstanie z tytułu wykonywania umowy zlecenia, a nie z tytułu współpracy przy prowadzeniu działalności gospodarczej. W związku z powyższym Wnioskodawca może zmienić tytuł ubezpieczeniowy współmałżonki i zatrudnić ją na umowę zlecenie oraz traktować jak zwykłego zleceniobiorcę (płacić składki od kwoty zawartej w umowie zlecenie), a nie jak za osobę współpracującą.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie zważył, co następuje:
Przepis art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie. Stosownie do ust 5 cytowanego przepisu w związku z art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 powołanej powyżej ustawy, wyłącznie w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Oddział zaznacza jednocześnie, że w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów. Ocena stanowiska przedsiębiorcy, dokonywana pod kątem prawidłowości zaprezentowanej przez przedsiębiorcę wykładni przepisu prawa, czyniona jest w oparciu o kompletny opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego zawarty w treści wniosku o wydanie pisemnej interpretacji. Podkreślenia przy tym wymaga fakt, iż rozpoznając wniosek o wydanie pisemnej interpretacji Zakład nie prowadzi postępowania wyjaśniającego, w szczególności nie przeprowadza postępowania dowodowego. Granice sprawy rozpatrywanej na podstawie złożonego wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, jak zauważono wyżej, zakreślają jedynie ramy zaprezentowanego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wydając pisemną interpretację Zakład przyjmuje więc jako prawdziwe złożone przez wnioskodawcę oświadczenia, zwracając jednocześnie uwagę na fakt, iż wiążący charakter niniejszej decyzji ograniczony został jedynie do stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Ryzyko podania nieprawdziwych informacji w opisie stanu faktycznego bądź też poczynienie przez terenowe jednostki organizacyjne Zakładu, np. w toku prowadzonego postępowania lub w toku czynności kontrolnych, ustaleń odmiennych od tych zaprezentowanych przez wnioskodawcę obciąża jedynie przedsiębiorcę.
Tym samym Oddział podkreśla, że w trybie interpretacji nie dokonuje oceny prawnej jak również nie potwierdza czy czynności wskazane przez Wnioskodawcę we wniosku o wydanie interpretacji mogą być wykonywane w ramach umowy zlecenia. Wydając niniejszą decyzję Oddział oparł się na informacji przedstawionej przez Wnioskodawcę w opisie zdarzenia przyszłego, w którym wskazał, iż od dnia (…) 2016 r. zamierza zatrudnić współmałżonkę na podstawie odpłatnej umowy zlecenia.
Oddział zwraca również uwagę, że zapis art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wskazuje jednoznacznie, że nie każda sprawa leżąca we właściwości organu jest możliwa do rozstrzygnięcia przez wydanie interpretacji w tym trybie. W konsekwencji, w przypadku, gdy wniosek o wydanie pisemnej interpretacji zostanie złożony w sprawie dotyczącej innego niż wskazany powyżej zakresu, właściwy do rozpoznania wniosku Oddział Zakładu Ubezpieczeń Społecznych obowiązany jest odmówić wydania takiej interpretacji.
Wskazany w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych katalog spraw, które mogą zostać rozpatrzone poprzez wydanie decyzji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, obejmuje kwestie związane z obowiązkiem świadczenia daniny publicznej, w tym składek na ubezpieczenia społeczne, natomiast nie obejmuje spraw związanych z podejmowaniem w imieniu przedsiębiorcy decyzji czy wskazywanie przedsiębiorcy, że może zmienić kod tytułu ubezpieczenia współmałżonki.
Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym reguluje ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 963).
Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 powołanej ustawy, osoby fizyczne, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są osobami wykonującymi pracę na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu. W myśl art. 11 ust. 1 powołanej ustawy osoby te mogą podlegać dobrowolnie ubezpieczeniu chorobowemu na swój wniosek.
Zgodnie natomiast z art. 8 ust. 2 tej ustawy jeżeli pracownik spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, dla celów ubezpieczeń społecznych jest traktowany jako osoba współpracująca. Oddział zaznacza jednak, że umowa zlecenia jest umową regulowaną przez przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (tekst jedn. Dz. U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), odmienna w swej charakterystyce prawnej od umowy o pracę, a w konsekwencji nie może być w powyższej sytuacji traktowane analogicznie.
W konsekwencji powyższego, osoba wykonująca pracę na podstawie umowy zlecenia, nawet jeżeli spełnia kryteria określone dla osób współpracujących, podlega ubezpieczeniom społecznym jako zleceniobiorca, bowiem wykonywanie pracy na podstawie umowy zlecenia stanowi odrębny, od współpracy przy prowadzeniu pozarolniczej działalności gospodarczej, tytuł do ubezpieczeń społecznych, a jednocześnie w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych w odniesieniu do zleceniobiorców brak jest przepisu odpowiadającego treści zawartej w art. 8 ust. 2 tej ustawy regulacji dotyczącej pracowników.
Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych w art. 18 ust. 1 określa, że podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców stanowi co do zasady przychód w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.). Natomiast art. 18 ust. 3 doprecyzowuje tę zasadę w odniesieniu do umów zlecenia, zgodnie z którym podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe zleceniobiorców ustala się zgodnie z ust. 1, jeżeli w umowie agencyjnej lub umowie zlecenia albo innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.
Z przedstawionego we wniosku opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jako przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą zamierza zawrzeć od (…) 2016 r. umowę zlecenia z współmałżonką podlegającą obecnie ubezpieczeniom społecznym jako osoba współpracująca przy prowadzeniu działalności gospodarczej. Konsekwencją zawarcia umowy będzie zmiana tytułu do ubezpieczeń społecznych z tytułu osoby współpracującej na tytuł umowy zlecenia.
Biorąc powyższe pod uwagę, Zakład Ubezpieczeń Społecznych stanowisko zawarte we wniosku z dnia 29 września 2016 r. uznał jak w sentencji decyzji.
POUCZENIE
Decyzja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu jej wydania.
Wydana decyzja wiąże Zakład Ubezpieczeń Społecznych wyłącznie w sprawie przedsiębiorcy, na którego wniosek została wydana. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do Sądu Okręgowego w (…)
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.
źródło: http://www.zus.pl/
