Umowa o pomocy przy zbiorach - wzór i omówienie

Od 18 maja 2018 r. funkcjonuje nowy rodzaj umowy cywilnoprawnej, tzw. umowa o pomocy przy zbiorach, na podstawie której rolnicy mogą zatrudniać osoby do pomocy w gospodarstwie przy zbiorach produktów rolnych, podczas których dochodzi do spiętrzenia prac. Została ona wprowadzona na mocy ustawy z 13 kwietnia 2018 r. o zmianie ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników oraz niektórych innych ustaw.

Ustawodawca przewidział nowy rodzaj umowy chcąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom rolników. Jak wiadomo, w większości owoce, warzywa, tytoń, zioła i rośliny zielarskie dojrzewają jednocześnie w krótkim czasie i muszą być zbierane ręcznie ze względu na dużą podatność na zniszczenie i zepsucie. W sytuacjach wymagających wsparcia przy zbiorach nagminnie stosowane były dotychczas umowy o dzieło, które nie zabezpieczają osób przy nich pracujących i nie przystają do charakteru prowadzonej pracy.

Umowa o pomocy przy zbiorach może być stosowana do czynności obejmujących:

zbieranie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich;
usuwanie zbędnych części roślin; klasyfikowanie lub sortowanie zerwanych lub zebranych chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich;
wykonywanie innych czynności mających na celu przygotowanie chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich do transportu, przechowywania lub sprzedaży;
wykonywanie innych czynności związanych z pielęgnowaniem i poprawą jakości plonów.

Miejmy na uwadze, że:

umowa o pomocy przy zbiorach (na odpłatne wykonywanie tych prac) zawierana jest w formie pisemnej na okres nie dłuższy niż 180 dni w ciągu roku kalendarzowego;
do pracy wykonywanej na podstawie ww. umowy nie mają zastosowania przepisy dotyczące minimalnej stawki godzinowej,
wykonywanie czynności będących przedmiotem omawianej umowy nie jest zatrudnieniem na podstawie Kodeksu pracy, a w zakresie nieuregulowanym w ustawie o ubezpieczeniu rolniczym, zastosowanie mają do niej regulacje Kodeksu cywilnego,
pomocnik rolnika przed zawarciem umowy o pomocy przy zbiorach powinien złożyć rolnikowi oświadczenie o liczbie dni w danym roku kalendarzowym, przez jakie świadczył pomoc przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich, na podstawie umów o pomocy przy zbiorach zawartych z innymi rolnikami,
rolnik jest obowiązany do zapewnienia pomocnikowi rolnika odpowiednich narzędzi niezbędnych do świadczenia pomocy przy zbiorach chmielu, owoców, warzyw, tytoniu, ziół i roślin zielarskich.

Kwestie ubezpieczeń

Rolnik ma obowiązek zgłoszenia zatrudnionego pomocnika do ubezpieczenia w ciągu 7 dni od dnia zawarcia umowy o pomocy przy zbiorach, lecz nie później niż przed upływem okresu, na który została zawarta ta umowa.

Za pomocnika wykonującego czynności określone w umowie o pomocy przy zbiorach trzeba opłacać za pomocnika składki na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe i macierzyński, określone na podstawie przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników. W zamian pomocnik będzie miał prawo m.in. do jednorazowego odszkodowania, w sytuacji gdyby doszło do wypadku w gospodarstwie rolnym w związku z wykonywaniem przez niego czynności określonych w umowie o pomocy przy zbiorach. Wysokość ww. składek można sprawdzić na stronie internetowej KRUS.

Dodatkowo rolnicy muszą uiszczać za pomocników składki na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości takiej, jaka jest przewidziana za domowników rolników prowadzących działalność wyłącznie w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej. Dzięki temu pomocnicy rolników będą mieli zapewnioną możliwość korzystania ze świadczeń opieki zdrowotnej.

Aktualnie miesięczna składka na ubezpieczenie wypadkowe wynosi obecnie 42 zł miesięcznie, a na ubezpieczenie zdrowotne 142 zł miesięcznie. Składki muszą być opłacane miesięcznie do 15 dnia następnego miesiąca. Jeżeli okres ubezpieczenia trwa krócej niż miesiąc, składka na ubezpieczenie wypadkowe ulega odpowiedniemu zmniejszeniu ponieważ, zgodnie z przepisami o ubezpieczeniu społecznym rolników, obowiązek opłacenia składki powstaje od dnia, w którym powstało ubezpieczenie, a ustaje z dniem, w którym ustało ubezpieczenie. Z kolei składka na ubezpieczenie zdrowotne zgodnie z przepisami o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych jest miesięczna i niepodzielna, a to oznacza że rolnicy muszą ją opłacać w pełnej wysokości niezależnie od liczby dni w danym miesiącu, przez które będzie świadczona pomoc.

Kwestie podatkowe

Dochody osoby zatrudnionej w oparciu o umowę o pomocy przy zbiorach podlegają opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych, a obowiązek podatkowy w tym zakresie ciąży na pomocniku. Rolnik musi jedynie przygotowywać informacje o przychodach osiągniętych przez pomocnika z tytułu zawartej umowy o pomocy przy zbiorach, na formularzu PIT-8C, i przesyłać tę informację na adres pomocnika oraz do właściwego urzędu skarbowego do końca lutego następnego roku podatkowego.