Jak wynika z praktyki i wyjaśnień resortu pracy, ZUS wypłaca zasiłki przedsiębiorcom dopiero po opłaceniu składki chorobowej należnej za miesiąc, w którym doszło do zachorowania. Dopiero wtedy wszakże, organ rentowy jest w stanie ostatecznie ustalić, czy osoba prowadząca pozarolniczą działalność gospodarczą podlega ubezpieczeniu chorobowemu i spełnia warunki do otrzymywania świadczeń należnych w razie choroby.
Jak czytamy w odpowiedzi Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 20 kwietnia 2017 r. na zapytanie nr 2349 w sprawie zasiłku chorobowego wypłacanego osobie prowadzącej pozarolniczą działalność gospodarczą:
„(…) Zasiłek chorobowy przysługuje osobom podlegającym ubezpieczeniu chorobowemu, które stały się niezdolne do pracy z powodu choroby w okresie tego ubezpieczenia.
Osoby prowadzące działalność pozarolniczą podlegają ubezpieczeniu chorobowemu dobrowolnie, a okres objęcia tym ubezpieczeniem uzależniony jest nie tylko od dokonania zgłoszenia do ubezpieczenia chorobowego, ale także od opłacenia składki na to ubezpieczenie. Zgodnie z art. 14 ust. 2 i 2a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2016 r. poz. 963, z późn. zm.), dobrowolne ubezpieczenie chorobowe ustaje:
- od dnia wskazanego we wniosku o wyłączenie z tego ubezpieczenia, nie wcześniej jednak niż od dnia, w którym wniosek został złożony albo
- od pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, za który nie opłacono w terminie składki należnej na to ubezpieczenie, a jeżeli za część miesiąca został pobrany zasiłek, ubezpieczenie chorobowe ustaje od dnia następującego po dniu, za który zasiłek ten przysługuje.
Wypłata zasiłku osobom prowadzącym działalność pozarolniczą, przed terminem opłacenia składki na ubezpieczenie chorobowe, a więc przed ustaleniem, czy podlegają ubezpieczeniu chorobowemu, nie jest możliwa. Wypłata zasiłku może nastąpić dopiero wtedy, gdy spełnione są warunki do jego przyznania i wypłaty, a podleganie ubezpieczeniu jest warunkiem niezbędnym.
Jak wynika z informacji przekazanych przez Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, Zakład dokłada wszelkich starań aby zasiłki chorobowe dotarły do osób uprawnionych w możliwie najkrótszym terminie. Wypłata zasiłku przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych dokonywana jest niezwłocznie po opłaceniu składki na ubezpieczenie chorobowe za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Jeżeli ubezpieczony opłaci składkę za miesiąc, w którym stał się niezdolny do pracy, przed ustawowym terminem, ZUS dokonuje odpowiednio wcześniejszej wypłaty zasiłku.
Należy zaznaczyć, że oczekiwanie na wypłatę zasiłku nie oznacza, że ubezpieczony zobowiązany jest do opłacenia składek na ubezpieczenia społeczne za okres orzeczonej niezdolności do pracy. Zgodnie bowiem z art. 18 ust. 10 powołanej ustawy, w przypadku niezdolności do pracy trwającej przez część miesiąca, jeżeli z tego tytułu ubezpieczony spełnia warunki do przyznania zasiłku, kwotę najniższej podstawy wymiaru składek zmniejsza się proporcjonalnie, dzieląc ją przez liczbę dni kalendarzowych i mnożąc przez liczbę dni podlegania ubezpieczeniu. (…)”.
