Świadczenie w postaci dopłat do wypoczynku pracownika i jego rodziny (tzw. wczasy pod gruszą) finansowane z zfśs (i przyznawane z uwzględnieniem kryterium socjalnego) jest zwolnione w całości z oskładkowania. Do kwoty 1000 zł w roku może ono również korzystać z wyłączenia z opodatkowania. Co się zaś tyczy zapomóg wypłacanych ze środków przeznaczonych na działalność socjalną, to nie trzeba od nich naliczać składek ZUS, natomiast kwestia tego, czy należy potrącać od ich wartości podatek zależy od powodu, z tytułu którego są one przyznawane.
Wczasy pod gruszą
W myśl § 2 ust. 1 pkt 19 rozporządzenia składkowego, ozusowaniu nie podlegają świadczenia fundowane w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych. Dotyczy to m.in. dopłat takich jak wczasy pod gruszą. Aby mogły one korzystać z wyłączenia ze składek ZUS, muszą:
- być przewidziane w regulaminie gospodarowania zfśs oraz
- być przyznawane z uwzględnieniem tzw. kryterium socjalnego, czyli po wzięciu pod uwagę sytuacji życiowej, materialnej i rodzinnej osoby uprawnionej do korzystania z zfśs.
O regułach prawidłowego dystrybuowania świadczeń socjalnych pisaliśmy w artykule: Jak zgodnie z prawem przyznawać świadczenia z zfśs?
Wczasy pod gruszą z zfśs do limitu 1000 zł korzystają ze zwolnienia z opodatkowania na mocy art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Analizując to, czy zapisany w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT limit 1000 zł nie został przekroczony, uwzględniać trzeba wszystkie świadczenia z zfśs przyznane konkretnemu pracownikowi w danym roku. W razie przekroczenia w roku przedmiotowego limitu, od nadwyżki ponad 1000 zł pracodawca jest zobowiązany do pobierania zaliczki podatkowej (według ogólnych zasad).
Zapomogi
Zapomogi z zfśs – podobnie jak wczasy pod gruszą – są w całości wolne od składek ZUS o ile są wypłacane z uwzględnieniem kryterium socjalnego i są wymienione w regulaminie zfśs.
Stosownie do § 2 ust. 1 pkt 22 rozporządzenia składkowego, z podstawy wymiaru składek zusowskich ustawodawca wyłączył zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby, niezależnie od ich wysokości i źródła ich finansowania. Odnosi się to również do ww. zapomóg przyznawanych zleceniobiorcom i członkom rad nadzorczych.
Z kolei na mocy art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT, wolne od podatku są zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:
- z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
- z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6.000 zł.
Jak podkreślił Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 9 sierpnia 2018 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.324.2018.2.DS): „Ustawa o podatku dochodowym nie definiuje pojęcia zapomogi, indywidualnego zdarzenia losowego, długotrwałej choroby. Uzasadnione jest zatem posługiwanie się w tym przypadku definicjami występującymi w słownikach języka polskiego. Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, przez zapomogę należy rozumieć jednorazowe świadczenie pieniężne mające na celu wsparcie finansowe osoby, która z ważnych przyczyn znalazła się w trudnej sytuacji życiowej. Natomiast przez długotrwałą chorobę należy rozumieć chorobę wymagającą długotrwałego leczenia w sposób stały lub przez długi okres, mającą długotrwały przebieg.
Z powyższego wynika, że podmiot dokonujący wypłaty omawianego świadczenia zobowiązany jest do analizowania każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.”.
W tym miejscu warto przywołać jeszcze 3 inne podatkowe interpretacje indywidualne:
– interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lutego 2019 r. (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.11.2019.1.ENB): „Powołując się na językowe znaczenie wyrazów, pod pojęciem „indywidualnego zdarzenia losowego” należy rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu, śmierć.”;
– interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 grudnia 2017 r. (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.307.2017.2.ENB): „(…) Analizując czy choroba jest długotrwała, nie sposób odwołać się do konkretnych ram czasowych przesądzających o tym jak długo ma ona trwać, by możliwe było objęcie zapomogi wypłaconej w związku z tą chorobą zwolnieniem z opodatkowania. Z medycznego punktu widzenia długotrwałe choroby, to choroby przewlekłe, nieuleczalne, wrodzone.
Z powyższego wynika, że podmiot dokonujący wypłaty omawianego świadczenia zobowiązany jest do analizowania każdego przypadku indywidualnie z uwzględnieniem wszystkich okoliczności sprawy.
(…) zasadność wypłaty zapomogi powinna być udokumentowana aktualnymi dowodami, potwierdzającymi stan faktyczny. Natomiast w przypadku długotrwałej choroby fakt jej zaistnienia może być udokumentowany np. zaświadczeniem lekarskim wystawionym przez lekarza specjalistę lub lekarza rodzinnego, jak również orzeczeniem o niepełnosprawności.
Mając na uwadze powyższe stwierdzić należy, że ze zwolnienia określonego w ww. art. 21 ust. 1 pkt 26 korzystać mogą takie zapomogi, które zostały wypłacone m.in. w związku z długotrwałą chorobą, jeśli fakt występowania długotrwałej choroby został właściwie udokumentowany przez osobę starającą się o świadczenie podlegające zwolnieniu, gdyż ciężar udowodnienia tego faktu spoczywa na osobie, która z niego wywodzi skutki prawne.”;
– interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 1 grudnia 2016 r. (sygn. 0461-ITPB2.4511.754.2016.1.AG): „(…) pod pojęciem „indywidualnego zdarzenia losowego” można rozumieć wszelkie nagłe, niespodziewane, pojedyncze zdarzenia wywołane przyczynami zewnętrznymi, których nie można przewidzieć, a które są niezależne od człowieka, nawet przy zachowaniu należytej staranności, jak np. kradzieże, włamania, zniszczenie domu lub mieszkania spowodowane zalaniem wodą lub pożarem, nieszczęśliwe wypadki powodujące uszczerbek na zdrowiu itp. (…)”.
Jeśli zapomoga z zfśs jest przyznana z innych powodów niż te wskazane w art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT, wówczas jej wartość wchodzi również do wspomnianego limitu 1000 zł.
