W dniu 8 czerwca 2021 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, która obejmuje zasady tworzenia, organizowania i działania tego rodzaju kas u pracodawców. Przewiduje on szereg nowości, a pośród nich m.in. możliwość tworzenia kasy (KZP) przez co najmniej 10 osób wykonujących pracę zarobkową u danego pracodawcy, co oznacza, że kasę będą więc mogli założyć nie tylko pracownicy, ale również np. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieła.
Dotychczas kasy zapomogowo-pożyczkowe działają u pracodawców na podstawie Rozporządzenia z 19 grudnia 1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy. Przygotowany przez Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii projekt ustawy jest w większości zgodny z nadal obowiązującym rozporządzeniem a wprowadzone zmiany dostosowują funkcjonowanie KZP do zmian wprowadzonych w nowelizacji ustawy o związkach zawodowych z 2018 r. oraz normują zasady dotyczące członkostwa w kasach, oraz prawa i obowiązki z tego wynikające.
Projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych – najważniejsze zmiany
Projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych przewiduje:
- możliwość tworzenie kas przez co najmniej 10 osób wykonujących pracę zarobkową u danego pracodawcy (dotychczas mogło to uczynić co najmniej 10 pracowników) – rozwiązanie to uelastyczni warunki przynależności do kas zapomogowo-pożyczkowych; w szczególności będą mogli do nich należeć nie tylko pracownicy, ale także inne osoby wykonujące pracę zarobkową, np. zleceniobiorcy, wykonawcy dzieła itp.,
- zasady kontroli nad kasami zapomogowo-pożyczkowymi u pracodawcy, u którego nie działają związki zawodowe – w sytuacji braku zakładowej organizacji związkowej, kontrolę nad kasami sprawować będzie rada pracowników, a w razie jej braku – reprezentacja osób wykonujących pracę zarobkową wyłoniona w trybie przyjętym u danego pracodawcy (obecnie zasadą jest, że kontrolę nad kasami sprawuje działająca u pracodawcy zakładowa organizacja związkowa);
- przepisy regulujące dalsze funkcjonowanie kas zapomogowo-pożyczkowych, gdy dojdzie do zmiany struktury organizacyjnej pracodawcy (np. połączenia, podziału) – w takiej sytuacji, walne zebranie członków będzie musiało podjąć uchwałę o dostosowaniu struktury organizacyjnej i statutu kas do struktury organizacyjnej pracodawcy,
- możliwości obradowania organów kas zapomogowo-pożyczkowych na posiedzeniach prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej.
Ponadto projekt ustawy uzupełnia i doprecyzowuje przepisy dotyczące m.in.:
- zasad udzielania pożyczki lub zapomogi (np. szczegółowe określenie zasad poręczenia pożyczki),
- pokrywania kosztów działania międzyzakładowej kasy zapomogowo-pożyczkowej,
- możliwości podjęcia uchwały o likwidacji kasy zapomogowo-pożyczkowej z własnej inicjatywy walnego zebrania członków,
- zasad dokonywania rozliczeń kwestii majątkowych w razie likwidacji kasy zapomogowo-pożyczkowej.
Projekt ustawy zostanie teraz skierowany do prac parlamentarnych. Nowe rozwiązania wejdą w życie 30 dni od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Działające na podstawie obecnie obowiązujących przepisów pracownicze kasy zapomogowo-pożyczkowe staną się kasami zapomogowo-pożyczkowymi w rozumieniu przyjętych w projekcie ustawy przepisów. W konsekwencji konieczne stanie się dostosowanie brzmienia statutów kas zapomogowo-pożyczkowych do zmienianej podstawy prawnej ich funkcjonowania w terminie 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.
Na czym polegają kasy zapomogowo-pożyczkowe
Z danych GUS wynika, że regulacja obejmie ok. 934 obecnie funkcjonujących pracowniczych kas zapomogowo-pożyczkowych.
Kasy zapomogowo-pożyczkowe udzielają swoim członkom pomocy materialnej w formie pożyczek oraz zapomóg stanowiąc rodzaj wewnętrznej instytucji samopomocy finansowej u pracodawcy. Głównym celem ich działalności jest udzielanie swoim członkom pożyczek. Zapomogi mogą być przyznawane przez kasy zapomogowo-pożyczkowe wówczas, gdy kasa faktycznie posiada środki finansowe, które mogą być przeznaczone na ten cel.
Źródło: www.gov.pl/web/rozwoj-praca-technologia/
