Dodatkowe wynagrodzenie roczne (tzw. trzynastka) przysługuje pracownikowi wtedy, gdy takie prawo nadają mu:
- ustawa z 12 grudnia 1997 r. o dodatkowym wynagrodzeniu rocznym dla pracowników jednostek sfery budżetowej (zwanej dalej ustawą z 12 grudnia 1997 r.), bądź
- umowa o pracę lub przepisy wewnątrzzakładowe takie jak np. układ zbiorowy pracy albo regulamin wynagradzania – w przypadku pracodawców prywatnych.
Pracownicy jednostek sfery budżetowej trzynastkę za 2024 r. powinni mieć wypłaconą do 31 marca 2025 r. (oczywiście, o ile spełnili warunki do jej otrzymania).
Zapoznaj się z wyjaśnieniami PIP m.in. odnośnie tego, kiedy pracownik nabywa prawo do trzynastki oraz czy usprawiedliwiona nieobecność zwalnia pracownika z obowiązku przepracowania minimum 6 miesięcy u pracodawcy, aby mógł uzyskać prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego.
Sprawdź kalkulator służący obliczaniu trzynastki czyli dodatkowego wynagrodzenia rocznego:
Kalkulator Wynagrodzeń Jak obliczać dodatkowe wynagrodzenie roczne (trzynastkę)
Jak obliczać dodatkowe wynagrodzenie roczne (trzynastkę)
Komu przysługuje trzynastka w budżetówce?
Trzynastka na mocy ustawy z 12 grudnia 1997 r. przysługuje pracownikom państwowych jednostek sfery budżetowej, czyli między innymi pracownikom zatrudnionym w urzędach organów władzy publicznej, kontroli, ochronie prawa oraz sądach i trybunałach, w samorządowych jednostkach budżetowych i samorządowych zakładach budżetowych, biurach poselskich, senatorskich lub poselsko-senatorskich oraz klubach, kołach albo zespołach parlamentarnych.
Do kogo nie stosuje się przepisów ustawy z 12 grudnia 1997 r.?
Przepisów ustawy nie stosuje się do osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, a także do żołnierzy, funkcjonariuszy Policji, pracowników ABW, Agencji Wywiadu, służb kontrwywiadu i wywiadu wojskowego, CBA, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Celno-Skarbowej, Więziennej czy Ochrony Państwa, a także pracowników Państwowej Straży Pożarnej.
Kiedy pracownik nabywa prawo do trzynastki?
Pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. W przypadku, gdy nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.
Czy istnieją sytuacje, kiedy przepracowanie co najmniej 6 miesięcy nie jest wymagane do nabycia prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego?
TAK. Katalog takich przypadków jest dość szeroki i znajduje się w art. 2 ust. 3 przywołanej ustawy. Dla przykładu, z taką sytuacją będziemy mieli do czynienia w przypadku nawiązania stosunku pracy w trakcie roku kalendarzowego z nauczycielem i nauczycielem akademickim zgodnie z organizacją pracy szkoły, powołania pracownika do czynnej służby wojskowej albo skierowania do odbycia służby zastępczej, rozwiązania umowy w związku z przejściem na emeryturę, rentę lub przeniesieniem służbowym.
Czy usprawiedliwiona nieobecność zwalnia pracownika z obowiązku przepracowania minimum 6 miesięcy u pracodawcy, aby mógł uzyskać prawo do dodatkowego wynagrodzenia rocznego?
TAK, ale tylko w sytuacji korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem, urlopu opiekuńczego, dla poratowania zdrowia, dla nauczyciela do celów naukowych, artystycznych lub kształcenia zawodowego. Dodatkowo jako okres przepracowany należy również traktować okres przebywania na urlopie wypoczynkowym.
W jakich przypadkach pracownik nie nabywa prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego?
Pracownik nie nabywa prawa do trzynastki w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy trwającej dłużej niż dwa dni, stawienia się do pracy lub przebywania w pracy w stanie nietrzeźwości, wymierzenia pracownikowi kary dyscyplinarnej, wydalenia z pracy lub ze służby czy rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika.
Jak obliczana jest wysokość trzynastki?
Wynagrodzenie roczne ustala się w wysokości 8,5 proc. sumy wynagrodzenia za pracę otrzymanego przez pracownika w ciągu roku kalendarzowego, uwzględniając wynagrodzenie i inne świadczenia przyjmowane do obliczenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, a także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy oraz za czas pozostawania bez pracy przysługujące pracownikowi, jeżeli podjął pracę w wyniku sądowego przywrócenia do pracy.
Kiedy należy wypłacić pracownikom dodatkowe wynagrodzenie roczne?
Wynagrodzenie roczne wypłaca się nie później niż w ciągu pierwszych trzech miesięcy roku kalendarzowego następującego po roku, za który przysługuje to wynagrodzenie. Natomiast pracownikowi, z którym rozwiązano stosunek pracy w związku z likwidacją pracodawcy, wynagrodzenie roczne wypłaca się w dniu rozwiązania stosunku pracy.
Dodatkowe wynagrodzenie roczne dla wójtów i burmistrzów, którzy w kwietniu 2024 roku zakończyli kadencję i stosunek pracy nawiązany z wyboru
Zgodnie z art. 2 ust. 1 i 2 ustawy z 12 grudnia 1997 r., pracownik nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w pełnej wysokości po przepracowaniu u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego. Pracownik, który nie przepracował u danego pracodawcy całego roku kalendarzowego, nabywa prawo do wynagrodzenia rocznego w wysokości proporcjonalnej do okresu przepracowanego, pod warunkiem że okres ten wynosi co najmniej 6 miesięcy.
Przepracowanie co najmniej 6 miesięcy warunkujących nabycie prawa do dodatkowego wynagrodzenia rocznego nie jest wymagane, zgodnie z art. 2 ust. 3 pkt 4 lit. b ustawy z 12 grudnia 1997 r., w przypadku rozwiązania stosunku pracy w związku z wyborem, co oznacza, że wyłączenie to dotyczy sytuacji rozwiązania dotychczasowego stosunku pracy pracownika, który w wyniku wyborów uzyskał mandat, np. wójta, burmistrza (wygrał wybory i w związku z tym rozwiązuje dotychczasowy stosunek pracy w trakcie roku kalendarzowego).
Nie dotyczy to zaś sytuacji rozwiązania stosunku pracy z wyboru (w związku z wygaśnięciem mandatu).
Źródło: PIP
