Różnice między umową o dzieło a umową zlecenia

W odróżnieniu od wykonawcy umowy o dzieło, zleceniobiorca w umowie zlecenia (świadczenia usług) nie bierze na siebie ryzyka pomyślnego wyniku spełnianej czynności co bez wątpienia czynią wykonawcy (por. wyrok Sądu Apelacyjnego w Białymstoku z 18 września 2013 r., sygn. akt III AUa 244/13).

Stosownie do wyroku Sądu Najwyższego z 14 września 2016 r. (sygn. akt II UK 342/15): „(…) Dzieło jest wytworem, który w momencie zawierania umowy nie istnieje, jednak jest w niej z góry przewidziany i określony w sposób wskazujący na jego indywidualne cechy. Dlatego też jednym z kryteriów umożliwiających odróżnienie umowy o dzieło od umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług jest możliwość poddania dzieła sprawdzianowi na istnienie wad dzieła. Sprawdzian taki jest zaś niemożliwy do przeprowadzenia, jeśli strony nie określiły w umowie cech i parametrów indywidualizujących dzieło. Taki brak kryteriów określających pożądany przez zamawiającego wynik (wytwór) umowy prowadzi do wniosku, że przedmiotem zainteresowania zamawiającego jest wykonanie określonych czynności, a nie ich rezultat. (…)”.

Jak wskazał Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 9 czerwca 2015 r. (sygn. akt III AUa 782/14): „(…) wyznacznikami odróżniającymi czynności świadczone w ramach umowy o dzieło od zadań wykonywanych w ramach umowy zlecenia są:

1) konieczność określenia dzieła z góry, w umowie,

2) powstanie w wyniku działań przyjmującego zamówienie konkretnego, indywidualnie oznaczonego rezultatu,

3) weryfikowalność tego rezultatu ze względu na istnienie wad. (…)”.

Poniższa tabela wyłuszcza najważniejsze różnice między umową o dzieło a umową zlecenia:

Umowa zlecenia	Umowa o dzieło
Zleceniobiorca powinien kierować się wskazówkami zleceniodawcy co do sposobu wykonywanych czynności na rzecz podmiotu go zatrudniającego	Przyjmujący zamówienie ma dużą swobodę w wykonaniu dzieła
Umowa zlecenia co do zasady jest zawierana dla wykonywania czynności w sposób powtarzalny, ciągły i systematyczny. Czas jej trwania jest wyznaczany poprzez wskazanie okresu na jaki zawarto umowę	Umowa o dzieło powinna mieć charakter jednorazowy, a czas jej trwania powinien być konkretnie określony poprzez wskazanie terminu (daty) wykonania dzieła
Zleceniobiorca nie ponosi odpowiedzialności bezpośrednio za rezultat swojej pracy, lecz za staranność w wykonaniu zlecenia	Wykonawca ponosi bezpośrednią odpowiedzialność za rezultat swej pracy. Ponosi odpowiedzialność z tytułu rękojmi, za wady fizyczne i prawne wykonanego dzieła
Umowę zlecenia można wypowiedzieć w każdym czasie	Od umowy o dzieło można odstąpić (Kodeks cywilny nie przewiduje wypowiedzenia umowy o dzieło)
Umowa zlecenia może być odpłatna lub nieodpłatna	Umowa o dzieło jest umową odpłatną
W kwestii ustalania wynagrodzenia strony mają dużą swobodę, przy czym jego wysokość musi być ustalona w taki sposób, aby w przeliczeniu na godzinę pracy nie było ono niższe niż kwota ustawowej minimalnej stawki godzinowej. Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, zleceniobiorcy należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy	Kodeks cywilny przewiduje dwa rodzaje wynagrodzenia: · kosztorysowe lub · ryczałtowe. W praktyce strony stosują także mieszane wynagrodzenie, łączące cechy obu ww. rodzajów zapłaty.
Z upływem 2 lat przedawniają się: · roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom; · roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.	Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła, a jeżeli dzieło nie zostało oddane – od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.