Zleceniobiorca będący studentem w wieku do 26 lat nie podlega ubezpieczeniom w ZUS bez względu na to:
- jakie posiada obywatelstwo oraz
- w jakim kraju uczęszcza na studia.
A zatem składek zusowskich nie należy opłacać przykładowo od wynagrodzenia wypłacanego w ramach wykonywanej w Polsce umowy zlecenia obywatelowi Ukrainy będącego uczniem lub studentem ukraińskiej szkoły / uczelni.
Interpretacja ZUS
Gdańsk, dnia 13 października 2016 r.
DI/100000/43/936/2016
DECYZJA nr 408
Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2015, poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j, Dz. U. 2016, poz. 963), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (…) z dnia 16 sierpnia 2016 r., złożonym w dniu 29 sierpnia 2016 r. w części dotyczącej niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów zlecenia wykonywanych przez studentów do 26 roku życia, gimnazjalistów, uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych będących obywatelami z Ukrainy.
UZASADNIENIE
Dnia 29 sierpnia 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 16 sierpnia 2016 r. złożony przez prowadzącego działalność gospodarczą pod firmą (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Wnioskodawca wskazał, iż jako przedsiębiorca zatrudnia studentów do 26 roku życia na umowę zlecenia oraz planuje zatrudnić gimnazjalistów, młodzież ze szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych. Wśród nich znajdują się obywatele Ukrainy. W związku z powyższym wnioskodawca posiada wątpliwości:
- czy studenci ukraińscy do 26 roku życia, gimnazjaliści, uczniowie szkół gimnazjalnych i ponadpodstawowych, tak samo jak studenci i uczniowie polscy, zwolnieni są przy tym typie umowy z opłacania składek na ubezpieczenia społeczne,
- czy w przypadku, gdy zostały odprowadzone składki na ubezpieczenia społeczne za wskazanych pracowników z tytułu umowy zlecenia, przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia korekt deklaracji ZUS DRA,
- jakie zaświadczenie należy przedłożyć przy rejestracji takiego pracownika w ZUS.
W opinii wnioskodawcy studenci do 26 roku życia, gimnazjaliści, młodzież ponadgimnazjalna i ponadpodstawowa, będący obywatelami Ukrainy powinni być traktowani tak sarno, jak polscy uczniowie i studenci w przypadku zawierania z nimi umów zlecenia. Wobec tego nie mają obowiązku opłacać składek na ubezpieczenia społeczne. Zgodnie z art. i ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, ubezpieczenia społeczne obejmują ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa oraz ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. W myśl natomiast art.6 ust.1 pkt 4 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi obejmowane są osoby, które na terenie Polski są m.in. zleceniobiorcami. Powyższa zasada nie znajduje jednak, zgodnie z art.6 ust.4 ustawy, zastosowania względem tych zleceniobiorców, którzy są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat. Przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studenta wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia nie ma natomiast, zdaniem wnioskodawcy, znaczenia zarówno jego obywatelstwo, jak i kraj odbywania przez niego studiów. W sytuacji więc, gdy polski zleceniodawca, posiadający na terytorium Polski swą siedzibę zawiera umowę zlecenia z obywatelem Ukrainy, który posiada status studenta ukraińskiej uczelni, to na zleceniodawcy nie będzie ciążył obowiązek odprowadzania za tę osobę składek na ubezpieczenia społeczne. W sytuacji, gdy składki na ubezpieczenia społeczne zostały już odprowadzone, zdaniem wnioskodawcy, powinny zostać złożone korekty deklaracji ZUS DRA w celu zwrotu nienależnie opłaconych składek. W przypadku rejestracji takiego pracownika w ZUS, zdaniem przedsiębiorcy, wystarczające będzie zaświadczenie z ukraińskiej szkoły lub uczelni wyższej, że pracownik jest czynnym uczniem bądź studentem. Zaświadczenie to winno być przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego na język polski.
Uzupełniając wniosek pismem z dnia 26 września 2016 r, doręczonym dnia 29 września 2016 r. wnioskodawca wskazał, iż każdorazowo podstawą zatrudnienia obywateli Ukrainy — zarówno studentów do 26 roku życia, gimnazjalistów, jak i uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych będzie jedynie umowa zlecenia.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:
Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji należy uznać za prawidłowe w części dotyczącej niepodlegania ubezpieczeniom społecznym z tytułu umów zlecenia wykonywanych przez studentów do 26 roku życia, gimnazjalistów, uczniów szkół ponadgimnazjalnych i ponadpodstawowych będących obywatelami Ukrainy.
W myśl art. 10 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie.
Doprecyzowanie zakresu przedmiotowego spraw, w których przedsiębiorca może żądać od Zakładu wydania pisemnej interpretacji nastąpiło w art. 83d ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych obowiązującym od dnia 1 stycznia 2013 r. Zgodnie z tym przepisem Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.
Na wstępie należy zaznaczyć, iż w świetle przywołanego wyżej przepisu, Zakład w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej nie wypowiada się w kwestiach technicznych i nie udziela wskazówek co do kwestii proceduralnych. Przedmiotem pisemnej interpretacji nie może więc być ustalenie czy przedsiębiorca zobowiązany jest do złożenia korekt deklaracji ZUS DRA oraz jakie zaświadczenie należy przedłożyć przy rejestracji zleceniobiorcy. W trybie wydawania decyzji z wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wypowiada się w kwestii obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym przez dane osoby i obowiązku odprowadzania za takie osoby składek na ubezpieczenia społeczne do polskiego systemu ubezpieczenia społecznego, w oparciu o stwierdzenie wnioskodawcy wyrażone w opisie stanu faktycznego, iż zatrudnieniu podlegają i będą podlegać studenci i uczniowie z Ukrainy.
Jak zauważył wnioskodawca, zgodnie z art. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczenia społeczne, obejmują ubezpieczenie emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenie w razie choroby i macierzyństwa (ubezpieczenia chorobowe) oraz ubezpieczenie z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (ubezpieczenie wypadkowe).
W myśl natomiast z art. 6 ust. 1 pkt 4 tej ustawy obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi obejmowane są osoby, które na terenie Polski są m.in. zleceniobiorcami. Powyższa zasada nie znajduje jednak, zgodnie z art. 6 ust. 4 cytowanej ustawy, zastosowania względem tych zleceniobiorców, którzy są uczniami gimnazjów, szkół ponadgimnazjalnych, szkół ponadpodstawowych lub studentami, do ukończenia 26 lat (wyjątkiem, zgodnie z art.6 ust. 4a ustawy są osoby świadczące pracę na podstawie umowy uaktywniającej określonej w ustawie z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi do lat 3 (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz.157).
Przy ustalaniu obowiązku ubezpieczeń społecznych studenta czy ucznia wykonującego pracę na podstawie umowy zlecenia nie ma natomiast znaczenia zarówno jego obywatelstwo, jak i kraj odbywania przez niego studiów.
W sytuacji więc, gdy polski zleceniodawca, posiadający na terytorium Polski swą siedzibę zawiera umowę zlecenia z obywatelem Ukrainy, który posiada status studenta bądź ucznia ukraińskiej uczelni, szkoły ponadgimnazjalnej, gimnazjum czy szkoły ponadpodstawowej, to na zleceniodawcy nie będzie ciążył obowiązek odprowadzania za tę osobę składek na ubezpieczenia społeczne.
Należy pamiętać, iż obowiązek ubezpieczeń społecznych nie będzie wyłączony w stosunku do zleceniobiorców, którzy wprawdzie są studentami do 26 roku życia bądź uczniami, lecz wykonują oni pracę tu na podstawie umowy zlecenia, którą zawarli z pracodawcą, z którym pozostają w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonują pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostają w stosunku pracy. W takim przypadku zleceniobiorca jest bowiem traktowany dla potrzeb ubezpieczeń społecznych jako pracownik (art.8 ust.2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych).
Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.
POUCZENIE
Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.
Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…)
Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.
źródło: http://www.zus.pl/
