Łączne 50-procentowe koszty uzyskania przychodów, stosowane m.in. przy kalkulowaniu zaliczek podatkowych na listach płac, nie mogą przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, czyli od 2022 r. kwoty 120.000 zł.
Autorskie koszty uzyskania przychodu w wysokości 50% można stosować nie tylko w przypadku umów o dzieło, ale również np. przy umowach o pracę.
Sprawdź praktyczny kalkulator wynagrodzeń uwzględniający autorskie koszty uzyskania przychodu (2025 r.):
🧮 Kalkulator Online – Umowa o pracę (lista płac pracownika) z kosztami autorskimi 50%
Jak w 2025 r. rozliczać listę płac pracownika uprawnionego do kosztów uzyskania przychodu w wysokości 50% ➪ Kliknij i Sprawdź
Kiedy wynagrodzenie możemy traktować jako honorarium autorskie
Dla potraktowania wynagrodzenia, jako honorarium i dla zastosowania wobec niego 50% kosztów uzyskania przychodów niezbędne jest:
- powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego, warunkujące korzystanie przez twórcę z praw autorskich i umożliwiające rozporządzanie majątkowym prawem autorskim do utworu,
- dysponowanie obiektywnymi dowodami potwierdzającymi powstanie utworu będącego przedmiotem prawa autorskiego,
- wyraźne wyodrębnienie honorarium od innych składników wynagrodzenia, przy czym warunek ten nie obejmuje wskazanych w interpretacji przypadków, w których 50% koszty uzyskania przychodów można stosować do całości wynagrodzenia twórcy.
Powyższe znalazło potwierdzenie w interpretacji ogólnej nr DD3.8201.1.2018 Ministra Finansów z 15 września 2020 r. w sprawie zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów do honorarium autorskiego, w której dodatkowo podkreślono, iż:
- przedmiotem prawa autorskiego jest tylko taka działalność twórcza, która prowadzi do powstania utworu korzystającego z ochrony praw autorskich; sama działalność twórcza nie może być przedmiotem prawa autorskiego, a do przychodów uzyskanych z tego tytułu nie ma zastosowania art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy PIT,
- podstawowymi warunkami do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w ramach stosunku pracy jest to, aby przedmiotem umowy o pracę było powstanie utworu w rozumieniu przepisów ustawy o prawie autorskim, tj. zamawianego i oczekiwanego przez pracodawcę, oryginalnego wytworu o indywidualnym charakterze,
- w przypadku utworu pracowniczego niezbędne jest przyjęcie tego utworu przez pracodawcę, gdyż oznacza to ustawowe (lub umowne) rozporządzenie prawem autorskim na rzecz pracodawcy.
W stosunku do zleceniobiorcy lub wykonawcy dzieła można stosować 50-procentowe koszty uzyskania przychodu, jeżeli:
- czynności wykonywane przez zatrudnioną osobę są twórcze, tzn. mają indywidualny charakter oraz ich efekt (rezultat) spełnia przesłanki utworu określone w ustawie z 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych,
- zatrudniony jest twórcą w rozumieniu ww. ustawy,
- omawiane czynności nie są wykonywane w ramach działalności gospodarczej,
- fakt korzystania przez twórcę z praw autorskich oraz przeniesienia na zamawiającego autorskich praw majątkowych i zależnych do tworzonych utworów wynika jednoznacznie z treści umowy (por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 października 2018 r. nr 0115-KDIT2-1.4011.305.2018.2.KK),
- umowa dotyczy praw i/lub działalności, wskazanych w art. 22 ust. ust. 9b ustawy PIT.
Świadczenia pozapłacowe a autorskie koszty w wysokości 50%
Do świadczeń pozapłacowych (w tym do wpłat do PPK finansowanych przez zakład pracy) nie wolno stosować autorskich kosztów 50%. Nawet jeśli są one przyznawane osobom, których wynagrodzenie za dany miesiąc w całości dotyczy czynności będących przedmiotem prawa autorskiego w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Znajduje to potwierdzenie m.in. w przywołanej wyżej interpretacji ogólnej Ministra Finansów z 15 września 2020 r., w której wyjaśniono, że:
- koszty uzyskania przychodów w 50% wysokości mogą mieć zastosowanie wyłącznie do wynagrodzenia stanowiącego honorarium, nie zaś do całego przychodu ze stosunku pracy;
- w konsekwencji przykładowo przedmiotowych kosztów nie wolno stosować do świadczeń otrzymywanych z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, które stanowią przychód ze stosunku pracy, nie stanowią jednakże wynagrodzenia autorskiego.
Przykład
Mieszkaniec Olkusza jest zatrudniony na stanowisku programisty na umowę o pracę, która przewiduje, że jest on uprawniony do płacy zasadniczej w wysokości 9600 zł brutto, z czego co miesiąc jej część stanowi honorarium, a więc należność objętą 50-procentowymi kosztami uzyskania przychodu w związku z wykonywaniem prac twórczych (będących przedmiotem prawa autorskiego).
Omawiany pracownik:
- zrezygnował z uczestniczenia w PPK,
- nie korzysta z „zerowego PIT”,
- ma prawo do zryczałtowanych kosztów uzyskania przychodu w wysokości 250 zł (oprócz prawa do kosztów w wysokości 50%) oraz 1/12 kwoty zmniejszającej podatek (300 zł),
- jest uprawniony w grudniu do honorarium na poziomie 4000 zł brutto oraz do 5600 zł wynagrodzenia zasadniczego za prace, które nie mają charakteru twórczego.
W przedstawionych okolicznościach finalne rozliczenie listy płac za luty 2025 r. (przyjmując, że pracownik przepracował wszystkie robocze dni lutego) powinno wyglądać jak poniżej:
Składniki | Działanie | Kwota |
Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy brutto objęte zryczałtowanymi KUP | 5.600,00 zł | |
Składniki płacy opodatkowane i ozusowane objęte autorskimi KUP w wysokości 50% |
4.000,00 zł | |
Wpłata do PPK finansowana przez pracodawcę wliczana do podstawy opodatkowania | 0,00 zł | |
Podstawa wymiaru składek społecznych | 5600 zł + 4000 zł | 9.600,00 zł |
Składka na ubezpieczenie emerytalne | 9600 zł × 9,76% | 936,96 zł |
Składki na ubezpieczenia rentowe | 9600 zł × 1,5% | 144,00 zł |
Składka na ubezpieczenie chorobowe | 9600 zł × 2,45% | 235,20 zł |
Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 936,96 zł + 144 zł + 235,2 zł | 1.316,16 zł |
Stawka procentowa podatku | 12% | |
Zryczałtowane koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
Autorskie koszty uzyskania przychodu | [4000 zł – (4000 zł × 9,76% + 4000 zł × 1,5% + 4000 zł × 2,45%)] × 50% | 1.725,80 zł |
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 5600 zł + 4000 zł – 1316,16 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł – 1725,8 zł | 6.308,00 zł |
Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 300,00 zł | |
Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (6308 zł × 12%) – 300 zł | 456,96 zł |
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 9600 zł – 1316,16 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 8.283,84 zł |
Składka zdrowotna (*skł. nie została obniżona do wyliczonego na liście podatku, gdyż od 2022 r. obniżenie stosuje się do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z regułami z 31.12.2021 r.) | 8283,84 zł × 9% | 745,55 zł |
Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 456,96 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 457,00 zł |
Kwota netto | 5600 zł + 4000 zł – 1316,16 zł – 745,55 zł – 457 zł | 7.081,29 zł |