Zatrudnianie cudzoziemców od stycznia 2018 r. uległo daleko idącym modyfikacjom. Zdarzają się niestety opinie, że wprowadzone zmiany spowodowały wydłużenie czasu poświęcanego przez urzędy pracy chociażby weryfikacji dokumentów składanych przez pracodawców chcących zatrudnić obcokrajowców. Ciekawych informacji na temat tego, jak resort pracy próbuje poradzić sobie z usprawnieniem procedur związanych z rejestrowaniem oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi czy wydawaniem zezwoleń na pracę obywatelom innych państw, dostarcza odpowiedź Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z 27 marca 2018 r. na interpelację poselską nr 20136.
W przywołanej wyżej odpowiedzi czytamy m.in.:
1. Czy zostaną podjęte działania, które pozwolą na przyspieszenie weryfikacji dokumentów przedkładanych przez zakłady w celu przyjęcia do pracy obcokrajowca?
MRPiPS zarekomendowało urzędom pracy szereg zgodnych z prawem rozwiązań, które powinny umożliwić sprawniejsze prowadzenie postępowań m.in.:
- Zachęcanie wnioskodawców do składania wniosków drogą elektroniczną;
- Badanie okoliczności, czy pracodawca był karany za określone przestępstwa lub wykroczenia (przesłanka odmowy wydania zezwolenia lub przyjęcia oświadczenia), powinno być przeprowadzane na podstawie oświadczenia pracodawcy. Kierowanie pytań do SG lub PIP w tym zakresie powinno być stosowane tylko w uzasadnionych przypadkach;
- Sprawdzanie pojawiających się podejrzeń, czy w danym przypadku zachodzą okoliczności, w których starosta może (ale nie jest obowiązany) odmówić wydania zezwolenia na pracę sezonową lub „przyjęcia” oświadczenia, należy sprawdzać tylko w uzasadnionych przypadkach;
- Pracodawca nie powinien być obciążony obowiązkiem wykazania, że w jego przypadku nie zachodzą przesłanki fakultatywnej odmowy udzielenia zezwolenia na pracę sezonową lub wpisu oświadczenia do ewidencji oświadczeń;
- W sprawach wpisu oświadczenia do ewidencji w zasadzie nie ma potrzeby sprawdzania pobytu cudzoziemca na terytorium RP.
2. Czy planowane jest opracowanie długofalowej polityki migracyjnej?
Z punktu widzenia polityki rynku pracy napływ cudzoziemców powinien odpowiadać aktualnym potrzebom polskiego rynku pracy. Jednym z zadań i priorytetów państwa w ramach przyjętej przez Rząd RP 14 lutego 2017 r. Strategii Odpowiedzialnego Rozwoju – dokumentu wskazującego kierunki rozwoju Polski w perspektywie średniookresowej – jest prowadzenie odpowiedzialnej polityki imigracyjnej, która umożliwi przyciąganie na polski rynek pracy migrantów o pożądanych kwalifikacjach w kontekście malejących zasobów pracy w Polsce.
Większość migrantów zarobkowych w Polsce to pracownicy krótkoterminowi, wiemy jednak, że rynek pracy w coraz większym stopniu potrzebuje pracowników na dłuższy okres. Stąd bardzo ważne jest wypracowanie zachęt do tego by migranci – w szczególności ci najbardziej pożądani na rynku pracy – zostawali w Polsce na dłużej. Coraz wyraźniej widać także, że zaspokojenie potrzeb polskiego rynku pracy będzie wymagało otwarcia się na inne niż do tej pory kierunki migracji. Obecnie trwają w rządzie intensywne prace nad stworzeniem koncepcji polityki migracyjnej, która odpowie na powyższe wyzwania uwzględniając także m.in. kwestie bezpieczeństwa. Pomysły dotyczące ewentualnych ułatwień dla cudzoziemców – czy to w kontekście pożądanych zawodów i specjalności czy to w odniesieniu preferowanych kierunków geograficznych napływu migrantów będą dyskutowane i analizowane m.in. w ramach międzyresortowych prac nad kształtem przyszłej polityki migracyjnej. Należy podkreślić, że resortem odpowiedzialnym w rządzie za tworzenie polityki migracyjnej jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji.
3. Jak resort pracy zapatruje się na propozycje wskazywane przez niektórych ekspertów tj. dot. zielonych kart?
Obecnie analizowane są różne rozwiązania dot. możliwych wariantów ułatwień w dostępie do rynku pracy dla wybranych zawodów. Jednym z nich jest możliwość wprowadzenia rozwiązania zapewniającego dostęp do rynku pracy w szerszym zakresie niż dotychczas (nie u konkretnego pracodawcy, lecz np. w określonych sektorach). W przypadku wprowadzenia powyższego rozwiązania nie mogłoby być ono stosowane wobec pracowników sezonowych, gdyż jest to sprzeczne z dyrektywą nr 2014/36/UE w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli państw trzecich w celu zatrudnienia w charakterze pracownika sezonowego.
4. Czy planowane jest zwiększenie etatów w wydziałach zajmujących się wydawaniem zezwoleń dla cudzoziemców?
W projekcie ustawy budżetowej na rok 2018 ujęto dodatkowe środki na sfinansowanie etatów 296 w urzędach wojewódzkich do realizacji spraw z zakresu legalizacji zatrudnienia cudzoziemców oraz do realizacji spraw z zakresu legalizacji pobytu cudzoziemców. Oczekuje się, że dzięki wzmocnieniu kadrowemu powinna nastąpić widoczna poprawa w zakresie rozpatrywania spraw przez wojewodów
Przeznaczenie 50% wpływów z wpłat pobieranych w związku z rozpatrzeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę sezonową oraz wpisaniem oświadczenia do ewidencji jako dochodu powiatu, powinno pozwolić także na stworzenie w powiatowych urzędach pracy dodatkowych etatów potrzebnych na obsługę procedur związanych z legalizacja zatrudnienia cudzoziemców.
Od redakcji: lista zawodów objętych preferencjami przy zatrudnianiu cudzoziemców
W przestrzeni publicznej pojawiają się sygnały, że rząd myśli o kolejnych zmianach w przepisach dotyczących zatrudniania obcokrajowców. Modyfikacje mają umożliwić polskim przedsiębiorcom (najpóźniej już w wakacje) przyjmowanie do pracy pracowników z zagranicy według uproszczonych reguł. Ma to polegać na tym, że Minister Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej określi listę 20 zawodów, w których będzie można zatrudniać cudzoziemców z całego świata na preferencyjnych zasadach. W tym celu ma zostać wydane nowe rozporządzenie, które według zapowiedzi trafi do konsultacji społecznych w ciągu dwóch tygodni.
Na wspomnianej liście ponoć znajdą się przedstawiciele zawodów m.in. w branży budowlanej, informatycznej, medycznej, a także kierowcy.
