Pracownik korzystający z urlopu rodzicielskiego ma prawo łączyć go z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, w wymiarze nie wyższym niż połowa etatu.
Zaznaczmy, że:
- podjęcie pracy na urlopie rodzicielskim nie skutkuje zmianą pierwotnego wymiaru etatu pracownika, który pozostaje na tym samym poziomie, przy czym powrót do obowiązków służbowych na ww. urlopie rodzicielskim powoduje podział tego urlopu na część przeznaczaną na opiekę nad dzieckiem oraz część poświęcaną pracy w wymiarze godzin nieprzekraczającym połowy etatu,
- zasadniczo przyjmuje się, że pracownika godzącego pracę ze sprawowaniem pieczy nad dzieckiem, obejmuje ten sam system i rozkład czasu pracy jak przed urlopem rodzicielskim.
Pracownik składając wniosek o łączenie urlopu rodzicielskiego z pracowaniem może wnosić różne propozycje co do rozkładu jego czasu pracy w takich okolicznościach. Przy czym pracodawca nie musi na te propozycje przystawać, gdyż to on odpowiada za organizację pracy podwładnych i ustala ich rozkład czasu pracy (zgodnie z art. 94 pkt. 2 Kodeksu pracy, pracodawca jest zobowiązany organizować pracę w sposób zapewniający pełne wykorzystanie czasu pracy, jak również osiąganie przez pracowników, przy wykorzystaniu ich uzdolnień i kwalifikacji, wysokiej wydajności i należytej jakości pracy). Pomimo, iż wniosek podwładnego w sprawie rozkładu pracy nie jest wiążący dla pracodawcy, to mając na względzie zasady współżycia społecznego, taki wniosek co do zasady powinien jednak być uwzględniony, o ile jest to obiektywnie możliwe i nie spowoduje utrudnień w procesie pracy.
Dodajmy, że przepisy nie wykluczają łączenia urlopu rodzicielskiego z pracą w innym niż podstawowy system czy rozkład czasu pracy.
Kwestię organizacji pracy w okresie godzenia aktywności zawodowej z rodzicielstwem wyjaśniło Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej. Na stronie internetowej www.rodzicielski.gov.pl, na pytanie czy są ograniczenia co do konkretnego rozkładu czasu pracy we wspomnianym wyżej okresie, resort pracy odpowiedział, że przepisy nie określają w jakim rozkładzie czasu powinno się wykonywać pracę. Oznacza to, że w przypadku łączenia korzystania urlopu rodzicielskiego z pracą na 1/2 etatu można pracować np. 2 dni w tygodniu po 8 godzin i 1 dzień przez 4 godziny, albo 3 dni po 6 godzin i 1 dzień przez 2 godziny lub 3 dni po 4 godziny i 1 dzień przez 8 godzin, a także 5 dni po 4 godziny.
Praca + urlop rodzicielski a nadgodziny
Łączenie urlopu rodzicielskiego ze świadczeniem pracy nie wyklucza zasadniczo występowania godzin nadliczbowych. Na mocy jednak art. 178 § 2 Kodeksu pracy, pracownika opiekującego się dzieckiem do ukończenia przez nie 4 roku życia nie wolno bez jego zgody zatrudniać w godzinach nadliczbowych, w porze nocnej, w systemie przerywanego czasu pracy, jak również delegować poza stałe miejsce pracy. A zatem ewentualna praca ponadnormatywna pracownika korzystającego z urlopu rodzicielskiego jest dozwolona jedynie za jego zgodą.
Ponadto trzeba zwrócić uwagę, iż w ocenie MRPiPS, w przypadku godzenia przez podwładnego urlopu rodzicielskiego z realizacją zadań służbowych w niepełnym wymiarze godzin, nie jest możliwe zlecanie mu pracy ponadwymiarowej czyli takiej, która wykracza poza godziny jego pracy zaplanowane w rozkładzie czasu pracy w ramach 8-godzinnego dobowego wymiaru jego czasu pracy. Innymi słowy, nie może tu dochodzić do świadczenia pracy w godzinach pomiędzy wymiarem niepełnego etatu a pełną dniówką. Wyjaśnijmy to na przykładzie.
Pani Ewa przebywanie na urlopie rodzicielskim łączy z pracą. W związku z tym w dniach od poniedziałku do piątku pracuje po 4 godziny (od 8:00 do 12:00) a w następnych 4 godzinach (od 12:00 do 16:00) korzysta z urlopu rodzicielskiego. W opisanym stanie faktycznym, nie jest możliwe polecanie jej pracy ponadwymiarowej w godzinach między 12:00 a 16:00.
Powyższe nie zmienia faktu, iż dopuszczalnym jest, aby podmiot zatrudniający pracownikowi godzącemu urlop rodzicielski z pracą, zlecał wykonywanie obowiązków służbowych w godzinach nadliczbowych, z przyczyn o których mowa w art. 151 § 1 Kodeksu pracy (w myśl tego przepisu, praca w nadgodzinach jest dozwolona w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii oraz w przypadku szczególnych potrzeb pracodawcy).
A zatem, przykładowo, jeżeli pracownik w danym dniu ma zaplanowaną pracę w godzinach 8:00-12:00, a z urlopu rodzicielskiego korzysta w kolejnych 4 godzinach czyli od 12:00 do 16:00, to może świadczyć pracę nadliczbową począwszy od godziny 16:00, mając oczywiście prawo do co najmniej 11-godzinnego odpoczynku dobowego.
