Rodzaje i okoliczności zwolnień od pracy udzielanych przez pracodawcę

·         20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,

·         26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Na mocy zaś art. 19 ustawy z 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, osobie zaliczonej do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 10 dni roboczych w roku kalendarzowym. Prawo do pierwszego urlopu dodatkowego osoba ta nabywa po przepracowaniu jednego roku po dniu zaliczenia jej do jednego z tych stopni niepełnosprawności.

Urlop wypoczynkowy generalnie udzielany jest zgodnie z planem urlopu bądź uzgodnieniami stron, zaś w odniesieniu do 4 dni urlopu na żądanie w roku – stosownie do żądania pracownika.

Trzeba tu wspomnieć o pewnych zastrzeżeniach, np.:

·         młodocianemu uczęszczającemu do szkoły należy udzielić urlopu w okresie ferii szkolnych (jest to obowiązek pracodawcy),

·         na podstawie art. 163 § 3 K.p., obowiązkiem pracodawcy jest udzielenie na wniosek pracownika należnego mu za dany rok urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Jak czytamy w wyroku Sądu Najwyższego z 20 sierpnia 2001 r. (sygn. akt I PKN 590/00, OSNP 2003/14/336): „Pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego. Jest jednak związany takim wnioskiem pochodzącym od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.”.

21 dni w ostatnim roku studiów – na przygotowanie pracy dyplomowej oraz przygotowanie się i przystąpienie do egzaminu dyplomowego.

Urlopu szkoleniowego udziela się w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

3 dni robocze – w okresie trzymiesięcznego wypowiedzenia, także w przypadku jego skrócenia na podstawie art. 36¹ § 1 K.p., tj. z wyłącznej inicjatywy oraz przyczyn pracodawcy.

Za zgodą pracownika, wyrażoną na piśmie, pracodawca może udzielić pracownikowi urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy przez okres ustalony w zawartym w tej sprawie porozumieniu między pracodawcami.

Co ważne:

·       o  sposobie wykorzystania w danym roku przedmiotowego zwolnienia od pracy decyduje pracownik w pierwszym wniosku o udzielenie wolnego na opiekę złożonym w danym roku kalendarzowym (czyli to pracownik decyduje czy wolne wykorzysta w wymiarze godzinowym czy dziennym),

·         zwolnienie na opiekę przysługuje w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym bez względu na liczbę dzieci wychowywanych przez pracownika,

·         w sytuacji, gdy oboje rodzice dziecka są zatrudnieni, z wolnego od pracy może korzystać jedno z nich, co nie wyklucza możliwości podzielenia się „wolnym” przez rodziców (np. każdy z rodziców może wykorzystać po jednym dniu zwolnienia od pracy),

·         prawo do opieki nad dzieckiem nie przechodzi na kolejny rok.

Zgodnie ze stanowiskiem Departamentu Prawa Pracy MRPiPS z 7 marca 2012 r. okolicznościowe zwolnienie od pracy powinno zostać wykorzystane w czasie bezpośrednio związanym z wydarzeniem, które uzasadnia jego udzielenie. Istotny jest bowiem nie tylko związek przyczynowy, lecz także związek czasowy z danym wydarzeniem. Co do zasady okolicznościowe zwolnienie od pracy powinno zatem pokrywać się z datą zdarzenia lub zostać wykorzystane w niedalekim odstępie czasowym, jeżeli pracownik udowodni, że zwolnienie ma związek z wydarzeniem.

Ww. komisje są powoływane wspólnie przez pracodawcę i zakładową organizację związkową, a jeżeli takowa w zakładzie nie działa, wówczas komisję powołuje się po uzyskaniu pozytywnej opinii pracowników

Na mocy art. 47c ust. 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt, osobie uprawnionej do wykonywania polowania wykonującej odstrzał sanitarny zwierząt przysługuje zwolnienie od pracy lub wykonywania zajęć służbowych w dniu, w którym wykonuje ten odstrzał.

Pracodawca lub przełożony jest obowiązany zwolnić od pracy lub wykonywania zajęć służbowych pracownika, żołnierza lub funkcjonariusza w terminie uzgodnionym z pracownikiem, żołnierzem lub funkcjonariuszem.