W miesiącu, w którym pracodawca wypłaca pracownikowi zarówno wynagrodzenie (w tym wynagrodzenie chorobowe), jak i zasiłek z ubezpieczenia społecznego, kwotę potrącenia ustalamy odrębnie z wynagrodzenia i osobno z zasiłku, z zastosowaniem odpowiednich reguł odnoszących się do poszczególnych świadczeń.
W 2026 r. ta naczelna reguła nie uległa zmianie.
Zasady potrąceń przy jednoczesnym otrzymywaniu wynagrodzenia za pracę, wynagrodzenia chorobowego i zasiłku
Podstawowe zasady:
- Wynagrodzenie za pracę i wynagrodzenie chorobowe podlegają łącznemu rozliczeniu i takiej samej ochronie przed potrąceniami zgodnie z przepisami Kodeksu pracy
- Zasiłki z ubezpieczenia społecznego (np. chorobowe, opiekuńcze, macierzyńskie) rozlicza się osobno, z zastosowaniem innych zasad potrąceń
- Potrącenia dokonuje się odrębnie z wynagrodzenia (łącznie za pracę i chorobowe) oraz osobno z zasiłku
Kwoty wolne od potrąceń:
- Dla wynagrodzenia za pracę i chorobowego: minimalne wynagrodzenie netto (w 2026 r. – 3 605,85 zł dla pracownika pełnoetatowego, bez PPK, przy KUP 250 zł i kwocie zmniejszającej zaliczkę podatkową w wysokości 300 zł)
- Dla zasiłków: kwota wolna obliczana proporcjonalnie do liczby dni zasiłkowych – przy zasiłkach kwotę wolną oblicza się dzieląc miesięczną kwotę wolną przez 30 a wynik mnożąc przez liczbę dni zasiłkowych.
Limity potrąceń:
- Świadczenia niealimentacyjne: do 1/2 wynagrodzenia netto (z zachowaniem kwoty wolnej) i do 25% zasiłku
- Świadczenia alimentacyjne: do 3/5 wynagrodzenia netto i do 60% zasiłku
Przykład obliczeniowy – świadczenia niealimentacyjne
Dane pracownika:
- Wynagrodzenie miesięczne: 8 333,35 zł
- Zasiłek opiekuńczy: 1 150,55 zł (5 dni)
- Koszty uzyskania przychodu: 250 zł
- Kwota zmniejszająca podatek: 300 zł
- Zajęcie na poczet świadczeń niealimentacyjnych: ponad 12 000 zł
Potrącenie z wynagrodzenia:
- Wynagrodzenie brutto: 8 333,35 zł
- Składki społeczne: 1 142,50 zł
- Składka zdrowotna: 647,18 zł
- Zaliczka na podatek: 533 zł
- Wynagrodzenie netto: 6 010,67 zł
- Kwota wolna: 3 605,85 zł
- Dopuszczalne potrącenie: 6 010,67 zł – 3 605,85 zł = 2 404,82 zł
Potrącenie z zasiłku:
- Zasiłek brutto: 1 150,55 zł
- Zaliczka na podatek: 138 zł
- Zasiłek netto: 1 012,55 zł
- Kwota wolna: 221,85 zł (obliczona proporcjonalnie do 5 dni)
- Maksymalne potrącenie: 1 150,55 zł × 25% = 287,64 zł
- Sprawdzenie: 1 012,55 zł – 287,64 zł = 724,91 zł > 221,85 zł (potrącenie dopuszczalne)
Łączne potrącenie: 2 404,82 zł + 287,64 zł = 2 692,46 zł.
Poniżej rozpisano bardziej dokładnie zaprezentowany przykład:
Przykład na rok 2026
Pracownica spółki z o.o. pracuje w pełnym wymiarze godzin i uprawniona jest do podstawowych kosztów uzyskania przychodu oraz kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową w wysokości 300 zł. W styczniu 2026 r. w związku z chorobą syna przez 5 dni pobierała zasiłek opiekuńczy, który wyniósł 1150,55 zł brutto. Jej styczniowa pensja za pracę zaś to 8333,35 zł brutto.
Z wymienionych należności spółka jest zobowiązana potrącać egzekwowane należności inne niż alimentacyjne (zgodnie z zajęciem komorniczym opiewającym na kwotę ponad 12000 zł).
Skalkulowanie w opisanych okolicznościach potrącenia powinno wyglądać jak niżej:
– potrącenie z pensji:
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Wynagrodzenie za pracę | 8.333,35 zł | |
| Podstawa wymiaru skł. społecznych | 8333,35 zł | 8.333,35 zł |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 8333,35 zł × 9,76% | 813,33 zł |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 8333,35 zł × 1,5% | 125,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 8333,35 zł × 2,45% | 204,17 zł |
| Suma składek na ub. społeczne | 813,33 zł + 125 zł + 204,17 zł | 1.142,50 zł |
| Stawka procentowa podatku | 12% | |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 8333,35 zł – 1142,5 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł | 6.941,00 zł |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 300,00 zł | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągl. | (6941 zł × 12%) – 300 zł | 532,92 zł |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 8333,35 zł – 1142,5 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 7.190,85 zł |
| Składka zdrowotna | 7190,85 zł × 9% | 647,18 zł |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek US po zaokrągleniu | 532,92 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 533,00 zł |
| Kwota netto | 8333,35 zł – 1142,5 zł – 647,18 zł – 533 zł | 6.010,67 zł |
| Kwota wolna od potrąceń | 3.605,85 zł | |
| Kwota maksymalnego potrącenia w związku z egzekwowaniem świadczenia niealimentacyjnego z zachowaniem kwoty wolnej od potrąceń | 6.010,67 zł – 3.605,85 zł | 2.404,82 zł |
| Kwota pensji do wypłaty | 6.010,67 zł – 2.404,82 zł | 3.605,85 zł |
– potrącenie z zasiłku:
| Lp. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1. | Zasiłek opiekuńczy brutto | 1.150,55 zł | |
| 2. | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | Poz. 1 | 1.151,00 zł |
| 3. | Zaliczka na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych |
(Poz. 2 × 12%)* *kwotę zmniejszającą 300 zł zastosowano przy rozliczaniu pensji za pracę |
138,00 zł |
| 4. | Kwota zasiłku netto | Poz. 1 – poz. 3 | 1.012,55 zł |
| 5. | Kwota wolna od potrąceń przy egzekucji należności niealimentacyjnych |
• 1331,03 zł : 30 = 44,37, • 44,37 zł x 5 dni pobierania zasiłku opiekuńczego = 221,85 zł |
221,85 zł |
| 6. | Maksymalna, dopuszczalna wysokość potrącenia z tytułu egzekucji na poczet należności niealimentacyjnych | Poz. 1 x 25% | 287,64 zł |
| 7. | Kwota zasiłku do wypłaty | Poz. 1 – poz. 3 – poz. 6 | 724,91 zł |
W rozstrzyganym przypadku, spółka powinna dokonać łącznego potrącenia komorniczego w wysokości 2.692,46 zł (2.404,82 zł + 287,64 zł).
Zasady postępowania przy zbiegu tytułów egzekucyjnych
Hierarchia potrąceń z wynagrodzenia
W przypadku zbiegu różnych tytułów egzekucyjnych obowiązuje ścisła hierarchia potrąceń:
- Pierwszeństwo mają świadczenia alimentacyjne – potrącane do wysokości 3/5 wynagrodzenia netto bez stosowania kwoty wolnej od potrąceń
- Drugie w kolejności są należności niealimentacyjne – potrącane maksymalnie do 1/2 wynagrodzenia netto, z zachowaniem kwoty wolnej od potrąceń
- Trzecie miejsce zajmują zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi
- Czwarte w kolejności są kary pieniężne z odpowiedzialności porządkowej
Łączna suma potrąceń alimentacyjnych i niealimentacyjnych nie może przekroczyć 3/5 wynagrodzenia netto.
Zbieg egzekucji sądowej i administracyjnej
W przypadku zbiegu egzekucji sądowej i administracyjnej do tego samego wynagrodzenia:
- Organ prowadzący łączną egzekucję to ten, który pierwszy dokonał zajęcia, a w razie niemożności ustalenia pierwszeństwa – organ, który dokonał zajęcia na poczet należności w wyższej kwocie
- Wyjątki od tej zasady dotyczą egzekucji alimentacyjnych, rentowych, innych świadczeń powtarzających się oraz świadczeń w walucie obcej – w tych przypadkach łączną egzekucję zawsze prowadzi komornik sądowy
- Pracodawca ma obowiązek niezwłocznie zawiadomić właściwe organy egzekucyjne o zbiegu egzekucji, wskazując daty doręczenia zawiadomień i wysokości należności
Zbieg egzekucji od różnych komorników
Gdy do wynagrodzenia roszczą prawo różni komornicy:
- Pracodawca zobowiązany jest w ciągu 7 dni poinformować komorników o zbiegu egzekucji
- Do czasu rozstrzygnięcia przez komorników, który z nich jest właściwy do prowadzenia łącznej egzekucji, pracodawca przekazuje potrącone kwoty pierwszemu komornikowi (z zastrzeżeniem pierwszeństwa alimentów)
- Komornicy rozstrzygają między sobą właściwość do prowadzenia egzekucji – pracodawca nie ma obowiązku rozstrzygania tego sporu
Kwota wolna od potrąceń
Przy potrąceniach należności niealimentacyjnych obowiązuje ochrona kwoty wolnej, która odpowiada minimalnemu wynagrodzeniu za pracę. Należności niealimentacyjne można potrącić tylko wtedy, gdy po potrąceniu alimentów wynagrodzenie pracownika przekracza kwotę wolną.
Przykład (zbieg egzekucji alimentacyjnej i niealimentacyjnej)
Wynagrodzenie pracownika zajęte zostało na mocy tytułów wykonawczych na poczet:
- świadczeń alimentacyjnych: 15 000 zł
- należności niealimentacyjnych: 12 500 zł.
Pracownik był niezdolny do pracy od 1 do 31 stycznia 2026 r. Za pierwsze 15 dni choroby zachował prawo do wynagrodzenia chorobowego, a za kolejne 16 dni nabył prawo do zasiłku chorobowego.
- Wynagrodzenie chorobowe: 15 dni x 155,60 zł = 2 334 zł
- Zasiłek chorobowy: 16 dni x 155,60 zł = 2 489,60 zł
Do wynagrodzenia pracownika stosuje się podstawowe koszty uzyskania przychodów 250 zł oraz kwotę zmniejszającą podatek w wysokości 300 zł. Pracownik nie jest uczestnikiem PPK.
Potrącenie z wynagrodzenia chorobowego:
Po odjęciu składki na ubezpieczenie zdrowotne (2 334 zł x 9% = 210,06 zł) i zaliczki na podatek dochodowy (0 zł), kwota netto do potrącenia wynosi: 2 334 zł – 210,06 zł = 2 123,94 zł.
2 123,94 zł x 3/5 = 1 274,36 zł.
Kwotę zmniejszającą podatek rozliczono w wysokości:
(2 334 zł – 250 zł) x 12% = 2 084 zł x 12% = 250,08 zł.
300 zł – 250,08 zł = 49,92 zł (pozostała kwota zmniejszająca podatek do rozliczenia).
Potrącenie z zasiłku chorobowego:
Dopuszczalna kwota potrącenia z zasiłku (na poczet alimentów):
2 489,60 zł x 60% = 1 493,76 zł.
Kwota wolna od potrąceń z zasiłku chorobowego (dla alimentów):
806,67 zł : 30 dni = 26,89 zł x 16 dni = 430,24 zł.
Zaliczka na podatek dochodowy:
2 490 zł (podstawa zaokrąglona) x 12% – 49,92 zł = 298,80 zł – 49,92 zł = 248,88 zł, co daje 249 zł zaliczki.
Kolejny etap to sprawdzenie, czy potrącenie dopuszczalnej kwoty nie naruszy kwoty wolnej. Zasiłek chorobowy po odliczeniu zaliczki na podatek i potrąceniu wyniesie:
2 489,60 zł – 249 zł – 1 493,76 zł = 746,84 zł.
Kwota jest wyższa od kwoty wolnej: 746,84 zł > 430,24 zł. Pracodawca dokona potrącenia z zasiłku chorobowego pełnej dopuszczalnej kwoty 1 493,76 zł.
Łączne potrącenie świadczeń alimentacyjnych z wynagrodzenia chorobowego i zasiłku wyniosło 2 768,12 zł (1 274,36 zł + 1 493,76 zł). Pracodawca nie może dokonać potrącenia tytułem zajęć niealimentacyjnych, ponieważ wykorzystano maksymalny próg potrącenia na rzecz alimentów.
