Można pokusić się o stwierdzenie, że korygowanie list płac generalnie nie należy do rzeczy najłatwiejszych. Dotyczy to m.in. sytuacji, w której należy sporządzić korektę, gdy doszło do nadpłaty wynagrodzenia.
Nadpłacenie pensji niejednokrotnie wiąże się z koniecznością przeliczenia listy płac, skorygowania zusowskiej dokumentacji rozliczeniowej oraz podejmowania przez pracodawcę starań w celu odzyskania nadpłaconego wynagrodzenia od zatrudnionej osoby. Na szczęście nie zawsze.
Aby maksymalnie uprościć proces dokonywania korekt list płac, redakcja SerwisKadrowego.pl przygotowała dwa, bardzo użyteczne i proste w obsłudze kalkulatory wynagrodzeń, do których linki zamieszczono w niniejszym wpisie.
Nadpłata niewymagająca zgody pracownika
Stosunkowo łatwa do „wyprostowania” jest nadpłata powstała z powodu otrzymania przez pracownika w poprzednim terminie płatności wynagrodzenie za okres nieobecności w pracy, za który nie był do niego uprawniony. Na ogół dochodzi do tego wtedy, gdy absencja zatrudnionego (spowodowana np. chorobą lub urlopem bezpłatnym) przypadła po dokonaniu wypłaty pensji za dany miesiąc. W takich okolicznościach, na mocy art. 87 § 7 K.p. w najbliższym terminie wypłaty można odliczyć z wynagrodzenia podwładnego (w tym z wynagrodzenia chorobowego) kwotę, którą otrzymał mimo, iż nie miał do niej prawa z uwagi na nieobecność w pracy. Nie jest do tego potrzebna zgoda pracownika.
Zwróćmy uwagę, że gdy w omawianym przypadku chodzi o krótkotrwałą niezdolność do pracy, pracodawca nie musi korygować listy płac, albowiem odliczenia nadpłaconej pensji może dokonać z kolejnego wynagrodzenia.
Przykład
Wieloletni pracownik spółki z Łodzi wynagradzany jest stałą miesięczną pensją w wysokości 6000 zł (wypłacaną w końcówce miesiąca, za który jest należne). Po otrzymaniu płacy za kwiecień br., udał się on do lekarza, który wystawił mu zaświadczenie o czasowej niezdolności do pracy z powodu choroby na okres od 27 do 30 kwietnia (4 dni). Ponieważ pracownik w zaistniałym stanie faktycznym otrzymał pełne kwietniowe wynagrodzenie, odliczenie nadpłaty zostało dokonane z płacy należnej za maj 2024 r. (bez konieczności uzyskiwania zgody zatrudnionego), poprzez pomniejszenie jej o łączną liczbę dni absencji chorobowej, w następujący sposób:
- 6000 zł : 30 dni = 200 zł;
- 200 zł x 4 dni absencji chorobowej = 800 zł;
- 6000 zł – 800 zł = 5200 zł (wynagrodzenie brutto za 05/2024).
W maju, oprócz ww. należności, pracownik powinien otrzymać świadczenie chorobowe za 4 dni kwietniowej niedyspozycji zdrowotnej.
Dzięki powyższemu sposobowi rozliczenia nadpłaty, pracodawca w rozstrzyganym przypadku nie miał obowiązku korygowania kwietniowej listy płac ani dokumentacji zusowskiej.
Sprawdź praktyczny kalkulator do korygowania list płac w przypadku nadpłaty wynagrodzenia z poprzedniego m-ca bez konieczności uzyskiwania zgody pracownika (na mocy art. 87 § 7 K.p.):
🧮 Kalkulator Online – Jak w 2024 r. rozliczać nadpłatę wynagrodzenia z poprzedniego m-ca bez konieczności uzyskiwania zgody pracownika (na mocy art. 87 § 7 K.p.)
Jak w 2024 r. rozliczać nadpłatę wynagrodzenia z poprzedniego m-ca bez konieczności uzyskiwania zgody pracownika (na mocy art. 87 § 7 K.p.)
➪ Kliknij i Sprawdź
Nadpłata wynagrodzenia korygowana w trybie art. 41b ustawy PIT (zwrot nadpłaty netto wraz z podatkiem)
Niestety sytuacja z korygowaniem nadpłaconego wynagrodzenia komplikuje się w sytuacji, gdy trzeba ją rozliczać w oparciu o art. 41b ustawy PIT. Taka konieczność pojawia się przykładowo wtedy, kiedy mamy do czynienia z wypłatą wynagrodzenia za pracę zamiast świadczenia chorobowego przy długotrwałej chorobie, gdy pracownik, któremu nadpłacono pensję jest niezdolny do pracy np. przez kilka kolejnych miesięcy.
W przedstawionych okolicznościach pracodawca powinien:
Krok 1. Przeliczyć listę płac po to, by uwzględniała prawidłowe kwoty wynagrodzenia i naliczeń podatkowo-składkowych.
Krok 2. Skorygować zusowskie dokumenty rozliczeniowe, co polega na wykazaniu w nich prawidłowej podstawy składek. Korektę należy sporządzić za miesiąc, w którym zakład pracy wypłacił wynagrodzenie w zawyżonej wysokości. Korygujący komplet powinien składać się z:
- raportu ZUS RCA (dotyczącego pracownika z nadpłatą), w którym pracodawca rozliczy składki na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne od prawidłowych podstaw wymiaru,
- deklaracji ZUS DRA, w której pracodawca zamieści dane dotyczące wszystkich osób ubezpieczonych (uwzględniające już skorygowane raporty).
W wyniku sporządzenia i przesłania do ZUS omawianej korekty dochodzi do wystąpienia nadpłaty składek na:
- ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne,
- FP, FS i FGŚP (jeśli pracodawca miał obowiązek naliczyć je od kwoty nienależnej pensji).
Nadpłacone składki ZUS zaliczy z urzędu na poczet:
- zaległych lub bieżących składek albo
- przyszłych składek, jeśli pracodawca nie ma żadnych zaległości składkowych ani też bieżących zobowiązań do zapłaty, chyba że płatnik złoży wniosek o jej zwrot.
Krok 3. Wystąpić do osoby, której nadpłata dotyczy, o jej zwrot lub o zgodę na piśmie na jej potrącenie z bieżącego wynagrodzenia, pamiętając, że zgodnie z art. 41b ustawy PIT, zwrotowi podlega kwota nadpłaty netto powiększona o kwotę zaliczki podatkowej wynikającej z różnicy pomiędzy zaliczką na podatek wyliczoną pierwszorazowo od wynagrodzenia uwzględniającego nadpłaconą pensję a zaliczką podatkową obliczoną od pensji już skorygowanej czyli bez nadpłaconego wynagrodzenia. W myśl ww. przepisu, jeżeli podatnik dokonał zwrotu nienależnie pobranych świadczeń, które uprzednio zwiększyły dochód podlegający opodatkowaniu, przy ustaleniu wysokości bieżącej zaliczki na podatek zakład odejmuje od dochodu podwładnego kwotę dokonanych zwrotów, łącznie z pobranym podatkiem (zaliczką).
Zwróconą przez pracownika kwotę pracodawca odejmuje od jego dochodu ustalonego dla celów obliczenia zaliczki podatkowej w miesiącu, w którym zatrudniony dokonał zwrotu.
Jeśli zwracana suma przewyższa dochód osiągnięty w danym miesiącu, wówczas zakład pracy może pomniejszyć dochód z kolejnych miesięcy o wysokość powstałej różnicy – aż do pełnego rozliczenia zwrotu. Przy czym płatnik ma prawo dokonywać tego tylko w roku podatkowym, w którym pracownik zwrócił nadpłatę wynagrodzenia (i oczywiście tylko w stosunku do osób nadal u niego zatrudnionych).
Jeśli kwota zwrotu nie zostanie rozliczona przez pracodawcę w danym roku, wówczas część nadpłaty, która nie została uwzględniona przez pracodawcę, pracownik ma prawo rozliczyć samodzielnie, poprzez odliczenie jej od dochodu w składanym przez siebie zeznaniu rocznym (art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy PIT). Natomiast gdy kwota zwrotu przekracza dochód uzyskany w danym roku, podatnik może odliczyć pozostałą nadwyżkę od dochodu uzyskanego w najbliższych kolejno po sobie następujących 5 latach podatkowych.
Konieczność samodzielnego rozliczenia dotyczy także osób, które zwróciły nadpłatę:
- po upływie roku podatkowego, w którym ją otrzymały lub
- po rozwiązaniu umowy o pracę.
Przykład
36-letni pracownik zatrudniony na 1/2 etatu:
- otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3900 zł brutto (płatne zawsze w przedostatnim dniu roboczym miesiąca, za który przysługuje);
- uprawniony jest do podstawowych kosztów uzyskania przychodu (250 zł) i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę na podatek (300 zł);
- zachorował w dniu 28 sierpnia 2024 r. (już po wypłacie sierpniowej pensji) otrzymując w związku z tym zwolnienia lekarskie: najpierw na okres do 10 września 2024 r., a następnie kolejne zwolnienia na okresy nieprzerwane aż do 31 października 2024 r.
Za sierpień br. pracownikowi nadpłacono pensję o 520 zł brutto, gdyż naliczono mu pełne wynagrodzenie za pracę w wysokości 3900 zł brutto, zamiast w kwocie 3380 zł, co wynika z przeliczenia:
- 3900 zł : 30 = 130 zł;
- 130 zł x 4 dni sierpniowej niezdolności do pracy = 520 zł;
- 3900 zł – 520 zł = 3380 zł.
Pracodawca w opisanym przypadku:
- z powodu długotrwałej niedyspozycji zdrowotnej pracownika pracodawca w końcówce września br. przeliczył sierpniową listę płac i złożył w ZUS dokumenty rozliczeniowe korygujące za 08/2024;
- wynagrodzenie chorobowe za 4 dni sierpniowej choroby rozliczył na wrześniowej liście płac;
przygotował następującą tabelę z rozliczeniem podatkowo-składkowym zawyżonego wynagrodzenia za 08/2024 i pensji należnej czyli uwzględniającej pomniejszenie za chorobę od 28 do 31 sierpnia:
Lp. | Składniki | Działanie | Rozliczenie dotyczące zawyżonego wynagrodz. | Rozliczenie dotyczące należnego wynagrodz. | Różnica wynikająca z nadpłaty |
1. | Wynagrodzenie za pracę | 3.900,00 zł | 3.380,00 zł | 520,00 zł | |
2. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne | 3.900,00 zł | 3.380,00 zł | 520,00 zł | |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | Poz. 2 × 9,76% | 380,64 zł | 329,89 zł | 50,75 zł |
4. | Składki na ubezpieczenia rentowe | Poz. 2 × 1,5% | 58,50 zł | 50,70 zł | 7,80 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | Poz. 2 × 2,45% | 95,55 zł | 82,81 zł | 12,74 zł |
6. | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5 | 534,69 zł | 463,40 zł | 71,29 zł |
7. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | Poz. 2 – poz. 6 | 3.365,31 zł | 2.916,60 zł | 448,71 zł |
8. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona | Poz. 7 × 9% | 302,88 zł | 262,49 zł | 40,39 zł |
9. | Część składki na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku | 0,00 zł | 0,00 zł | 0,00 zł | |
10. | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | 250,00 zł | 0,00 zł | |
11. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 10 | 3.115,00 zł | 2.667,00 zł | 448,00 zł |
12. | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (Poz. 11 × 12%) – 300 zł | 73,80 zł | 20,04 zł | 53,76 zł |
13. | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | Poz. 12 | 74,00 zł | 20,00 zł | 54,00 zł |
14. | Kwota netto | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 13 | 2.988,43 zł | 2.634,11 zł | 354,32 zł |
Z przedstawionego rozliczenia wynika, że nadpłata pensji netto powiększona o zaliczkę podatkową należną od nadpłaty wynosi 408,32 zł, zgodnie z wyliczeniem: 354,32 zł + 54 zł.
Po skalkulowaniu tej kwoty, pracodawca otrzymał od pracownika pisemną zgodę na to, aby z pensji październikowej potrącić mu obliczoną nadpłatę, dzięki czemu zakład pracy miał prawo pomniejszyć dochód za październik o wspomniany zwrot, co obrazuje rozliczenie poniżej:
Lp. | Składniki | Działanie | Kwota |
1. | Wynagrodzenie za pracę | 3.900,00 zł | |
2. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie społeczne | 3.900,00 zł | |
3. | Składka na ubezpieczenie emerytalne | Poz. 2 × 9,76% | 380,64 zł |
4. | Składki na ubezpieczenia rentowe | Poz. 2 × 1,5% | 58,50 zł |
5. | Składka na ubezpieczenie chorobowe | Poz. 2 × 2,45% | 95,55 zł |
6. | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | Poz. 3 + poz. 4 + poz. 5 | 534,69 zł |
7. | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | Poz. 2 – poz. 6 | 3.365,31 zł |
8. | Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona | Poz. 7 × 9% | 302,88 zł |
9. | Część składki na ubezpieczenie zdrowotne do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
10. | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
11. | Kwota nadpłaty zwrócona przez pracownika | 408,32 zł | |
12. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 10 – poz. 11 | 2.707,00 zł |
13. | Zaliczka na podatek przed zaokr. | (Poz. 12 × 12%) – 300 zł | 24,84 zł |
14. | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | Poz. 13 po zaokr. | 25,00 zł |
15. | Kwota netto | Poz. 1 – poz. 6 – poz. 8 – poz. 14 | 3.037,43 zł |
16. | Potrącenie nadpłaty z lipca | 408,32 zł | |
17. | Kwota do wypłaty | Poz. 15 – poz. 16 | 2.629,11 zł |
Sprawdź praktyczny kalkulator do korygowania list płac w przypadku nadpłaty wynagrodzenia w trybie art. 41b ustawy PIT:
🧮 Kalkulator Online – Jak rozliczać nadpłatę wyn. za zgodą pracownika (w trybie art. 41b ustawy PIT)
Jak rozliczać nadpłatę wyn. za zgodą pracownika (w trybie art. 41b ustawy PIT)
➪ Kliknij i Sprawdź