Zasiłek chorobowy zleceniobiorcy - czy pobierać podatek i czy wykazywać w PIT-8C czy PIT-11?

Podmioty zatrudniające osoby na podstawie umów zlecenia lub kontraktów menedżerskich, które wypłacają zleceniobiorcom i menedżerom zasiłki z ubezpieczenia społecznego (np. zasiłek chorobowy, macierzyński bądź opiekuńczy), muszą odpowiedzieć sobie na pytanie, czy powinny od tych świadczeń naliczać i odprowadzać zaliczki podatkowe.

Wśród ekspertów przeważa pogląd, iż w opisanych okolicznościach płatnicy nie pobierają podatku. Słuszność takiego stanowiska potwierdzają interpretacje indywidualne: Izby Skarbowej w Warszawie z 24 marca 2010 r., nr IPPB2/415-781/09-4/MK oraz Izby Skarbowej w Poznaniu z 8 czerwca 2012 r., nr ILPB1/415-477/12-2/TW, a także Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 26 stycznia 2018 r. (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.404.2017.1.AG), 12 września 2018 r. (sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.408.2018.1.SJ) oraz z 7 listopada 2019 r., (sygn. 0115-KDIT2-2.4011.357.2019.1.MU). Wyjaśniono w nich, że wymienione zasiłki stanowią przychody z innych źródeł. Zatrudnieni w oparciu o stosunek cywilnoprawny mają obowiązek rozliczyć się z nich samodzielnie w swoich zeznaniach rocznych na podstawie wystawionego przez zakład pracy:

druku PIT-8C – w stanie prawnym obowiązującym do końca 2018 r.;
druku PIT-11 – zgodnie z aktualnie obowiązującym wzorem tego formularza wskazanym w rozporządzeniu Ministra Finansów z 22 listopada 2018 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Opierając się na tezach zawartych w przywołanych interpretacjach podatkowych należy podkreślić, że:

zgodnie z art. 41 ust. 1 ustawy o PIT, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które dokonują świadczeń z tytułu działalności, o której mowa w art. 13 pkt 2 i 4-9 oraz art. 18, osobom określonym w art. 3 ust. 1, są obowiązane jako płatnicy pobierać, z zastrzeżeniem ust. 4, zaliczki na podatek dochodowy, stosując do dokonywanego świadczenia, pomniejszonego o miesięczne koszty uzyskania przychodów w wysokości określonej w art. 22 ust. 9 oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b, najniższą stawkę podatkową określoną w skali, o której mowa w art. 27 ust. 1;
za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o PIT, uważa się w szczególności m.in.: zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i art. 17 (art. 20 ust. 1 ww. ustawy o PIT);
w myśl art. 20 ust. 2 ww. ustawy o PIT, za zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, o których mowa w ust. 1, uważa się kwoty wypłacanych przez zakład pracy lub organ rentowy zasiłków chorobowych, wyrównawczych, macierzyńskich, opiekuńczych oraz świadczeń rehabilitacyjnych;
świadczenia wypłacane zleceniobiorcom świadczącym usługi na podstawie umowy zlecenia i usługobiorcom zatrudnionym na podstawie kontraktów menedżerskich w czasie ich choroby (czyli zasiłek chorobowy) nie mieszczą się w dyspozycji art. 13 pkt 8 i 9 ustawy o PIT;
przepis art. 41 ustawy o PIT nie zobowiązuje płatnika do poboru zaliczek na podatek dochodowy od uzyskanych przez zleceniobiorców i usługobiorców przychodów z tytułu otrzymywanych zasiłków z ubezpieczenia społecznego;
wskazane wyżej regulacje obejmują jedynie przychody z działalności wykonywanej osobiście – do których należą m.in. dochody z tytułu umowy zlecenia oraz dochody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, nie dotyczą zaś zasiłków z ubezpieczenia społecznego, stanowiących dochody z innych źródeł, o których mowa w powołanym powyżej art. 20 ust. 1 ustawy o PIT;
z uwagi na powyższe od wypłacanych zleceniobiorcom i usługobiorcom zasiłków z ubezpieczenia społecznego, podmioty zatrudniające nie są zobligowane do pobierania zaliczki na podatek dochodowy, mając jedynie obowiązek wykazania tym osobom wypłaconych zasiłków w informacji PIT-11 (w wierszu 8 „Inne źródła”). Zauważmy, że zgodnie ze wzorami formularzy podatkowych obowiązującymi do końca 2018 r. w opisanej sytuacji właściwy był PIT-8C. Z dniem 1 stycznia 2019 r. weszło jednakże w życie rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 22 listopada 2018 r. w sprawie określenia niektórych wzorów oświadczeń, deklaracji i informacji podatkowych obowiązujących w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych. Na podstawie § 2 ust. 1 tego aktu prawnego, wzory, o których mowa w § 1 (a więc m.in. PIT-11 i PIT-8C), stosuje się do przychodów, dochodów (strat) uzyskanych (poniesionych) od dnia 1 stycznia 2018 r. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli przed dniem wejścia w życie rozporządzenia oświadczenia, deklaracje i informacje podatkowe zostały złożone na formularzach dotychczasowych (§ 2 ust. 2 ww. rozporządzenia). Zgodnie z ustalonym w rozporządzeniu wzorem informacji PIT-8C, dotyczy ona obecnie wyłącznie niektórych dochodów z kapitałów pieniężnych. Natomiast w przypadku podlegających opodatkowaniu należności lub świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o PIT, właściwym aktualnie jest ich ujęcie w informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy PIT-11.

Warto w tym miejscu zaznaczyć, że nie wszyscy eksperci z zaprezentowanym podejściem się zgadzają, twierdząc, że:

powołanie się w art. 31 ustawy o PIT na pojęcie zakładu pracy nie oznacza, że jest nim podmiot dający zatrudnienie wyłącznie pracownikom,
chybione jest postawienie tezy, że skoro zasiłek chorobowy należy do innych źródeł przychodu, to płatnik nie ma prawa poboru zaliczki na podatek tylko z tego powodu, iż jest to zasiłek chorobowy wypłacony od umowy zlecenia, a art. 41 ustawy o PIT, dotyczący poboru zaliczki z tytułu umowy zlecenia, nie dotyczy zasiłków z ubezpieczenia społecznego,
podstawą prawną do kalkulowania i pobierania zaliczki na podatek od wypłacanego przez zleceniodawcę zasiłku z ubezpieczenia społecznego jest art. 32 ustawy o PIT.