Czynsz i media opłacane za pracownika są jego przychodem

Pokrywanie przez pracodawcę za pracownika opłat za media (takie jak np. prąd, gaz, woda, internet), z których podwładny korzysta w wynajmowanej dla niego kwaterze, rodzi po jego stronie przychód podlegający zarówno opodatkowaniu jak i oskładkowaniu. Dotyczy to także sytuacji, kiedy zakład pracy ponosi koszty najmu ryczałtowo, tj. w cenie najmu są wkalkulowane również opłaty za media.

Interpretacja ZUS

Gdańsk, dnia 14 lipca 2017 r.

DI/100000/43/727/2017

DECYZJA NR 276

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2016 r,, poz. 1829 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ze zm.), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za nieprawidłowe stanowisko zawarte we wniosku przedsiębiorcy (…) z dnia 2 czerwca 2017 r., złożonym w dniu 2 czerwca 2017 r. w sprawie uwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne pracowników wartości wydatków tj. czynszu, ustalonego zgodnie z zasadami i stawkami obowiązującymi dla mieszkań komunalnych w danej dzielnicy (…) ponoszonych przez pracodawcę w związku z najmem domu jednorodzinnego na rzecz pracowników.

UZASADNIENIE

Dnia 2 czerwca 2017 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 2 czerwca 2017 r. złożony przez przedsiębiorcę (…) o wydanie pisemnej interpretacji w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 6 lipca 2017 r., doręczonym w dniu 6 lipca 2017r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, że zajmuje się importem i dystrybucją na terytorium kraju suplementów diety sprowadzanych ze (…). W najbliższym czasie Spółka zamierza uruchomić produkcję suplementów w zakresie własnym na terenie (…).

Z uwagi na brak specjalistów w zakresie produkcji środków pro biotycznych na terenie (…), Spółka podjęła decyzję o zatrudnieniu pracowników spoza regionu.

Wnioskodawca dodaje, że z uwagi^. na odległość miejsca zamieszkania od miejsca świadczenia pracy – powyżej 100 km – Spółka postanowiła zapewnić (na ten moment trzem) pracownikom produkcji lokum w domu jednorodzinnym. Każdy z pracowników będzie miał udostępniony bezpłatnie pokój w domu oraz możliwość korzystania z części wspólnej tj. kuchni, łazienki, przedpokoju i salonu.

Spółka zawarła umowę najmu domu jednorodzinnego z osobą prywatną. Wynajmujący ustalił kwotę najmu ryczałtowo, tj. w cenie najmu są skalkulowane również opłaty za media (prąd, gaz, woda, wywóz śmieci itp.). W związku z powyższym poza stałą miesięczną opłatą za najem Spółka nie będzie ponosiła odrębnych opłat związanych z zawartą umową najmu na przedmiotowym obiekcie.

Zdaniem wnioskodawcy w przedstawionym stanie faktycznym nieodpłatne udostępnienie lokalu mieszkalnego pracownikom jest świadczeniem w naturze, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne, gdzie wartość pieniężna świadczenia ustalana jest na podstawie § 3 ust.1 pkt c Rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18.12.1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Spółka stoi na stanowisku, iż ze względu na brak możliwości ustalania jaką część opłat za najem stanowi wartość opłat za media, oskładkowaniu podlega tylko wysokość czynszu ustalonego zgodnie z zasadami i stawkami obowiązującymi dla mieszkań komunalnych w danej dzielnicy miasta.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 6 lipca 2017r., doręczonym w dniu 6 lipca 017 n wnioskodawca wskazał, że uznaje wartość wydatków ponoszonych przez pracodawcę w związku z nieodpłatnym świadczeniem w postaci najmu domu rodzinnego na rzecz pracowników, tj. czynsz (w tym opłaty za media – prąd, gaz, woda, wywóz śmieci) za przychód tych osób z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 roku o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.). Jednocześnie w związku z tym, że wskazani pracownicy mają miejsce zamieszkania położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy i nie korzystają oni z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów Spółka uznaje, że przychód ten może korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 19 updof. Stosownie do tego przepisu, wolna od podatku jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie 500 zł względem poszczególnych pracowników, których dotyczy zapytanie. Ponadto wnioskodawca wskazał, że Spółka na podstawie przepisów kodeksu pracy, nie jest zobowiązana do posiadania regulaminu wynagrodzeń, w związku z powyższym nie ustaliła wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu nieodpłatnego udostępnienia pracownikom lokali mieszkalnych.

Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za nieprawidłowe.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Zgodnie ze wskazaniami judykatury wydając interpretację, organ nie ustanawia żadnej normy indywidualnej, lecz jedynie przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa, z których wynika obowiązek świadczenia składek na ubezpieczenia społeczne i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do określonej sprawy indywidualnej, której zakres przedmiotowy jest zakreślony stanem faktycznym lub zdarzeniem przyszłym przedstawionym przez pytającego we wniosku. Pełną wiedzę o stanie faktycznym lub zdarzeniu przyszłym organ czerpie wyłącznie z wniosku uprawnionego podmiotu nie posiadając kompetencji do jego weryfikowania w oparciu o posiadane informacje czy gromadzony materiał dowodowy. W toku tego postępowania organ nie pełni roli kontrolnej, nie dokonuje oceny zachowania lub zaniechania przedsiębiorcy pod kątem jego prawidłowości. Celem interpretacji jest umożliwienie przedsiębiorcy uzyskania informacji w przedmiocie obowiązków wiążących się z opłacaniem składek na ubezpieczenia społeczne i uchronienie w ten sposób takiego przedsiębiorcy przed ryzykiem błędnego zastosowania przez niego danego przepisu prawa.

Jednocześnie ujęty zakres przedmiotowy wniosków o wydanie pisemnej interpretacji uniemożliwia Zakładowi dokonanie kwalifikacji prawnej określonego świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy. Dlatego też Zakład poprzestaje na oświadczeniu przedsiębiorcy odnośnie tego, iż świadczenia o których traktuje wniosek stanowią przychód pracownika ze stosunku pracy, traktując takie oświadczenie jako element opisu stanu faktycznego.

W przyjętym trybie Zakład nie odnosi się również do zawartej przez Wnioskodawcę umowy najmu domu stanowiącego własność prywatną, w tym sposobu ustalenia kwoty najmu za ten lokal.

Zgodnie z treścią art. 18 ust. 1 w zw. z art. 20 ust. 1 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników stanowi przychód w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy z wyłączeniem przychodów wymienionych w § 2 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (tekst jedn. Dz. U. z 2015r., poz. 2236 ze zm.), jak również wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz zasiłków z ubezpieczeń społecznych.

W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art, 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.

Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne pracowników od zakwalifikowania go jako przychód z tytułu stosunku pracy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2016 r., poz. 2032 ze zm.).

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 pkt 1 do 32 wskazanego rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z uwagi na to, że przepisy ww. rozporządzenia nie wskazują na zwolnienie wartości czynszu ponoszonego przez pracodawcę w związku z najmem na rzecz pracowników lokali własnościowych ze składek na ubezpieczenia społeczne, należy go uwzględnić w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Udostępnianie lokalu mieszkalnego jest świadczeniem w naturze, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku:

jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy – według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy,
jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę – według cen ich zakupu,
jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnianie lokalu mieszkalnego:

dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego – w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
dla lokali komunalnych – w wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
dla lokali własnościowych, z wyłączeniem wymienionych w lit. a), oraz domów stanowiących własność prywatną – w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach – w danej dzielnicy,
dla lokali w hotelach – w wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami przez hotel.

Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe stanowi podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe.

Stosownie natomiast do art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych ( Dz. U. z 2016r., poz. 1793 ze zm.) do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób.

Wnioskodawca w przedmiotowym wniosku w opisie stanu faktycznego wskazał, że wynajmuje na rzecz pracowników dom jednorodzinny stanowiący wartość prywatną i pokrywa z tego tytułu koszty czynszu, w tym opłaty za media — prąd, gaz, wodę, wywóz nieczystości.

Wnioskodawca podkreślił, że wynajmujący ustalił kwotę najmu ryczałtowo, tj. w cenie najmu są skalkulowane również opłaty za media. Wobec powyższego poza stałą miesięczną opłatą za najem Spółka nie będzie ponosiła odrębnych opłat związanych z zawartą umową najmu.

Wnioskodawca wskazał, że powyższe wydatki stanowią przychód pracowników z tytułu stosunku pracy w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto u wnioskodawcy nie obowiązują przepisy o wynagradzaniu ustalające wysokość ekwiwalentu pieniężnego z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego.

Wnioskodawca zaznaczył, że ze względu na brak możliwości ustalenia jaką część opłat za najem stanowi wartość opłat za media, oskładkowaniu podlega tylko wartość czynszu ustalonego zgodnie z zasadami i stawkami obowiązującymi dla mieszkań komunalnych w danej dzielnicy miasta.

W tym miejscu należy podkreślić, że w przypadku gdy stroną umowy najmu lokalu mieszkalnego jest pracodawca, jak to ma miejsce w niniejszym przypadku, do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wchodzi pełne wynagrodzenie (przychód) pracownika, przed potrąceniem kosztów wynajmu lokalu oraz pełna kwota czynszu, wynikająca z przepisów cytowanego wyżej rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej.

W konsekwencji należy stwierdzić, że w przypadku opisanym przez wnioskodawcę uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) oraz ubezpieczenie zdrowotne pracowników podlegać będzie kwota w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych w danej dzielnicy miasta oraz koszty wynajmu lokalu, będą to oprócz czynszu również opłaty za media – prąd, gaz, woda, wywóz nieczystości.

Wobec powyższego stanowisko przedstawione w przedmiotowym wniosku należało uznać za nieprawidłowe.

Zakład zaznacza, że w przypadku udostępnienia lokalu mieszkalnego więcej niż jednemu pracownikowi kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu powinna zostać ustalona proporcjonalnie.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

źródło: http://www.zus.pl/