W celu zapewnienia większej elastyczności w zatrudnianiu obcokrajowców, usprawnienia procedur, zmniejszenia obciążeń administracyjnych, zwiększenia kontroli i ograniczenia występujących nadużyć, uchwalono ustawę z 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Data jej wejścia w życie to 1 czerwca 2025 r. czyli pierwszy dzień miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia / opublikowania jej w Dz.U. (co nastąpiło 12 maja 2025 r. pod pozycją 621).
Wspomniany akt prawny adaptuje, z mniejszymi lub większymi modyfikacjami, szereg dotychczasowych rozwiązań w obszarze dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy, jakie obowiązywały przede wszystkim w ustawie z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, porządkując je i wprowadzając jednocześnie szereg kluczowych zmian, mających wpływ zarówno na pracodawców, jak i samych cudzoziemców.
Warto także mieć na uwadze zmiany przewidziane w:
- ustawie z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, a także
- ustawie z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak w 2025 r. rozliczać listę płac (wynagrodzenie) cudzoziemca:
Kalkulator Wynagrodzeń Jak w 2025 r. rozliczać listę płac (wynagrodzenie) cudzoziemca
Jak w 2025 r. rozliczać listę płac (wynagrodzenie) cudzoziemca
Nowelizacja z 20 marca 2025 r.
1. 11 rozdziałów
Ustawa z 20 marca 2025 r. została podzielona na 11 rozdziałów, w których w:
- rozdziale 1 uregulowano: zakres przedmiotowy i podmiotowy ustawy; definicje ustawowe; wskazanie przypadków, gdy podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi jest uprawniony do powierzenia pracy cudzoziemcowi; przesłanki wydania, odmowy wydania oraz uchylenia zezwolenia na pracę;
- rozdziale 2 uregulowano wydanie zezwolenia na pracę cudzoziemca na rzecz polskiego podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi;
- rozdziale 3 uregulowano kwestie zezwolenia na pracę w związku z pełnieniem określonej funkcji, np. w przypadku powierzenia pracy cudzoziemcom pełniącym funkcję członków zarządu w spółkach kapitałowych, cudzoziemcom prowadzącym sprawy spółki komandytowej lub komandytowo-akcyjnej, cudzoziemcom pełniącym funkcję pełnomocnika przedsiębiorcy (prokurenta);
- rozdziale 4 uregulowano kwestie dotyczące wydania zezwolenia na pracę w celu delegowania cudzoziemca przez podmiot zagraniczny na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- rozdziale 5 uregulowano przepisy dotyczące wydawania zezwoleń na pracę sezonową;
- rozdziale 6 uregulowano kwestie dotyczące instytucji oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi;
- rozdziale 7 uregulowano przepisy dotyczące indywidualnych kont i przetwarzania danych w systemach teleinformatycznych;
- rozdziale 8 uregulowano przepisy dotyczące szczególnych działań dotyczących aktywizacji zawodowej i integracji społecznej cudzoziemców;
- rozdział 9 uregulowano przepisy karne;
- rozdziale 10 uregulowano przepisy zmieniające, a w rozdziale 11 przejściowe i końcowe.
2. Zmiany dotyczące oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi
- Zmiany zasad informowania starosty o statusie zatrudnienia cudzoziemca, które sprowadzają się przede wszystkim do tego, że:
- pracodawca musi poinformować starostę o rozpoczęciu pracy przez cudzoziemca w ciągu 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy.
- pracodawca musi zgłosić niepodjęcie pracy przez cudzoziemca w ciągu 14 dni od daty wskazanej jako początek pracy w ewidencji oświadczeń.
- Przed zmianami, przepisy wymagały zgłoszenia niepodjęcia pracy w ciągu 7 dni.
- Obowiązek informacyjny pracodawcy dotyczy również sytuacji, gdy:
- cudzoziemiec nie podejmie pracy w ogóle,
- lub zakończy pracę przed terminem wskazanym w oświadczeniu.
3. Zmiany dotyczące zezwoleń na pracę
- Pracodawca musi powiadomić organ wydający zezwolenie, jeśli:
- cudzoziemiec nie rozpoczął pracy w ciągu 2 miesięcy od daty ważności zezwolenia,
- wystąpiła przerwa w pracy trwająca ponad 2 miesiące,
- cudzoziemiec zakończył pracę ponad 2 miesiące przed końcem zezwolenia.
- Wcześniej obowiązek informacyjny dotyczył co najmniej 3-miesięcznych okresów niepodjęcia, zakończenia lub przerwy w wykonywaniu pracy.
- Nowe regulacje wskazują, że zezwolenie może być wydane tylko wtedy, gdy:
- wynagrodzenie nie jest niższe od:
- płac pracowników wykonujących porównywalną pracę,
- minimalnego wynagrodzenia za pracę;
- czas pracy nie jest mniejszy niż 1/4 etatu ani nie przekracza pełnego etatu.
- wynagrodzenie nie jest niższe od:
- W przypadku niepełnego etatu brana jest pod uwagę proporcjonalna wysokość wynagrodzenia.
- Zezwolenie może być wydane maksymalnie na 1 rok w sytuacji, gdy:
- pracodawca prowadzi działalność krócej niż rok,
- cudzoziemiec ma pracować mniej niż połowę etatu lub mniej niż 20 godzin tygodniowo.
- Wedle zmienionych uregulowań, odmowa wydania zezwolenia na pracę nastąpi, jeśli:
- firma została utworzona w celu ułatwienia wjazdu cudzoziemców do Polski,
- pracodawca:
- nie opłaca składek,
- nie zgłasza pracowników do ZUS,
- zalega z podatkami,
- nie posiada środków lub źródeł finansowania zatrudnienia.
- Odmowa wydania zezwolenia na pracę może nastąpić, gdy w ciągu 24 miesięcy przed wnioskiem pracodawca utrudniał lub uniemożliwiał kontrole legalności zatrudnienia.
- Modyfikacje obejmują także rozwiązania zapisane w ustawie z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach o cudzoziemcach. Mimo, iż zmiana lub udzielenie nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę nadal nie jest wymagane zasadniczo w takich samych przypadkach jak dotychczas (m.in. zmiana nazwy stanowiska bez zmiany zakresu obowiązków; zastąpienie umowy cywilnoprawnej umową o pracę; zwiększenie wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia), to nowe przepisy nakładają na podmiot powierzający cudzoziemcowi pracę obowiązek pisemnego powiadomienia o takich zmianach wojewodę, który udzielił zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, w terminie 15 dni roboczych. Dodatkowo, pracodawców obarczono obowiązkiem zawiadamiania pisemnie wojewody, który udzielił zezwolenia na pracę, o utracie pracy u niego przez cudzoziemca, któremu udzielono zezwolenia na pobyt i pracę, w terminie 15 dni od tego zdarzenia.
4. Obowiązek przesyłania kopii umowy
- Ustawodawca postanowił ustanowić nowy obowiązek dostarczania za pośrednictwem systemu teleinformatycznego kopii będącej podstawą zatrudnienia cudzoziemca umowy do odpowiedniego urzędu.
- Dla zezwoleń na pracę oraz w przypadku pracy na podstawie oświadczenia przed rozpoczęciem zatrudnienia należy przekazać kopię umowy z cudzoziemcem w języku polskim.
- W przypadku umowy o pomocy przy zbiorach kopia umowy musi być dostarczona w ciągu 7 dni od rozpoczęcia pracy.
5. Likwidacja testu rynku pracy
- Ustawa z 20 marca 2025 r. całkowicie znosi obowiązek uzyskiwania opinii starosty o braku kandydatów na lokalnym rynku pracy.
- W zastępstwie starosta może przygotować listę zawodów i stanowisk, dla których nie będą wydawane zezwolenia na pracę.
6. Pełna cyfryzacja procesów
- W myśl zmodyfikowanych przepisów, wszystkie formalności związane z zatrudnianiem cudzoziemców, w tym składanie wniosków oraz odbiór decyzji, muszą być realizowane za pośrednictwem systemu online poprzez portal praca.gov.pl umożliwiający:
- elektroniczne składanie wniosków,
- śledzenie statusu sprawy w czasie rzeczywistym,
- wymianę dokumentów z urzędami drogą elektroniczną.
7. Ograniczenia w outsourcingu i kary finansowe
- Ustawodawca zadecydował o zakazie zatrudniania cudzoziemców przez firmy, które nie są agencjami pracy tymczasowej, a oddelegowują ich do innych podmiotów. Wskutek tego odmowa wydania zezwolenia lub pobytu czasowego i pracy następuje, gdy pracę miałby powierzyć podmiot niebędący agencją pracy tymczasowej działającą legalnie w Polsce, a praca byłaby wykonywana na rzecz osoby trzeciej.
- Sankcje za nieprawidłowe zatrudnienie to:
- co najmniej 6000 zł grzywny dla podmiotu powierzającego pracę przez nieuprawniony podmiot,
- minimum 3000 zł grzywny dla pracodawcy kierującego cudzoziemca do pracy dla innego podmiotu bez odpowiedniej umowy.
8. Wzmocnienie kontroli i uprawnień inspekcji
- Ustawodawca przewidział zwiększenie uprawnień Państwowej Inspekcji Pracy i Straży Granicznej oraz podniesienie grzywny za nielegalne zatrudnienie cudzoziemca do pułapu od 3000 zł do 50 000 zł.
Wyjaśnienia PIP
Od 1 czerwca 2025 r. przewidziano uproszczenie procedur powierzania pracy cudzoziemcom oraz zaostrzenie sankcji za zatrudnianie cudzoziemców z naruszeniem przepisów, dzięki czemu przykładowo inspektor pracy będzie mógł za nie nałożyć mandat, bez udziału sądu, do 10 000 zł. Co ważne, ustawodawca pomyślał o tym, aby kara grzywny za część wykroczeń była wymierzana proporcjonalnie do liczby cudzoziemców, którym powierzono nielegalną pracę.
Powyższe zmiany to efekt ustawy z dnia 20 marca 2025 r. o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zastępującej w obszarze zatrudniania obcokrajowców stosowaną do końca maja 2025 r. ustawę z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. Celem nowej regulacji jest ograniczenie nadużyć, usprawnienie procedur dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom, zmniejszenie zaległości w załatwianiu spraw przez urzędy oraz pełna elektronizacja takich postępowań.
Ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP (dalej: ustawa) tworzą przepisy wyodrębnione z ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, które dotyczą powierzania pracy cudzoziemcom oraz wykonywania przez nich pracy na terytorium Polski, w tym zezwoleń na pracę oraz oświadczeń o powierzeniu pracy cudzoziemcowi.
Ustawa nie ma zastosowania m.in. w przypadku powierzania pracy:
- obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej oraz Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
- obywatelom Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, którzy są beneficjentami umowy o wystąpieniu Zjednoczonego Królestwa z Unii Europejskiej (art. 10 ust. 1 lit. b oraz d umowy),
- wolontariuszom wykonującym świadczenia na zasadach określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.
Definicja nielegalnego powierzenia pracy cudzoziemcowi
W art. 2 pkt 2 ustawy doprecyzowano i uporządkowano definicję nielegalnego powierzenia pracy cudzoziemcowi. Przyjęto, że oznacza to powierzenie pracy cudzoziemcowi:
- który nielegalnie przebywa na terytorium RP lub
- którego podstawa pobytu nie uprawnia do wykonywania pracy, lub
- bez zezwolenia na pracę lub oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wpisanego do ewidencji oświadczeń, jeżeli są wymagane, lub
- na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w odpowiednim zezwoleniu na pracę lub oświadczeniu o powierzeniu pracy cudzoziemcowi wpisanym do ewidencji oświadczeń, lub
- na innych warunkach lub na innym stanowisku niż określone w zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę, o którym mowa w odpowiednich przepisach ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
- bez zawarcia umowy w formie pisemnej.
Potwierdzenie legalności pobytu cudzoziemca w Polsce
Do nowej ustawy przeniesiono przepisy określające obowiązki podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, polegające na żądaniu od cudzoziemca przedstawienia przed rozpoczęciem pracy ważnego dokumentu uprawniającego do pobytu na terytorium Polski oraz przechowywaniu kopii tego dokumentu. Wspomniane przepisy przed zmianami znajdowały się w ustawie z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium RP. Jednocześnie regulacje te zostały doprecyzowane – m.in. podmiot powierzający pracę będzie miał prawo żądać od cudzoziemca przedstawienia aktualnego dokumentu pobytowego również w trakcie okresu wykonywania pracy.
Podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi w myśl nowych rozwiązań musi przechowywać kopię takiego dokumentu przez cały okres wykonywania pracy przez cudzoziemca oraz przez okres 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek prawny będący podstawą zatrudnienia cudzoziemca uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji dotyczącej zatrudnienia (art. 4 ustawy).
Więcej przesłanek odmowy wydania zezwolenia na pracę
Co do zasady nowa ustawa utrzymuje dotychczasowe podstawy odmowy wydania zezwolenia na pracę. Podobnie jak w ustawie o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, w art. 13 ust. 1 uwzględniono przesłanki odmowy wydania zezwolenia na pracę ze względu na ukaranie za wykroczenia związane z powierzeniem nielegalnej pracy cudzoziemcom (w ustawie określone w art. 84) oraz niektóre przestępstwa, wśród których dodatkowo wskazano przestępstwo polegające na udaremnieniu lub utrudnianiu kontroli w zakresie inspekcji pracy (art. 225 § 2 Kodeksu karnego). Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 11 nowej ustawy wojewoda nie może wydać zezwolenia na pracę również wtedy, gdy z informacji przekazanych przez instytucje kontrolne wynika, że w okresie 24 miesięcy poprzedzających złożenie wniosku o to zezwolenie podmiot powierzający pracę udaremniał lub utrudniał przeprowadzenie kontroli legalności powierzenia pracy cudzoziemcom i wykonywania pracy przez cudzoziemców.
Poza tym dodano nowe rozwiązania mające na celu zapobieganie nadużyciom występującym przy zatrudnianiu cudzoziemców. W art. 13 ust. 1 pkt 7 wprowadzono przesłankę odmowy wydania zezwolenia na pracę, jeżeli pracę cudzoziemcowi powierzyłby podmiot, który nie jest agencją pracy tymczasowej działającą na terytorium RP zgodnie z obowiązującymi przepisami, a praca byłaby wykonywana na rzecz osoby trzeciej. Celem tej regulacji jest przeciwdziałanie licznym w ostatnich latach przypadkom outsourcingu siły roboczej, będącego w rzeczywistości pracą tymczasową, który służy unikaniu obowiązków wynikających z ustawy z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.
Wyższe sankcje karne
Zawarte w ustawie przepisy karne, określające wykroczenia związane z naruszeniem niektórych przepisów ustawy, w znacznym stopniu bazują na przepisach ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy. W nowej ustawie podwyższono jednak wymiar kary za poszczególne wykroczenia (przewidziane w rozdziale 9) w celu zapewnienia ich odstraszającego charakteru oraz skuteczności egzekwowania określonych w ustawie obowiązków. Maksymalny wymiar kary grzywny po zmianach to 50 000 zł.
Na podstawie art. 84 ust. 1 ustawy osoba odpowiedzialna za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcowi podlega karze grzywny od 3000 zł do 50 000 zł (dotychczas od 1000 zł do 30 000 zł). W przypadku czynów zabronionych z art. 84 ust. 3 i 5, które dotyczą działań podejmowanych z premedytacją i wyrachowaniem, ustawa przewiduje wyższą karę grzywny – w kwocie od 6000 zł do 50 000 zł (dotychczas od 3000 zł do 30 000 zł). Taki sam wymiar kary został przewidziany dla wykroczenia polegającego na żądaniu od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do pracy (art. 84 ust. 4).
Cudzoziemiec poniesie karę za nielegalne wykonywanie pracy w kwocie nie niższej niż 1000 zł. W tym przypadku podniesiono jedynie dolną granicę grzywny, górna – w związku z treścią art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń – będzie nadal wynosić 5000 zł.
Co ważne, kara grzywny za część wykroczeń będzie wymierzana proporcjonalnie do liczby cudzoziemców, którym powierzono pracę z naruszeniem przepisów. Nowe rozwiązanie ma zwiększyć dolegliwość kary dla podmiotów, które powierzają nielegalnie pracę wielu cudzoziemcom, w szczególności opierających swoją działalność gospodarczą na nielegalnej pracy cudzoziemców.
Ustawa wprowadza ponadto ważną zmianę w art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia. Na jej mocy inspektorzy pracy uzyskają uprawnienie do nakładania w postępowaniu mandatowym – w sprawach o czyny określone w art. 84 ustawy o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium RP – grzywny w wysokości do 10 000 zł.
Czyn zabroniony | Kara grzywny | Podstawa prawna |
wobec podmiotu powierzającego pracę za: | ||
nielegalne powierzanie pracy cudzoziemcowi | od 3000 zł do 50 000 zł; nie mniej niż 3000 zł za jednego cudzoziemca | art. 84 ust. 1 i ust. 13 |
doprowadzenie cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy za pomocą wprowadzenia go w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania | od 6000 zł do 50 000 zł; nie mniej niż 6000 zł za jednego cudzoziemca | art. 84 ust. 3 i ust. 14 |
żądanie od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu uprawniającego do wykonywania pracy | od 6000 zł do 50 000 zł; nie mniej niż 6000 zł za jednego cudzoziemca | art. 84 ust. 4 i ust. 14 |
doprowadzenie innej osoby do nielegalnego zatrudnienia cudzoziemca za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego działania | od 6000 zł do 50 000 zł; nie mniej niż 6000 zł za jednego cudzoziemca | art. 84 ust. 5 i ust. 14 |
niedopełnienie obowiązku: – przedstawienia cudzoziemcowi przed podpisaniem umowy sporządzonej w języku polskim treści tej umowy na piśmie w wersji dla niego zrozumiałej – jeśli nie posługuje się on językiem polskim, a także przechowywania jej przez okres wykonywania pracy przez cudzoziemca oraz okres 2 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym stosunek prawny będący podstawą zatrudnienia cudzoziemca uległ rozwiązaniu lub wygasł, chyba że odrębne przepisy przewidują dłuższy okres przechowywania dokumentacji dotyczącej zatrudnienia (art. 5 ust. 2); – przekazania organowi, który wydał zezwolenie na pracę, kopii umowy z tym cudzoziemcem w języku polskim, za pomocą systemu teleinformatycznego, o którym mowa w ustawie z dnia 20 marca 2025 r. o rynku pracy i służbach zatrudnienia, przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi, a jeśli cudzoziemcowi powierzono pracę na podstawie umowy o pomocy przy zbiorach – w terminie 7 dni od dnia powierzenia pracy (art. 17 ust. 1 pkt 2); – przekazania organowi, który wpisał oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji oświadczeń, kopii umowy z cudzoziemcem w języku polskim, za pomocą wyżej określonego systemu teleinformatycznego, przed powierzeniem pracy cudzoziemcowi (art. 68 ust. 1 pkt 2) |
od 1000 zł do 3000 zł | art. 84 ust. 6 |
niedopełnienie obowiązku: 1. powiadomienia organu, który wydał zezwolenie na pracę o tym, że: – nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca pobytu stałego, nazwy lub formy prawnej: a) podmiotu powierzającego pracę cudzoziemcowi, b) podmiotu, do którego pracownik jest delegowany przez podmiot zagraniczny, c) pracodawcy użytkownika; – nastąpiło przejście zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę; – nastąpiła zmiana nazwy stanowiska pracy bez zmiany zakresu obowiązków cudzoziemca (art. 18 ust. 2) 2. powiadomienia organu, który wydał zezwolenie na pracę, że: – cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 2 miesięcy od początkowej daty ważności zezwolenia na pracę; – cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 2 miesiące; – cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 2 miesiące przed upływem okresu ważności zezwolenia na pracę (art. 19) |
nie niższa niż 500 zł (od 500 zł do 5000 zł – w związku z treścią art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń) | art. 84 ust. 7 |
niedopełnienie obowiązku zawarcia z cudzoziemcem odrębnej umowy w formie pisemnej określającej warunki najmu lub użyczenia kwatery mieszkalnej – jeżeli cudzoziemiec wjechał na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej w celu wykonywania pracy sezonowej lub w ramach ruchu bezwizowego w związku z wnioskiem o wydanie zezwolenia na pracę sezonową wpisanym do ewidencji wniosków, a polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi zapewnia mu zakwaterowanie (art. 59 ust. 1) | od 500 zł do 2000 zł | art. 84 ust. 8 |
ustalenie przy zawarciu umowy najmu kwatery mieszkalnej czynszu wygórowanego w stosunku do wynagrodzenia netto, które otrzymuje cudzoziemiec w okresie najmu, biorąc pod uwagę standard zakwaterowania i stawki rynkowe (art. 59 ust. 3) | od 200 zł do 2000 zł | art. 84 ust. 9 |
niedopełnienie przez polski podmiot powierzający pracę cudzoziemcowi, którego oświadczenie o powierzeniu pracy cudzoziemcowi zostało wpisane do ewidencji oświadczeń, obowiązku powiadomienia starosty, który dokonał wpisu, o: – podjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 7 dni od dnia rozpoczęcia pracy; – niepodjęciu pracy przez cudzoziemca – w terminie 14 dni od dnia rozpoczęcia pracy określonego w ewidencji oświadczeń (art. 70 ust. 1 pkt 1 i 2) lub przekazanie nieprawdziwych informacji o podjęciu, niepodjęciu lub zakończeniu pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi |
od 500 zł do 5000 zł | art. 84 ust. 10 |
powierzenie pracy cudzoziemcowi skierowanemu do wykonywania pracy przez podmiot niebędący agencją zatrudnienia | nie niższa niż 6000 zł; nie mniej niż 6000 zł za jednego cudzoziemca | art. 84 ust. 11 i 14 |
skierowanie cudzoziemca, któremu powierzono pracę, do wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem innego podmiotu na innej podstawie niż umowa przewidująca wykonywanie pracy tymczasowej | nie niższa niż 3000 zł (od 3000 zł do 5000 zł – w związku z treścią art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń) | art. 84 ust. 12 |
wobec cudzoziemca za: | ||
nielegalne wykonywanie pracy | nie niższa niż 1000 zł (od 1000 zł do 5000 zł – w związku z treścią art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń) | art. 84 ust. 2 |
Zmiany ustawy o cudzoziemcach mocą nowelizacji z 4 i 24 kwietnia 2025 r.
Istotne modyfikacje w zakresie legalizacji pobytu i pracy obcokrajowców w Polsce zostały przewidziane także w:
- ustawie z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw, a także
- ustawie z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej.
Nowelizacja z 24 kwietnia 2025 r.
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2025 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw ma na celu:
1) wdrożenie do polskiego prawa przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/1883 z dnia 20 października 2021 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji oraz uchylenia dyrektywy Rady 2009/50/WE (Dz. Urz. UE L 382/1 z 28.10.2021, str. 1), zwanej dalej „dyrektywą 2021/1883”;
2) wdrożenie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 12 listopada 2018 r. w sprawie C-233/18 Zubair Haqbin przeciwko Federaal Agentschap voor de opvang van asielzoekers, z dnia 1 sierpnia 2022 r. w sprawie C-422/21 Ministero dell’Interno przeciwko T.O., z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie C-710/19 G. M. A. przeciwko État belge, z dnia 1 sierpnia 2022 r. w sprawie C-279/20 Bundesrepublik Deutschland przeciwko X.C., z dnia 22 czerwca 2023 r. w sprawie C-459/20 Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid oraz z dnia 30 stycznia 2024 r. w sprawie C-560/20 Landeshauptmann von Wien.
Implementacja dyrektywy 2021/1883 do polskiego porządku prawnego polega na przyjęciu rozwiązań prawnych regulujących kwestie wjazdu, praw oraz udzielania zezwoleń pobytowych obywatelom państw trzecich do celów zatrudnienia w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – Niebieskiej Karty UE, a także określeniu warunków wjazdu i pobytu oraz prawa członków ich rodzin. Ponadto implementacja powyżej dyrektywy ma na celu uregulowanie kwestii związanych z możliwością skorzystania przez posiadacza Niebieskiej Karty UE z mobilności krótkoterminowej oraz mobilności długoterminowej w innym państwie członkowskim UE niż państwo, które jako pierwsze przyznało Niebieską Kartę UE, oraz kwestii pobytu w innym państwie członkowskim członków rodziny posiadaczy Niebieskiej Karty UE korzystających z mobilności.
W związku z powyższym w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach:
- dodano nowe definicje oraz zmodyfikowano istniejące, tj. zmieniono definicję „wyższych kwalifikacji zawodowych” tak, aby objęła ona zarówno kwalifikacje uzyskane w wyniku ukończenia studiów wyższych (pojęcie używane jest już w obowiązujących przepisach ustawy), jak również kwalifikacje uzyskane w wyniku doświadczenia zawodowego. Jednocześnie zdefiniowano pojęcie „kwalifikacji uzyskanych w wyniku doświadczenia zawodowego”, odnosząc je do doświadczenia zawodowego na poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych po ukończeniu studiów wyższych odpowiednio przez okres 3 lat – gdy cudzoziemiec wykonuje zawód określony w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 138a ustawy albo 5 lat – gdy cudzoziemiec wykonuje inny zawód niż określony we wskazanym rozporządzeniu. Wprowadzono również definicję „mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE”, przez którą należy rozumieć mobilność posiadacza dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1030/2002, z adnotacją „Niebieska Karta UE”, przez okres przekraczający 90 dni w danym państwie członkowskim Unii Europejskiej oraz definicję „mobilności krótkoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE” przez którą należy rozumieć mobilność posiadacza dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1030/2002, z adnotacją „Niebieska Karta UE” lub z adnotacją „Były posiadacz Niebieskiej Karty UE”, przez okres nieprzekraczający 90 dni w dowolnym okresie liczącym 180 dni w każdym państwie członkowskim Unii Europejskiej w celu wykonywania działalności zawodowej;, a także zdefiniowano „działalność zawodową” (dział I ustawy);
- dodano nowe zadania dla Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców jako krajowego punktu kontaktowego na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji; nowe uregulowania prawne będą dotyczyły przede wszystkim kwestii korzystania przez posiadaczy Niebieskiej Karty UE z mobilności długoterminowej oraz nowych obowiązków sprawozdawczych nałożonych na Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców na potrzeby Komisji Europejskiej (dział II ustawy);
- wprowadzono rozwiązania pozwalające posiadaczom Niebieskiej Karty UE na skorzystanie z mobilności krótkoterminowej przewidzianej przepisami dyrektywy 2021/1883 oraz powrót na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po skorzystaniu z dopuszczalnych form mobilności posiadacza Niebieskiej Karty UE w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej (dział III ustawy);
- wprowadzono nowy rodzaj zezwolenia, tj. zezwolenie na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE, uregulowano procedurę jego udzielania oraz wskazano przesłanki odmowy jego udzielenia. Uprawnionym do ubiegania się o zezwolenie jest cudzoziemiec, którego celem pobytu na terytorium RP będzie wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Cudzoziemiec będzie obowiązany wykazać, że zawarł na okres co najmniej 6 miesięcy umowę o pracę, umowę o pracę nakładczą, umowę cywilnoprawną, na podstawie której wykonuje pracę, świadczy usługi lub pozostaje w stosunku służbowym, posiada formalne kwalifikacje w przypadku zamiaru wykonywania pracy w zawodzie regulowanym, Niebieską Kartę UE wydaną przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, a także ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Ponadto warunkiem udzielenia tego zezwolenia jest uzyskiwanie wynagrodzenia na poziomie analogicznym dla cudzoziemców ubiegających się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Zmianie ulega także zakres danych zamieszczanych w załączniku do wniosku w przypadku ubiegania się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji. Załącznik ten będzie składany także w przypadku ubiegania z się o zezwolenie na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE. Nowelizacją objęte zostały również przepisy dotyczące zezwoleń na pobyt czasowy w celu połączenia z rodziną. Przewidziano możliwość ubiegania się o zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia się z rodziną przez członków rodziny cudzoziemca zamieszkującego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE. Uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy w celu połączenia z rodziną nie jest uzależnione w tym przypadku od posiadania przez cudzoziemca źródła stabilnego i regularnego dochodu oraz zapewnionego miejsca zamieszkania na terytorium RP; konieczne jest natomiast posiadanie ubezpieczenia zdrowotnego (dział V ustawy);
- wprowadzono specjalne rozwiązania pozwalające na udzielanie zezwolenia na pobyt stały i zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE na preferencyjnych zasadach posiadaczom Niebieskiej Karty UE. Na potrzeby udzielenia zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego UE cudzoziemcowi zaliczany będzie pobyt w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej na podstawie Niebieskiej Karty UE (dział VI ustawy);
- dodano podstawę prawną do zamieszczania na karcie pobytu adnotacji: „Niebieska Karta UE”, „ochrona międzynarodowa” (ze wskazaniem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, które ją przyznało oraz daty jej przyznania), „Zawód niewymieniony w załączniku I” (w przypadku wykonywania przez cudzoziemca zawodu, który nie został ujęty w obwieszczeniu, o którym mowa w art. 138a) oraz „Były posiadacz Niebieskiej Karty UE”. Ponadto uzupełniono przepisy o obowiązek konsultacji pomiędzy Polską a innym państwem członkowskim UE w przypadku, gdy wydanie karty pobytu dotyczy cudzoziemca, który uzyskał zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji albo zezwolenie na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE, a jednocześnie jest beneficjentem ochrony międzynarodowej (dział VII ustawy);
- wprowadzono zmiany, które zobowiązują do ustalenia, czy cudzoziemiec, któremu odmówiono w Rzeczypospolitej Polskiej udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji lub zezwolenia na pobyt czasowy w celu mobilności długoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE albo cofnięto mu jedno z takich zezwoleń, jest nadal beneficjentem ochrony międzynarodowej w państwie członkowskim, które ja przyznało. Ponadto zmiany uwzględniają sytuację pobytową na terytorium RP cudzoziemca korzystającego na nim z mobilności krótkoterminowej posiadacza Niebieskiej Karty UE. W stosunku do niego nie będzie stosowany przepis przewidujący wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu po wykorzystaniu dopuszczalnego okresu pobytu na terytorium państw obszaru Schengen, do którego był uprawniony bez konieczności posiadania wizy (dział VIII ustawy).
Implementacja dyrektywy 2021/1883 do polskiego porządku prawnego wymagała również dokonania odpowiednich zmian w następujących ustawach:
- ustawie z ustawie z dnia 21 grudnia 1990 r. o zawodzie lekarza weterynarii i izbach lekarsko-weterynaryjnych (Dz. U. z 2023 r. poz. 154);
- ustawie z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich (Dz. U. z 2024 r. poz. 688);
- ustawie z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2024 r. poz. 1287 i 1897);
- ustawie z dnia 15 grudnia 2000 r. o samorządach zawodowych architektów oraz inżynierów budownictwa (Dz. U. z 2023 r. poz. 551);
- ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2194 oraz z 2024 r. poz. 1615);
- ustawie z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. z 2024 r. poz. 323, 858, 1615 i 1871);
- ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin (Dz. U. z 2024 r. poz. 633 i 1688);
- ustawie z dnia 16 listopada 2006 r. o opłacie skarbowej (Dz. U. z 2023 r. poz. 2111 or az z 2024 r. poz. 1222 i 1757);
- ustawie z dnia 1 lipca 2011 r. o samorządzie pielęgniarek i położnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 628);
- ustawie z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. z 2024 r. poz.814, 854 i 1897 oraz z 2025 r. poz. 129);
- ustawie z dnia 22 grudnia 2015 o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich Unii Europejskiej (Dz. U. z 2023 r. poz. 334);
- ustawie z dnia 11 lutego 2016 r. o pomocy państwa w wychowaniu dzieci ( Dz. U. z 2024 r. poz. 1576);
- ustawie z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2024 r. poz. 737, 854, 1562, 1635 i 1933);
- ustawie z dnia 6 marca 2018 r. o zasadach uczestnictwa przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym na terytorium Rzeczypospolitej;
- ustawie z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz. U. z 2024 r. poz. 1571, 1871 i 1897);
- ustawie z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz. U. poz. 1429 i 2760);
- ustawie z dnia 15 maja 2024 r. o wspieraniu rodziców w aktywności zawodowej oraz w wychowaniu dziecka – „Aktywny rodzic” (Dz. U. poz. 858).
Wdrożenie wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wiąże się z koniecznością dokonania zmian w:
1) ustawie z dnia 13 czerwca 2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w związku z koniecznością wyeliminowania przepisów stanowiących podstawę do pozbawienia świadczeń socjalnych cudzoziemca, który rażąco narusza regulamin pobytu w ośrodku lub zachowuje się agresywnie wobec innych cudzoziemców przebywających w ośrodku lub personelu ośrodka – uchylenie art. 76 i 78 tej ustawy (wyrok TSUE z dnia 12 listopada 2018 r. w sprawie C-233/18 Zubair Haqbin przeciwko Federaal Agentschap voor de opvang van asielzoekers);
2) ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach:
a) w związku z koniecznością przesądzenia, że datą, do której należy się odnieść w celu ustalenia, czy dziecko członka rodziny rozdzielonej, który uzyskał status uchodźcy, jest małoletnim dzieckiem (w sytuacji gdy dziecko to osiągnęło pełnoletność prze d nadaniem rodzicowi będącemu członkiem rodziny rozdzielonej statusu uchodźcy albo objęcia go ochroną uzupełniającą i przed złożeniem wniosku o łączenie rodziny), jest data złożenia przez rodzica będącego członkiem rodziny rozdzielonej wniosku o udzielenie ochrony międzynarodowej, pod warunkiem że wniosek o łączenie rodziny złożono w ciągu trzech miesięcy od nadania rodzicowi będącemu członkiem rodziny rozdzielonej statusu uchodźcy – dodanie art. 159 ust. 3b w tej ustawie (wyrok TSUE z dnia 1 sierpnia 2022 r. w sprawie C-279/20 Bundesrepublik Deutschland przeciwko X.C.),
b) w związku z koniecznością poszerzenia kręgu osób uznawanych za członka rodziny cudzoziemca, któremu nadano status uchodźcy albo udzielono ochrony uzupełniającej – zmiana brzmienia art. 159 tej ustawy (wyrok TSUE z dnia z dnia 30 stycznia 2024 r. w sprawie C-560/20 Landeshauptmann von Wien);
3) ustawie z dnia 14 lipca 2006 r. o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin:
a) w związku z koniecznością zapewnienia obywatelowi UE przybywającemu w celu poszukiwania pracy rozsądnego terminu, w którym może on przebywać na terytorium RP bez konieczności spełnienia dodatkowych warunków; termin ten powinien biec od momentu, w którym ten obywatel zarejestruje się jako osoba poszukująca pracy. Podczas tego okresu przyjmujące państwo członkowskie może wymagać od osoby poszukującej pracy, aby dostarczyła dowód na to, że poszukuje zatrudnienia, zaś dopiero po upływie tego okresu państwo to może wymagać od osoby poszukującej pracy, żeby wykazała nie tylko, że nadal poszukuje pracy, lecz również że ma rzeczywiste szanse na uzyskanie zatrudnienia – zmiany w art. 15 ust. 1 pkt 2 oraz dodanie ust. 1a w art. 15 tej ustawy (wyrok TSUE z dnia 17 grudnia 2020 r. w sprawie C-710/19 G. M. A. przeciwko État belge),
b) w związku z koniecznością poszerzenia definicji członka rodziny o bezpośredniego wstępnego małoletniego obywatela Rzeczypospolitej Polskiej, w przypadku spełnienia łącznie następujących warunków:
-
-
- małoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej zamierza zamieszkać na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na stałe,
- bezpośredni wstępny sprawuje samodzielnie faktyczną opiekę nad tym małoletnim obywatelem Rzeczypospolitej Polskiej,
- małoletni obywatel Rzeczypospolitej Polskiej pozostaje na utrzymaniu bezpośredniego wstępnego – zmiana art. 2 pkt 4 lit.b tej ustawy (wyrok TSUE z dnia 22 czerwca 2023 r. w sprawie C-459/20 Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid).
-
Data wejścia w życie omawianej nowelizacji to 1 czerwca 2025 r. czyli pierwszy dzień miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia jej w Dz.U., do czego doszło 12 maja 2025 r. pod poz. 619.
Nowelizacja z 4 kwietnia 2025 r.
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2025 r. o zmianie niektórych ustaw w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym Rzeczypospolitej Polskiej dokonuje zmian w 10 aktach prawnych. Dotyczy to m.in. modyfikacji ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, które polegają m.in. na:
- stworzeniu podstawy prawnej dla ministra właściwego do spraw zagranicznych oraz konsulów do pozyskiwania informacji niezbędnych do przeprowadzenia postępowania w sprawie wydania, cofnięcia lub unieważnienia wizy od Straży Granicznej (dostęp do danych dotyczących przekraczania przez cudzoziemców granicy Rzeczypospolitej Polskiej, po spełnieniu wskazanych w ustawie warunków),
- ustanowieniu obowiązku przedłożenia pisemnej informacji o dokumencie wydanej przez dyrektora Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej, potwierdzającej uprawnienie do ubiegania się o przyjęcie na studia, jeżeli cudzoziemiec ubiegający się o wydanie wizy w celu odbycia studiów pierwszego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich legitymuje się dokumentem, który nie potwierdza z mocy prawa uprawnienia do ubiegania się o przyjęcie na te studia w Rzeczypospolitej Polskiej,
- ustanowieniu normy prawnej zobowiązującej organ, który wydał wizę krajową w celu odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich albo kształcenia się w szkole doktorskiej, do zawiadomienia o tym pisemnie rektora uczelni lub kierownika innej jednostki prowadzącej studia, w której cudzoziemiec zamierza podjąć lub kontynuować kształcenie,
- sprecyzowaniu zasady, że przesłanka odmowy wydania (cofnięcia) cudzoziemcowi wizy krajowej w celu odbycia studiów, polegająca na tym, że jednostka prowadząca studia działa głównie w celu ułatwiania studentom niezgodnego z prawem wjazdu lub pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, zachodzi w szczególności, w przypadku gdy jednostka ta oferuje i świadczy usługi edukacyjne związane wyłącznie z kształceniem cudzoziemców na studiach. Identycznie doprecyzowana została ta przesłanka w odniesieniu do odmowy udzielenia (cofnięcia) zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia na studiach,
- nałożeniu na rektora uczelni lub kierownika innej jednostki prowadzącej studia obowiązku niezwłocznego pisemnego zawiadomienia organu, który wydał cudzoziemcowi wizę krajową w celu odbycia studiów, o skreśleniu tego cudzoziemca z listy studentów lub doktorantów,
- usprawnieniu procesu osobistego składania wniosków o wydanie wizy poprzez umożliwienie ustalenia terminu złożenia wniosku o wydanie wizy z zainteresowanym cudzoziemcem z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej umożliwiających porozumiewanie się na odległość oraz zapewniających identyfikację tego cudzoziemca,
- dookreśleniu, że poza przypadkami, o których mowa w art. 99 oraz w art. 60 ust. 1 pkt 1 lub 2 (wiza wydana w celu turystycznym lub odwiedzin u rodziny lub przyjaciół), będzie odmawiać się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, gdy w dniu składania wniosku o udzielenie mu tego zezwolenia będzie przebywał na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy wydanej w celu udziału w imprezach sportowych, prowadzenia działalności kulturalnej lub udziału w konferencjach, odbycia studiów pierwszego stopnia, studiów drugiego stopnia lub jednolitych studiów magisterskich albo kształcenia się w szkole doktorskiej, szkolenia zawodowego, kształcenia się lub szkolenia w innej formie niż określona powyżej, tranzytu, tranzytu lotniczego oraz leczenia, jak również w przypadku, gdy przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie wizy długoterminowej, o której mowa w art. 18 Konwencji Wykonawczej Schengen, wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, chyba że przebywając na podstawie tej wizy korzysta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z mobilności, lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia nr 1030/2002, wydanego przez inne państwo obszaru Schengen, chyba że przebywając na podstawie tego dokumentu korzysta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z mobilności, lub przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na wjazd, o którym mowa w art. 32 ust. 1,
- sprecyzowaniu, że zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach odpłatnych udziela się, jeżeli cudzoziemiec przedłoży dowód uiszczenia opłaty za semestr albo rok studiów,
- określeniu dodatkowych warunków, które powinna spełniać jednostka prowadząca studia (obowiązek przeprowadzania rekrutacji cudzoziemca ubiegającego się o przyjęcie na studia pierwszego stopnia, jednolite studia magisterskie lub studia drugiego stopnia z uwzględnieniem nowych wymagań w zakresie dokumentów uprawniających do przyjęcia na te studia),
- uwzględnieniu publicznych uczelni zawodowych oraz niepublicznych uczelni akademickich w systemie zatwierdzania przez ministra właściwego do spraw wewnętrznych na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów,
- poszerzeniu katalogu podmiotów, od których minister właściwy do spraw wewnętrznych pozyskuje informacje niezbędne do podjęcia decyzji o zatwierdzeniu jednostki prowadzącej studia,
- uproszczeniu postępowania w sprawie wydania wizy krajowej cudzoziemcom przyjętym do szkoły doktorskiej albo uczestniczącym w prowadzeniu działalności naukowej w uczelniach akademickich, instytutach naukowych Polskiej Akademii Nauk lub instytutach badawczych, jeżeli uczestnictwo to wiąże się z koniecznością wykonywania prac badawczych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz postępowania w sprawie wydania zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia w szkole doktorskiej w drodze ustalenia zasady rozpatrywania wniosków o wydanie wizy krajowej w celu, o którym mowa w art. 60 ust. 1 pkt 9, 12 i 13 z uwzględnieniem pierwszeństwa cudzoziemców przyjętych do szkoły doktorskiej albo uczestniczących w prowadzeniu powyższej działalności oraz wydłużenia okresu, na który udzielane jest pierwsze i kolejne zezwolenie na pobyt czasowy w celu kształcenia szkole doktorskiej (pierwsze zezwolenie będzie udzielane na okres 2 lat i 6 miesięcy),
- ujednolicenie warunków i trybu zatwierdzenia, przedłużenia okresu zatwierdzenia oraz cofnięcia zatwierdzenia jednostki prowadzącej studia na potrzeby przyjmowania cudzoziemców w celu podjęcia lub kontynuacji studiów,
- uzupełnienie katalogu przypadków, których ziszczenie uprawnia ministra właściwego do spraw wewnętrznych do wydania, z urzędu albo na wniosek ministra właściwego do spraw szkolnictwa wyższego i nauki, ministra właściwego do spraw zagranicznych, Ministra Obrony Narodowej, Komendanta Głównego Straży Granicznej, Komendanta Głównego Policji, Szefa Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Szefa Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Szefa Urzędu lub wojewody właściwego ze względu na siedzibę jednostki prowadzącej studia, decyzji o zakazie przyjmowania cudzoziemców przez jednostkę prowadzącą studia na okres do 5 lat,
- zapewnieniu mechanizmów skutecznej weryfikacji deklarowanego przez cudzoziemca tytułu, dla którego jest dopuszczalne korzystanie z mobilności studenta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w drodze nałożenia na jednostkę prowadzącą studia obowiązku powiadamiania Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców o zamiarze skorzystania przez cudzoziemca z instytucji mobilności studenta na terytorium RP wraz z dołączeniem dowodu uiszczenia opłaty za semestr albo rok studiów, jeżeli kontynuacja albo uzupełnienie studiów następuje odpłatnie. Nieuiszczenie opłaty będzie jedną z przesłanek wydania decyzji o sprzeciwie względem korzystania przez cudzoziemca z mobilności na terytorium RP,
- wyłączeniu jako dokumentów potwierdzających znajomość języka polskiego przez cudzoziemca ubiegającego się o udzielenie na czas nieoznaczony zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej świadectwa ukończenia w Rzeczypospolitej Polskiej szkoły policealnej, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe, z wykładowym językiem polskim oraz świadectwa ukończenia za granicą z wykładowym językiem polskim szkoły odpowiadającej szkole policealnej, o której mowa w art. 18 ust. 1 pkt 2 lit. f ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe,
- umożliwienie konsulom dostępu do danych przetwarzanych w krajowym zbiorze rejestrów, ewidencji i wykazu w sprawach cudzoziemców w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania w sprawie wydania, cofnięcia lub unieważnienia wizy.
Data wejścia w życie wspomnianych zmian to 1 czerwca 2025 r. czyli pierwszy dzień miesiąca następującego po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia nowelizacji w Dz.U., do czego doszło 12 maja 2025 r. pod poz. 622.
Źródło: prezydent.pl