Dofinansowanie z FGŚP wynagrodzeń pracowników nieobjętych przestojem albo obniżonym wymiarem czasu pracy (art. 15gg ustawy antykryzysowej)

Tarcza 4.0 wprowadziła dla określonych podmiotów – po spełnieniu przez nich konkretnych warunków – możliwość ubiegania się o przyznanie z WUP dofinansowania ze środków FGŚP do wynagrodzeń i składek ZUS pracowników nieobjętych:

przestojem, o którym mowa w art. 81 K.p., ani
przestojem ekonomicznym w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5 ustawy antykryzysowej, ani
obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5 ustawy antykryzysowej.

Uprawnieni do uzyskania pomocy

Wszystkie podmioty wskazane w art. 15g ust. 1 ustawy antykryzysowej, u których wystąpił spadek obrotów gospodarczych w rozumieniu art. 15g ust. 9 w następstwie wystąpienia COVID-19, tj.:

Przedsiębiorca w rozumieniu art. 4 ust.1 lub 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców, tj.:
- osoba fizyczna,
- osoba prawna,
- jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, wykonująca działalność gospodarczą,
- wspólnicy spółki cywilnej w zakresie wykonywanej przez nich działalności gospodarczej.
Organizacja pozarządowa w rozumieniu 3 ust. 2 i podmiot, o którym mowa w art. 3 ust. 3 ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (Dz.U. z 2019 r. poz. 688, 1570 i 2020 oraz z 2020 r. poz. 284).
Państwowa lub prowadzona wspólnie z ministrem właściwym do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego instytucja kultury, w rozumieniu ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2020 r. poz.194).
Kościelna osoba prawna działająca na podstawie przepisów o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, o stosunku Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancjach wolności sumienia i wyznania oraz jej jednostka organizacyjna,

U którego / której:
wystąpił spadek obrotów gospodarczych w następstwie wystąpienia COVID-19, przez co rozumie się spadek sprzedaży towarów lub usług, w ujęciu ilościowym lub wartościowym:

- - nie mniej niż o 15%, obliczony jako stosunek łącznych obrotów w ciągu dowolnie wskazanych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych, przypadających w okresie po dniu 31 grudnia 2019 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń, w porównaniu do łącznych obrotów z analogicznych 2 kolejnych miesięcy kalendarzowych roku poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy dwumiesięczny okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego;
  - nie mniej niż o 25% obliczony jako stosunek obrotów z dowolnie wskazanego miesiąca kalendarzowego, przypadającego po dniu 31 grudnia 2019 r. do dnia poprzedzającego dzień złożenia wniosku o przyznanie świadczeń, w porównaniu do obrotów z miesiąca poprzedniego; za miesiąc uważa się także 30 kolejno po sobie następujących dni kalendarzowych, w przypadku gdy okres porównawczy rozpoczyna się w trakcie miesiąca kalendarzowego, to jest w dniu innym niż pierwszy dzień danego miesiąca kalendarzowego.

Który nie zalega w uregulowaniu zobowiązań podatkowych, składek na ubezpieczenia społeczne, zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy lub Fundusz Solidarnościowy do końca trzeciego kwartału 2019 r., z wyjątkiem przypadku, gdy uprawniony podmiot zawarł umowę z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych lub otrzymał decyzję urzędu skarbowego w sprawie spłaty zadłużenia i terminowo opłaca raty lub korzysta z odroczenia terminu płatności.
Wobec którego nie zachodzą przesłanki do ogłoszenia upadłości, o których mowa w art. 11 lub art. 13 ust. 3 ustawy z dnia 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (Dz. U. z 2019 r. poz. 498, z późn. zm.), jeżeli dotyczą podmiotu.

Pracownik

Pracownikiem jest osoba fizyczna, która zgodnie z przepisami polskiego prawa pozostaje z pracodawcą w stosunku pracy. Ustawę stosuje się odpowiednio do osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę nakładczą lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z ustawą z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. z 2019 r. poz. 1145 i 1495) stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, albo która wykonuje pracę zarobkową na podstawie innej niż stosunek pracy na rzecz pracodawcy będącego rolniczą spółdzielnią produkcyjną lub inną spółdzielnią zajmującą się produkcją rolną, jeżeli z tego tytułu podlega obowiązkowi ubezpieczeń: emerytalnemu i rentowemu,

Ustawa wprowadza wyjątek, iż przepisy ustawy nie obejmują pomocy domowej zatrudnionej przez osobę fizyczną.

Zakres pomocy na ochronę miejsc pracy

Możliwość uzyskania dofinansowania będzie dotyczyć wynagrodzenia pracowników nieobjętych:

przestojem, o którym mowa w art. 81 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy,
przestojem ekonomicznym w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5 ustawy,
obniżonym wymiarem czasu pracy w następstwie wystąpienia COVID-19, o którym mowa w art. 15g ust. 5 ustawy.

Wynagrodzenia pracowników będą dofinansowywane ze środków Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych do wysokości połowy tych wynagrodzeń, jednak nie więcej niż 40% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku. Dofinansowanie nie będzie przysługiwało do wynagrodzeń pracowników, których wynagrodzenie uzyskane w miesiącu poprzedzającym miesiąc, w którym został złożony wniosek, było wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku.

Uprawnionym podmiotom przysługują również środki z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na opłacanie składek na ubezpieczenia społeczne pracowników należnych od pracodawcy na podstawie ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych od przyznanych świadczeń. Świadczenia oraz składki na ubezpieczenia społeczne przysługują przez łączny okres 3 miesięcy, przypadających od miesiąca złożenia wniosku.

Wyłączenia pracowników

Uprawniony podmiot:

nie może otrzymać dofinansowania do wynagrodzenia pracowników, którzy w miesiącu poprzedzającym miesiąc złożenia wniosku uzyskali wynagrodzenie wyższe niż 300% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia z poprzedniego kwartału ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, obowiązującego na dzień złożenia wniosku;

nie może otrzymać pomocy w odniesieniu do tych samych pracowników w zakresie takich samych tytułów wypłat na rzecz ochrony miejsc pracy (wynagrodzenia, składki). Oznacza to więc, iż wnioskiem o dofinansowanie wynagrodzeń składanym na tej podstawie objąć można tych pracowników, którzy nie byli objęci dofinansowaniem wynikającym z wniosków składanych m.in. na podstawie art. 15g, art. 15zzb ustawy przez okres 3 miesięcy.

Reasumując jeżeli przedsiębiorca/podmiot skorzystał przez okres 3 miesięcy z pomocy na podstawie art. 15g, to nie przysługuje mu pomoc z art. 15 gg na tych samych pracowników. Jeżeli zaś skorzystał z pomocy na podstawie art. 15g przez okres 1 lub 2 miesięcy, to na tych samych pracowników może uzyskać pomoc z art. 15gg odpowiednio przez 2 lub 1 miesiąc. Zasada jest taka, że dany podmiot na tych samych pracowników może uzyskać pomoc przez okres 3 miesięcy łącznie z art. 15g i 15gg. Takie jest stanowisko resortu pracy i wojewódzkich urzędów pracy.

Procedura postępowania w sprawie przyznania świadczeń

Świadczenia przyznawane są na podstawie wniosku złożonego w formie elektronicznej przez uprawniony podmiot do dyrektora WUP właściwego ze względu na siedzibę podmiotu. Wniosek o przyznanie świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy do wypełnienia przez uprawniony podmiot w postaci elektronicznej jest udostępniany na portalu praca.gov.pl.
Wniosek o przyznanie dofinansowania zawiera w szczególności:

informacje o wnioskowanej kwocie na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników i liczbie pracowników, której to świadczenie dotyczy;
dane wnioskodawcy oraz numeru telefonu lub adres poczty elektronicznej umożliwiające kontakt z wnioskującym;
numer rachunku bankowego podmiotu wnioskującego o dofinansowanie;
oświadczenie o spełnianiu warunków określonych w ust. 1 i kryteriów, o których mowa w art. 15g ust. 3;
oświadczenie o przeznaczeniu wnioskowanej kwoty na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników, o których mowa w ust. 1, z uwzględnieniem ust. 5;
oświadczenie, że wysokość wnioskowanej kwoty na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników spełnia warunki określone w ust. 4;
oświadczenie, że na dzień sporządzenia wniosku wnioskodawca sporządził wykaz pracowników uprawnionych do świadczeń wypłaconych z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i jednocześnie zobowiązuje się dostarczyć na żądanie uprawnionych organów.

Oświadczenia uprawniony podmiot składa pod rygorem odpowiedzialności karnej. Składający oświadczenie jest obowiązany do zawarcia w nim klauzuli następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

W przypadku stwierdzenia przez dyrektora WUP złożenia prawidłowego wniosku, przekazuje on na rachunek bankowy podmiotu wnioskowaną kwotę na dofinansowanie wynagrodzeń pracowników.
Wypłata dofinansowania następuje w transzach odpowiadających ilości miesięcy wskazanych we wniosku.

Po otrzymaniu świadczenia z FGŚP uprawniony podmiot zobowiązany jest do ich wypłacenia pracownikom – po dokonaniu stosownych potrąceń odprowadza należne składki na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych, Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy oraz zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, zgodnie z obowiązującymi przepisami.

Środki przekazane na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy mogą podlegać egzekucji prowadzonej jedynie na rzecz osób, dla których zostały przekazane.

Odmowa przyznania dofinansowania następuje w drodze decyzji administracyjnej.

Od decyzji dyrektora WUP przysługuje odwołanie do samorządowego kolegium odwoławczego.

Ochrona pracownika

Uprawniony podmiot, który otrzymał dofinansowanie wynagrodzenia pracowników, nie może wypowiedzieć umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia.

Obowiązki uprawnionego podmiotu

Uprawniony podmiot, który otrzymał z Funduszu środki na rzecz ochrony miejsc pracy jest zobowiązany do:

powiadamiania na piśmie w terminie 7 dni dyrektora WUP o zmianie mającej wpływ na wysokość wypłacanej transzy środków,
nie wypowiedzenia umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia,
rozliczenia otrzymanych świadczeń i środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych na wypłatę świadczeń na rzecz ochrony miejsc pracy, w terminie do 30 dni od zakończenia okresu pobierania świadczeń,
udokumentowania wykorzystania środków zgodnie z przeznaczeniem, w terminie do 30 dni po otrzymaniu ostatniej transzy świadczenia. Podmiot składa do właściwego WUP w szczególności dokumenty potwierdzające prawidłowość wykorzystania świadczeń i środków z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych zgodnie z przeznaczeniem oraz dokumenty, potwierdzające zatrudnienie pracowników, na których otrzymał świadczenie, przez okres wskazany w wniosku,
zwrotu niewykorzystanych środków,
poddania się kontroli, którą dyrektor WUP może przeprowadzać w okresie pobierania dofinansowania oraz w okresie 3 lat po zakończeniu okresu pobierania świadczeń, w zakresie wydatkowania środków Funduszu na wypłatę świadczeń zgodnie z przeznaczeniem i w tym celu może żądać okazania wszelkiej dokumentacji z tym związanej oraz żądać złożenia stosownych wyjaśnień.

Link do kalkulatora potrzebnego do uzyskania dofinansowania z FGŚP na mocy art. 15gg ustawy antykryzysowej

15gg_kalkulator_2020_06_12_v.2.00.xlsx (xlsx, 146 KB)

Naruszenie warunków otrzymanej pomocy

Podmiot, który złożył przynajmniej jedno z wymaganych oświadczeń niezgodnie ze stanem faktycznym lub nie poddał się kontroli lub wypowiedział umowę o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika w okresie pobierania świadczeń na dofinansowanie wynagrodzenia jest obowiązany do zwrotu na rachunek bankowy WUP, z którego otrzymał środki, całości otrzymanej pomocy wraz z odsetkami w wysokości określonej jak dla zaległości podatkowych, liczonymi od dnia przekazania środków wykorzystanych niezgodnie z warunkami określonymi w ustawie.

Zakaz wypowiedzenia przez pracodawcę umowy o pracę z przyczyn niedotyczących pracownika dotyczy wyłączne pracowników objętych dofinansowaniem.

Jak wynika z powyższego, nawet jeśli pracodawca zwolni tylko jednego pracownika (z przyczyn go niedotyczących), na którego uzyskał dofinansowanie z FGŚP na mocy art. 15gg ustawy antykryzysowej, to będzie musiał zwracać również pieniądze przyznane na pozostałych zatrudnionych objętych dopłatami na podstawie przywołanego przepisu. Potwierdzają to wyjaśnienia resortu pracy.

Sposobem na uniknięcie tak dotkliwej „sankcji” za zwolnienie pracownika, wydaje się być wcześniejsze zrezygnowanie z dofinansowania na pracownika, z którym firma chce się rozstać – np. po jednym lub dwóch z trzech miesięcy pobierania wsparcia – i zwolnienie go dopiero po takiej rezygnacji. Oczywiście trzeba pamiętać o poinformowaniu o tym fakcie WUP. Od chwili, gdy dana osoba nie jest już objęta dopłatami z FGŚP, można wypowiedzieć jej umowę o pracę.

Co ważne, jak wynika z wyjaśnień resortu pracy, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę z objętym wsparciem pracownikiem nastąpi (w okresie pobierania dofinansowania) z przyczyn jego dotyczących (np. wskutek wypowiedzenia umowy przez pracownika), wówczas przedsiębiorca powinien zwrócić jedynie niewykorzystaną część świadczenia dotyczącą tego pracownika.

Dokonywanie potrąceń z dofinansowania

Dofinansowanie przyznane na mocy art. 15gg ustawy antykryzysowej, wypłaca się pracownikom po potrąceniu:

składek na ubezpieczenia społeczne finansowanych ze środków ubezpieczonego,
składek na ubezpieczenie zdrowotne,
zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na zasadach określonych w przepisach o podatku dochodowym od osób fizycznych, a także
należności alimentacyjnych na zasadach przewidzianych Kodeksie pracy, dotyczących potrącania tych należności z wynagrodzenia za pracę.

Powyższe oznacza, że z kwoty dofinansowania podmiot zatrudniający nie można dokonać potrąceń innych należności niż należności publiczno-prawne w postaci składek ZUS i podatku oraz należności alimentacyjne.