W dniu 30 kwietnia 2018 r. w życie wchodzi Konstytucja biznesu czyli pakiet 5 ustaw reformujących i upraszczających przepisy dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej. Wspomniane akty prawne wprowadzają m.in. tzw. „ulgę na start” przewidującą znaczące zmiany w ubezpieczeniach społecznych i ubezpieczeniu zdrowotnym osób, które rozpoczynają prowadzenie działalności po raz pierwszy bądź po długiej przerwie.
ZUS w komunikacie z 12 kwietnia 2018 r. zamieszczonym na stronie www.zus.pl, wyjaśnia szczegóły związane z omawianą ulgą:
Na czym polega „ulga na start”
Jeśli dana osoba będzie prowadziła działalność gospodarczą i:
- podejmie ją po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy kalendarzowych od dnia ostatniego zawieszenia lub zakończenia działalności gospodarczej,
- nie będzie jej wykonywać na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym osoba wykonywała w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności,
będzie ona mogła skorzystać z „ulgi na start”. Uprawnienie to polega na zwolnieniu z obowiązku ubezpieczeń społecznych przez 6 miesięcy kalendarzowych od dnia podjęcia działalności gospodarczej.
Z „ulgi na start” można skorzystać także wspólnik spółki cywilnej.
Ważne! W okresie „ulgi na start” ubezpieczeniami społecznymi będą objęte osoby współpracujące z osobą prowadzącą działalność gospodarczą oraz zatrudnieni przez przedsiębiorcę pracownicy czy zleceniobiorcy. Zwolnienie z ubezpieczeń społecznych dotyczy tylko osoby prowadzącej działalność.
Jak obliczać okres 6 miesięcy „ulgi na start”
„Ulga na start” może trwać maksymalnie 6 miesięcy kalendarzowych. Początek stanowi dzień faktycznego rozpoczęcia wykonywania działalności. Jeżeli dzień ten przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten wlicz do 6 miesięcy trwania ulgi. Jeśli działalność gospodarczą rozpocznie się w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego nie wlicza się.
Przykład
Pan Jan rozpocznie działalność gospodarczą od 7.05.2018 r. Spełnia warunki do skorzystania z „ulgi na start”. Sześć miesięcy, za które nie będzie opłacać składek na ubezpieczenia społeczne upłynie z 30.11.2018 r.
Jeśli w okresie korzystania z „ulgi na start” dojdzie do zawieszenia wykonywania działalności, okres zawieszenia nie przerwie biegu 6 miesięcy.
Przykład
Pani Teresa skorzysta z ulgi na start od 4.05.2018 r. Od 1.06.2018 r. zawiesi działalność do 31.07.2018 r. Po wznowieniu działalności będzie mieć prawo do „ulgi na start” jeszcze przez 4 miesiące.
Ważne! Jeśli przedsiębiorca zrezygnuje z „ulgi na start”, do czego ma prawo, kolejny raz będzie on mógł skorzystać z tego uprawnienia dopiero po upływie 60 miesięcy kalendarzowych od dnia jej zakończenia bądź zawieszenia.
Przykład
Pan Kazimierz będzie korzystał z „ulgi na start” przez 2 miesiące, od 1.06.2018 r. do 31.07.2018 r. Następnie od 1.08.2018 r. zgłosi się do ubezpieczeń społecznych. Po kolejnych dwóch miesiącach uzna, że decyzja o rezygnacji z ulgi była błędna. Nie będzie mógł jednak skorzystać z „ulgi na start” ani od 1.08.2018 r., ani na bieżąco od 1.10.2018 r.
Czy „ulga na start” dotyczy też ubezpieczenia zdrowotnego
W okresie, w którym dana osoba skorzysta z „ulgi na start” ubezpieczenie zdrowotne będzie dla niej obowiązkowe, o ile nie zawiesi ona wykonywania działalności w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG).
Do ubezpieczenia zdrowotnego w okresie „ulgi na start” trzeba dokonać zgłoszenia na druku ZUS ZZA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40.
Przedsiębiorca będzie podlegał temu ubezpieczeniu od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności do dnia zaprzestania jej wykonywania, z wyjątkiem okresu zawieszenia działalności.
W okresie zawieszenia można zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia zdrowotnego.
W okresie „ulgi na start” można zgłosić do ubezpieczenia zdrowotnego także członków rodziny.
Składkę na ubezpieczenie zdrowotne trzeba opłacać od zadeklarowanej kwoty, nie niższej jednak niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku (w 2018 r. jest to kwota 3554,93 zł). Składka na ubezpieczenie zdrowotne wynosi 9% podstawy wymiaru (w 2018 r. najniższa składka wynosi 319,94 zł). Składka ta jest miesięczna i niepodzielna, tj. opłaca się ją w pełnej wysokości niezależnie od ilości dni podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w miesiącu.
Przykład
Pani Janina od 7.05.2018 r. rozpocznie działalność gospodarczą w ramach „ulgi na start”. Zarówno za maj jak i kolejne miesiące 2018 r. musi opłacić składkę na ubezpieczenie zdrowotne od kwoty nie niższej niż 319,94 zł.
Jeśli oprócz indywidualnej działalności gospodarczej dana osoba będzie prowadziła także inne rodzaje działalności, tj. będzie wspólnikiem spółki cywilnej, jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki jawnej, spółki komandytowej, spółki partnerskiej, będzie wykonywała wolny zawód, działalność artystyczną bądź twórczą, od każdego rodzaju działalności trzeba opłacać składkę. Jeśli zaś oprócz indywidualnej działalności gospodarczej, przedsiębiorca będzie wspólnikiem w kilku spółkach, składkę na ubezpieczenie zdrowotne zapłaci zarówno z tytułu wykonywania indywidualnej działalności jak i odrębnie od każdej prowadzonej spółki.
Przedsiębiorca może być również zwolniony z obowiązku opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu prowadzenia działalności w okresie „ulgi na start”. Będzie dotyczyć to przypadków, gdy:
- jest on emerytem bądź rencistą i jego świadczenie nie przekracza miesięcznie minimalnego wynagrodzenia oraz przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będzie on opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
- jest on zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności oraz jego przychody z działalności nie przekroczą miesięcznie 50% kwoty najniższej emerytury lub będzie on opłacał podatek dochodowy w formie karty podatkowej,
- pobiera on zasiłek macierzyński, którego wysokość nie przekracza miesięcznie kwoty świadczenia rodzicielskiego.
Jeśli przedsiębiorca jest zaliczony do umiarkowanego lub znacznego stopnia niepełnosprawności i będzie prowadził tylko tą działalność, będzie opłacał składkę na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości nieprzekraczającej kwoty należnej zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych.
Co po „uldze na start”
Po upłynie 6 miesięcy ulgi na start, przez 24 miesiące kalendarzowe przedsiębiorca będzie opłacał składki od zadeklarowanej kwoty nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia. Podobnie, gdy zrezygnuje on z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy.
Okres 24 miesięcy liczy się:
- jeśli przedsiębiorca zrezygnuje z „ulgi na start” przed upływem 6 miesięcy – od dnia wskazanego we wniosku o objęcie ubezpieczeniami społecznymi, który nie może być wcześniejszy od dnia, w którym wniosek zostanie zgłoszony,
- jeśli przedsiębiorca skorzysta z „ulgi na start” przez 6 miesięcy kalendarzowych – od następnego dnia po upływie tych 6 miesięcy. I to niezależnie czy jednocześnie będzie on miał inne tytuły do ubezpieczeń i będzie objęty tylko ubezpieczeniem zdrowotnym czy zawiesi on wykonywanie działalności bezpośrednio po upływie 6 miesięcznej „ulgi na start”.
Przykład
Pani Lidia rozpocznie działalność gospodarczą 1.05.2018 r. Jednocześnie od 1.03.2017 r. do 31.12.2018 r. jest zatrudniona na czas nieokreślony na podstawie umowy o pracę na cały etat. Zatem niezależnie od tego, czy skorzysta z „ulgi na start” czy nie, od 1.05.2018 r. będzie podlegała tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ponieważ umowa o pracę będzie trwała także po upływie 6 miesięcy, z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej nadal będzie podlegała tylko ubezpieczeniu zdrowotnemu. Ubezpieczeniami społecznymi zostanie objęta dopiero po ustaniu stosunku pracy. Okres 24 miesięcy opłacania składek na ubezpieczenia społeczne rozpocznie się od 1.11.2018 r. i będzie trwał do 31.10.2020 r.
Przykład
Pani Sabina rozpocznie działalność gospodarczą 1.06.2018 r. Chce korzystać z „ulgi na start” tylko do 30.09.2018 r. Przekaże zgłoszenie do ubezpieczeń społecznych na druku ZUS ZUA 20.10.2018 r. Mimo że jako datę powstania obowiązku ubezpieczeń wskaże na druku 1.10.2018 r., ubezpieczeniami społecznymi obejmiemy ją od 20.10.2018 r. Okres 24 miesięcy, w których podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne będzie stanowić zadeklarowana kwota nie niższa niż 30% minimalnego wynagrodzenia, będzie trwał do 31 października 2020 r. (wyjaśnienie poniżej).
Ważne! Jeżeli pierwszy dzień biegu 24 miesięcy przypada pierwszego dnia miesiąca kalendarzowego, miesiąc ten należy wliczyć do 24 miesięcy. Jeśli przypada w trakcie miesiąca kalendarzowego, miesiąca tego się nie wlicza. Zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie przerywa biegu okresu 24 miesięcy.
Po 6 miesiącach „ulgi na start” albo wcześniej, jeśli przedsiębiorca z niej zrezygnował, musi on wyrejestrować się z ubezpieczenia zdrowotnego na druku ZUS ZWUA z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 40.
Jeśli przedsiębiorca spełnia warunki do opłacania składek od podstawy nie niższej niż 30% minimalnego wynagrodzenia, wówczas powinien on zgłosić się z kodem tytułu ubezpieczenia rozpoczynającym się cyframi 05 70, a jeśli ma on prawo do renty z tytułu niezdolności do pracy – z kodem 05 72.
Jakie inne zmiany wprowadzi „Konstytucja biznesu”
Przepisy, które wejdą w życie 30 kwietnia 2018 r. przewidują także możliwość prowadzenia „działalności nieewidencjonowanej”. Taka działalność nie jest działalnością gospodarczą i nie jest wpisywana do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Osoby, które będą wykonywać taką działalność nie będą podlegały ubezpieczeniom społecznym i ubezpieczeniu zdrowotnemu. ZUS nie jest właściwy w zakresie zasad i warunków wykonywania „działalności nieewidencjonowanej”.
Podstawa prawna:
- ustawa z dnia 6 marca 2018 r. Prawo przedsiębiorców (Dz. U. poz. 646),
- ustawa z dnia 6 marca 2018 r. przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz. U. poz. 650).
Źródło: www.zus.pl
