Nadszedł czas na kolejne zmiany w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, w tym w szczególności:
- w opłacaniu składek ZUS,
- w regułach wydawania interpretacji zusowskich,
- w wydawaniu przez organ rentowy nowego rodzaju decyzji ustanawiających faktycznych płatników składek.
Wspomniane modyfikacje zostały przewidziane w ustawie z 11 maja 2017 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw. Znaczna część jej postanowień wejdzie w życie 14 dni po ogłoszeniu jej w Dzienniku Ustaw czyli z dniem 13 czerwca 2017 r.
Już nie cztery a tylko jeden przelew
Począwszy od składek za styczeń 2018 r., płatności na rzecz ZUS każdy przedsiębiorca będzie uiszczał jedną wpłatą na indywidualny rachunek składkowy, który wygeneruje mu ZUS w terminie do końca 2017 r. Jeśli to nie nastąpi i płatnik nie uzyska od organu rentowego informacji o numerze wspomnianego rachunku, wówczas będzie musiał wystąpić do ZUS o przesłanie mu tego numeru.
Obecnie należności zusowskie regulowane są odrębnymi wpłatami: osobno na ubezpieczenie społeczne, zdrowotne, FP i FGŚP oraz Fundusz Emerytur Pomostowych.
Skutki otrzymania błędnej informacji o numerze indywidualnego rachunku obciążać będą ZUS. Organ rentowy nie poniesie natomiast odpowiedzialności za brak możliwości identyfikacji wpłaty płatnika składek lub błędne oznaczenie numeru rachunku składkowego.
Nowości w interpretacjach ZUS
W myśl nowych rozwiązań prawnych, ZUS nie wyda indywidualnych interpretacji w przypadkach, w których w sprawie toczy się postępowanie wyjaśniające lub kontrola albo sprawa została już wcześniej przez niego rozstrzygnięta.
Zaświadczenie o niezaleganiu w opłatach ZUS
Zmodyfikowane przepisy zrównują zaświadczenia o niezaleganiu w opłacaniu składek, wygenerowane elektronicznie z Platformy Usług Elektronicznych ZUS (PUE ZUS) z dokumentem papierowym wydawanym bezpośrednio przez ZUS. Wskutek tego, zaświadczenia o niezaleganiu w płatnościach na rzecz ZUS oraz decyzje o odmowie wydania takich zaświadczeń wydane przez organ rentowy pod postacią dokumentu elektronicznego opatrzonego kwalifikowanym podpisem elektronicznym, mogą być wykorzystywane w formie wydruku przez płatnika składek, który je uzyskał.
Ustalanie przez ZUS faktycznych płatników składek
W praktyce zdarza się, że dochodzi do nieskutecznego w świetle prawa przekazania pracowników w trybie art. 231 Kodeksu pracy. W takiej sytuacji powstaje problem m.in. na gruncie składek ZUS – chodzi o składki opłacone przez podmiot, który w sposób wadliwy przejął pracowników. Z tego powodu, ustawodawca wprowadził regulacje upoważniające ZUS do:
- wydawania nowej kategorii decyzji ustalających faktycznych płatników składek,
- przeksięgowania z urzędu kwot należności składkowych wpłaconych przez nieuprawniony do tego podmiot, na konta właściwych płatników – ustalonych w toku zusowskiego postępowania wyjaśniającego,
- sporządzania z urzędu za właściwego płatnika składek dokumentacji rozliczeniowej związanej z ubezpieczeniami zusowskimi za okres wymieniony w decyzji ZUS.
Nie byłoby w tym nic złego gdyby nie fakt, iż wydawanie decyzji ustalających faktycznych płatników składek może następować praktycznie w każdym przypadku, w którym ZUS uzna to za stosowne (czyli nie tylko w razie tzw. „outsourcingu pracowniczego”). Jak podnoszą coraz szersze grupy różnych środowisk, regulacje w tym zakresie zostały wprowadzone bez konsultacji społecznych i skutkują one tym, że inspektorzy ZUS mogą w sposób arbitralny wydawać decyzje przerzucające rolę płatnika składek z jednego podmiotu na drugi – wedle poczynionych przez siebie ustaleń i ocen danych okoliczności.
