Wiele podmiotów zatrudniających osoby na podstawie umów zlecenia lub kontraktów menedżerskich ma wątpliwości odnośnie tego, czy od wypłacanych zleceniobiorcom i menedżerom zasiłków z ubezpieczenia społecznego (np. chorobowego, macierzyńskiego bądź opiekuńczego), powinni naliczać i odprowadzać zaliczki podatkowe. W materii tej pojawiają się różne opinie, przy czym przeważający jest pogląd, iż w opisanych okolicznościach płatnicy nie pobierają podatku. Wymienione zasiłki stanowią wszakże przychody z innych źródeł, z których zatrudnieni w oparciu o stosunek cywilnoprawny mają obowiązek rozliczyć się samodzielnie w swoim zeznaniu rocznym na podstawie otrzymanej od zakładu pracy informacji podatkowej.
Słuszność takiego stanowiska potwierdzają interpretacje indywidualne: Izby Skarbowej w Warszawie z 24 marca 2010 r., nr IPPB2/415-781/09-4/MK oraz Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 czerwca 2012 r., nr ILPB1/415-477/12-2/TW, a także Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2018 r. (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.404.2017.1.AG).
W ostatniej z przywołanych interpretacji podkreślono, że:
- zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1;
- za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się w szczególności m.in.: zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 (art. 20 ust. 1 ww. ustawy o PIT);
- w myśl art. 20 ust. 2 ww. ustawy o PIT, za zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w ust. 1, uważa się kwoty wypłacanych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych;
- świadczenia wypłacane zleceniobiorcom świadczącym usługi na podstawie umowy zlecenia i usługobiorcom zatrudnionym na podstawie kontraktów menedżerskich w czasie ich choroby (czyli zasiłek chorobowy) nie mieszczą się w dyspozycji art. 13 pkt 8 i 9 ustawy o PIT;
- przepis art. 41 ustawy o PIT nie zobowiązuje płatnika do poboru zaliczek na podatek dochodowy od uzyskanych przez zleceniobiorców i usługobiorców przychodów z tytułu otrzymywanych zasiłków z ubezpieczenia społecznego;
- wskazane wyżej regulacje obejmują jedynie przychody z działalności wykonywanej osobiście – do których należą m.in. dochody z tytułu umowy zlecenia oraz dochody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, nie dotyczą zaś zasiłków z ubezpieczenia społecznego, stanowiących dochody z innych źródeł, o których mowa w powołanym powyżej art. 20 ust. 1 ustawy o PIT;
- z uwagi na powyższe od wypłacanych zleceniobiorcom i usługobiorcom zasiłków chorobowych, podmioty zatrudniające nie są zobligowane do pobierania zaliczki na podatek dochodowy, mając jedynie obowiązek wystawienia tym osobom: w stanie prawnym obowiązującym do końca 2018 r. – informacji PIT-8C, a zgodnie z aktualnie obowiązującymi wzorami druków podatkowych – PIT-11 (o zmianie w tym zakresie piszemy tutaj). Zgodnie wszakże z art. 42a ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują wypłaty należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, z wyjątkiem dochodów (przychodów) wymienionych w art. 21, art. 52, art. 52a i art. 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku, od których nie są obowiązane pobierać zaliczki na podatek lub zryczałtowanego podatku dochodowego, są obowiązane sporządzić informację według ustalonego wzoru o wysokości przychodów i w terminie do końca lutego następnego roku podatkowego, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać ją podatnikowi oraz – w terminie do końca stycznia – urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatników, o których mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.
Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie wszyscy eksperci z zaprezentowanym podejściem się zgadzają, twierdząc, że:
- powołanie się w art. 31 ustawy o PIT na pojęcie zakładu pracy nie oznacza, że jest nim podmiot dający zatrudnienie wyłącznie pracownikom,
- chybione jest postawienie tezy, że skoro zasiłek chorobowy należy do innych źródeł przychodu, to płatnik nie ma prawa poboru zaliczki na podatek tylko z tego powodu, iż jest to zasiłek chorobowy wypłacony od umowy zlecenia, a art. 41 ustawy o PIT, dotyczący poboru zaliczki z tytułu umowy zlecenia, nie dotyczy zasiłków z ubezpieczenia społecznego,
- podstawą prawną do kalkulowania i pobierania zaliczki na podatek od wypłacanego przez zleceniodawcę zasiłku z ubezpieczenia społecznego jest art. 32 ustawy o PIT.
