Wyłączenia z podatku i składek ZUS dotyczące zleceniobiorców (Aktualizacja: 1.1.2024)

Zasiłki z ubezpieczenia społecznego wypłacane w razie choroby lub macierzyństwa

Nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania (określonych w regulaminie, umowie lub układzie zbiorowym) przysługują zleceniobiorcy nie częściej niż co 5 lat

Należności obliczane od wielkości efektów uzyskanych przez zastosowanie pracowniczego projektu wynalazczego i za dokumentację dostarczoną bezumownie przez twórcę projektu, przydatną do stosowania projektu, oraz nagrody za wynalazczość, a także nagrody za prace badawcze i wdrożeniowe

Odprawy pieniężne przysługujące w związku z przejściem na emeryturę lub rentę

Odprawy, odszkodowania i rekompensaty wypłacone zleceniobiorcom z tytułu wygaśnięcia lub rozwiązania umowy zlecenia, w tym z tytułu zwrotu kosztów lub naprawienia szkody wynikłej z powodu wypowiedzenia umowy zlecenia (art. 746 Kodeksu cywilnego) lub rozwiązania umowy z przyczyn leżących po stronie zleceniodawcy, o ile wypłata ma bezspornie taki charakter

Wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez zleceniobiorców bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania posiłków i napojów bezalkoholowych.

Pomimo, iż w rozporządzeniu składkowym przy okazji ww. zwolnienia z ozusowania jest mowa stricte o pracownikach to zauważmy, że w myśl art. 304 Kodeksu pracy, który nakłada na pracodawcę obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, o których mowa w art. 207 § 2, osobom fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy (w tym pojęciu mieszczą się również zleceniobiorcy) w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę

Ekwiwalenty pieniężne za użyte przy wykonywaniu pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, będące własnością zleceniobiorcy

Wartość ubioru służbowego (umundurowania), którego używanie należy do obowiązków zleceniobiorcy, lub ekwiwalent pieniężny za ten ubiór

wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów i kart przedpłaconych uprawniających do nabycia wyłącznie posiłków w placówkach gastronomicznych lub handlowych – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 450 zł

Zwrot kosztów używania w jazdach lokalnych przez zleceniobiorców, dla potrzeb pracodawcy, pojazdów niebędących własnością pracodawcy – do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu stawek za 1 km przebiegu pojazdu – określonych  w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany przez zleceniobiorcę w ewidencji przebiegu pojazdu, prowadzonej przez niego według zasad określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych

Diety i inne należności z tytułu wyjazdu służbowego zleceniobiorcy – do wysokości określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Wyłączenie to ma zastosowanie, gdy stosowne postanowienia zawartych ze zleceniobiorcą umów lub przepisy odrębne przewidują zwrot ww. należności na zasadach przewidzianych przepisami dotyczącymi podróży służbowych pracowników sfery budżetowej. 

Część wynagrodzenia zleceniobiorców, których przychód jest wyższy niż przeciętne wynagrodzenie, o którym mowa w art. 19 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zatrudnionych za granicą u polskich pracodawców, z wyłączeniem osób wymienionych w art. 18 ust. 12 ww. ustawy czyli członków służby zagranicznej wykonującym obowiązki służbowe w placówce zagranicznej – w wysokości równowartości diety przysługującej z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z tym zastrzeżeniem, że tak ustalony miesięczny przychód tych osób stanowiący podstawę wymiaru składek nie może być niższy od kwoty przeciętnego wynagrodzenia, o którym mowa w art. 19 ust. ww. ustawy.

Jeśli w danym miesiącu zleceniobiorcy oddelegowanemu do pracy poza terytorium Polski zostanie wypłacone wynagrodzenie za okres dłuższy niż miesiąc, to sumę kwot wypłaconych w tym miesiącu pomniejszamy o kwotę diet za cały wspomniany okres przebywania za granicą, za który wynagrodzenie jest wypłacane. Jeżeli tak ustalona podstawa wymiaru składek:

·         jest wyższa od przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej, wówczas podstawą do obliczenia składek jest właśnie ta kwota (po pomniejszeniu o diety),

·         jest niższa od przeciętnego wynagrodzenia, to podstawą, od której należy obliczyć składki jest przeciętne wynagrodzenie.

Powyższe potwierdza m.in. interpretacja ZUS z 2 stycznia 2017 r. (sygn. WPI/200000/43/1422/2016).

Dodatek za rozłąkę wypłacany zleceniobiorcom czasowo przeniesionym oraz strawne – do wysokości diet z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju

Świadczenia finansowane ze środków przeznaczonych na cele socjalne w ramach zakładowego funduszu świadczeń socjalnych

Podkreślmy, że w myśl art. 2 pkt 5 ustawy z 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, osobami uprawnionymi do korzystania z funduszu mogą być też osoby inne niż pracownicy i ich rodziny oraz emeryci i renciści (byli pracownicy) i ich rodziny. Warunkiem jest jednak by pracodawca przyznał im prawo korzystania z tych świadczeń w regulaminie gospodarowania środkami zfśs.

Tym samym omawiane wyłączenie składkowe ma zastosowanie jeśli świadczenie socjalne przysługuje zleceniobiorcy na podstawie ww. regulaminu i spełnione są pozostałe warunki określone ustawą o zfśs (w szczególności wynikający z art. 8 nakazujący uzależnienie wysokości dopłat od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania ze środków przeznaczonych na działalność socjalną)

§ 2 ust. 1 pkt 19 rozp. składkowego

Świadczenia wypłacane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe  na podstawie układu zbiorowego pracy u pracodawców, którzy nie tworzą zfśs – do wysokości nie przekraczającej rocznie kwoty odpisu podstawowego na zfśs, określonej w art. 5 ust. 2 ustawy o zfśs.

Wskazane zwolnienie z ozusowania ma zastosowanie do zleceniobiorców, jeśli dane świadczenia  są wypłacane z funduszu utworzonego na cele socjalno-bytowe, fundusz zaś jest utworzony na podstawie układu zbiorowego pracy, który przewiduje, że do świadczeń tych uprawnieni są zleceniobiorcy

§ 2 ust. 1 pkt 20 rozp. składkowego

Zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby

Składniki wynagrodzenia, do których zleceniobiorca ma prawo w okresie pobierania zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania ww. należności

Dodatki uzupełniające 80% zasiłek chorobowy wypłacane przez pracodawców – do kwoty nie przekraczającej łącznie z zasiłkiem chorobowym 100% przychodu zleceniobiorcy, stanowiącego podstawę wymiaru składek

Korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług oraz korzystaniu z bezpłatnych lub częściowo odpłatnych przejazdów środkami lokomocji

Dodatkowe świadczenia niemające charakteru deputatu przyznawane na podstawie układów zbiorowych pracy, tj. ekwiwalent pieniężny z tytułu zwrotu kosztów przejazdów urlopowych, świadczenia na pomoce naukowe dla dzieci, świadczenia przyznawane z tytułu uroczystych dni, jak tradycyjne „barbórkowe”, z wyjątkiem nagród pieniężnych wypłacanych z tytułu uroczystych dni

Nagrody za wyniki sportowe, wypłacane przez kluby sportowe i polskie związki sportowe, oraz za wybitne osiągnięcia sportowe lub wybitne osiągnięcia w pracy zawodowej w dziedzinie kultury fizycznej, wypłacane ze środków budżetowych

Świadczenie w naturze w postaci działki gruntu

W odniesieniu do kierowców wykonujących zadania służbowe  w ramach międzynarodowych przewozów drogowych, których miesięczny przychód jest wyższy od prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok kalendarzowy, zwolnione  z oskładkowania są:

• kwota stanowiąca równowartość 60 euro za każdy dzień pobytu poza granicami Polski. Przy czym tak ustalona podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne nie może być niższa od kwoty wspomnianego przeciętnego wynagrodzenia (przed zmianą obowiązującą od 19 sierpnia 2023 r., składek ZUS w przypadku kierowców „międzynarodowych” nie trzeba było naliczać od części wynagrodzenia w wysokości równowartości diety przysługującej  z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, za każdy dzień pobytu, określonej  w przepisach  w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu  w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej  z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju. Przy czym minimalna podstawa wymiaru składek po odliczeniu tych diet także wynosiła kwotę przeciętnego wynagrodzenia);

• należności stanowiące zwrot równowartości poniesionych przez kierowcę kosztów:

a) noclegu, o którym mowa w art.  8 ust.  8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 Parlamentu Europejskiego  i Rady  z 15 marca 2006 r.  w sprawie harmonizacji niektórych przepisów socjalnych odnoszących się do transportu drogowego oraz zmieniające rozporządzenia Rady (EWG) nr 3821/85  i (WE) 2135/98, jak również uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 3820/85,

b) podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy,

c) niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę,

d) korzystania  z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług, oferowanych  w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych  w państwach,  w których kierowca wykonuje zadania służbowe

Wartość świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bhp i ekwiwalenty za te świadczenia

(art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o PIT)

Zwolnienie z opodatkowania obejmuje:

·         świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub z przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw,

·         świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, wynikające z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym ze względu na szczególne warunki i charakter pełnionej służby, przysługujące osobom pozostającym w stosunku służbowym, przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Ww. zwolnienie obejmuje także m.in. zleceniobiorców i wykonawców, gdyż obowiązek zapewnienia przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy dotyczy również osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę, a także osób prowadzących w zakładzie pracy lub w miejscu wyznaczonym przez pracodawcę na własny rachunek działalność gospodarczą.

Diety i inne należności z tytułu podróży wykonywanej w ramach realizacji umowy zlecenia lub o dzieło

(art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o PIT)

Zwolnienie z opodatkowania przysługuje do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

W przypadku osób niebędących pracownikami zwolnienie do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub przepisach może mieć zastosowanie, jeżeli świadczenia (diety i inne należności) otrzymane za czas podróży nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów tych osób i zostały poniesione:

● w celu osiągnięcia przychodów lub

● w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub

● przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, lub

● przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5 ustawy o PIT, w związku z wykonywaniem tych funkcji.

Zobowiązanie do zwrotu kosztów podróży osobom wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy powinno wynikać z zawartej umowy, np. zlecenia lub o dzieło, ponieważ nie ma przepisów, które gwarantowałyby otrzymanie takich świadczeń przez inne osoby niż pracownicy i zapewniały do nich prawo w sytuacji, gdy nieprzewidziano ich w umowie.

Omawiane zwolnienie nie ma zastosowania do przychodów otrzymanych przez kierowcę  z tytułu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych na podstawie stosunku pracy lub umowy zlecenia, o której mowa  w art. 13 pkt  8 ustawy PIT.

Przychody ze stosunku pracy oraz umowy zlecenia,  o których mowa  w art. 13 pkt  8 ustawy PIT, otrzymane przez kierowcę  z tytułu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych na podstawie tego stosunku lub tej umowy

(art. 21 ust. 1 pkt 23d ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody ze stosunku pracy oraz umowy zlecenia,  o których mowa  w art. 13 pkt  8 ustawy PIT, otrzymane przez kierowcę  z tytułu wykonywania międzynarodowych przewozów drogowych na podstawie tego stosunku lub tej umowy,  w wysokości stanowiącej równowartość 20 euro za każdy dzień pobytu kierowcy za granicą, przy czym dni pobytu za granicą ustala się zgodnie  z ustawą  z 16 kwietnia 2004 r.  o czasie pracy kierowców, oraz zwrot kosztów:

a) noclegu, o którym mowa w art.  8 ust.  8 rozporządzenia (WE) nr 561/2006 wymienionego  w art.  1 pkt 1a ustawy  z dnia 16 kwietnia 2004 r.  o czasie pracy kierowców,

b) podróży do miejsca rozpoczęcia międzynarodowego przewozu drogowego środkami transportu innymi niż pojazd będący w dyspozycji pracodawcy lub podmiotu, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy,

c) niezbędnych udokumentowanych wydatków określonych lub uznanych przez pracodawcę lub podmiot, na rzecz którego kierowca wykonuje międzynarodowy przewóz drogowy, odpowiednio do uzasadnionych potrzeb w wysokości nieprzekraczającej kwoty wydatków faktycznie poniesionych i udokumentowanych przez kierowcę,

d) korzystania  z urządzeń sanitarnych, określonych na podstawie średnich nieudokumentowanych kosztów takich usług oferowanych  w ogólnodostępnych miejscach obsługi podróżnych  w państwach,  w których kierowca wykonuje zadania służbowe

Dopłaty do wypoczynku dzieci i młodzieży do lat 18

(art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT)

Zwolnione z opodatkowania są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:

·         z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

·         z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł*.

*Ustawodawca w związku z epidemią koronawirusa podniósł ww. limit do 3.000 zł na okres od 2020 r. do końca 2023 r.

Świadczenia z zfśs związane z pobytem dzieci w żłobkach, klubach dziecięcych lub przedszkolach

(art. 21 ust. 1 pkt 67a ustawy o PIT)

Zapomogi losowe w przypadku klęsk żywiołowych, indywidualnych zdarzeń losowych lub długotrwałej choroby

(art. 21 ust. 1 pkt 26 ustawy o PIT)

Zwolnienie z opodatkowania obejmuje zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci:

·         z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, z funduszy związków zawodowych lub zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,

·         z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 6.000 zł.

Zwolnienie z ograniczeniem kwotowym dotyczy zarówno zapomogi przyznanej w formie pieniężnej, jak i niepieniężnej.

Odprawa pośmiertna

(art. 21 ust. 1 pkt 7 ustawy o PIT)

Przychody uzyskiwane przez osoby w wieku do 26 lat (ulga dla młodych)

(art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy o PIT)

Przychody uzyskiwane przez osoby, które wróciły do Polski (ulga na powrót)

(art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

a)     ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b)     z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c)     z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

d) z zasiłku macierzyńskiego

– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44

Przychody uzyskiwane przez osoby z co najmniej czwórką dzieci  (ulga dla rodzin)

(art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł, osiągnięte:

a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,

d) z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa

– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44-48

Przychody uzyskiwane przez pracujących emerytów (ulga dla emerytów)

(art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, z zasiłku macierzyńskiego oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

a)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,

b)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),

c)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),

d)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621),

e)     świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,

f)     uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236)