Państwowa Inspekcja Pracy w czasie pandemii realizuje swoje ustawowe zadania wykorzystując dostępne środki prawne, organizacyjne i osobowe.
Państwowa Inspekcja Pracy jest organem powołanym do sprawowania nadzoru i kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczególności przepisów i zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, a także legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie z dnia 13 kwietnia 2007 r. (Dz. U. z 2019 r., poz. 1251 j.t.). W zakresie kompetencji jej działania leży m.in. bezpieczeństwo i higiena pracy w zakresie przepisów wynikających z prawa pracy. Zagadnienia bezpieczeństwa sanitarnego w tym kwestie dotyczące ograniczania występowania chorób zakaźnych u ludzi pozostają pod szczególnym nadzorem Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Przepisy uchwalane w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz innych chorób zakaźnych u ludzi nie zwiększyły kompetencji PIP, niemniej urząd aktywnie włączył się w pomoc pracodawcom i przedsiębiorcom oraz wszystkim ludziom aktywnym zawodowo w zorganizowaniu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w nowej dla wszystkich sytuacji powszechnego zagrożenia epidemiologicznego.
Od początku wystąpienia stanu zagrożenia epidemicznego, a później stanu epidemii Państwowa Inspekcja Pracy wspierała pracodawców i pracowników w zapewnianiu bezpiecznych i higienicznych warunków pracy – szczególnie w okresie, w którym nie wprowadzono jeszcze rozwiązań legislacyjnych związanych z wystąpieniem koronawirusa. Sukcesywnie – w miarę zmieniającej się sytuacji prawnej – przygotowywano i publikowano Stanowiska Głównego Inspektora Pracy, będące początkowo propozycjami realizacji obowiązków spoczywających na pracodawcach w zakresie badań lekarskich i szkoleń z dziedziny bhp, a następnie informacjami w związku z uchwalaniem przez Parlament „ustaw antykowidowych”.
Pozakontrolne działania PIP w czasie stanu epidemii koncentrują się na proponowaniu pracodawcom praktycznych rozwiązań, z jednej strony ograniczających możliwości rozprzestrzeniania się koronawirusa, a z drugiej realizację obowiązków spoczywających na pracodawcach w zakresie bhp – przede wszystkim zapewnianiu realizacji profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami (badania lekarskie) oraz zapewnianiu wymaganego przeszkolenia w dziedzinie bhp. Ponadto pracownicy udzielający porad wyjaśniali praktyczne możliwości wdrażania przepisów z obszaru prawa pracy, po uchwalaniu rozwiązań legislacyjnych związanych z przeciwdziałaniem epidemii.
W czasie największego poziomu zagrożenia zakażeniem koronawirusem Inspektorzy pracy prowadzili czynności kontrolne związane z występowaniem bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia pracowników, jak również kontrole związane z badaniem śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych wypadków przy pracy. Część kontroli – w przypadkach uzasadnionych i technicznie możliwych – prowadzona była z wykorzystaniem środków porozumiewania się na odległość, zwłaszcza w sytuacjach, w których analiza dokumentacji pracowniczej była możliwa do przeprowadzenia w sposób zdalny.
Po ogłoszeniu przez Radę Ministrów momentu przywracania normalnego funkcjonowania gospodarki inspektorzy pracy, przy zastosowaniu odpowiednich środków przeciwdziałających możliwości niezamierzonej transmisji koronawirusa, prowadzą działalność kontrolno – nadzorczą, a także realizują zadania związane z prewencją i promocją, określone w Programie działania PIP na 2020 rok, zatwierdzonym przez Radę Ochrony Pracy funkcjonującą przy Sejmie Rzeczypospolitej Polskiej.
Inspektorzy pracy, oprócz wykonywania zaplanowanych rutynowych obowiązków, prowadzą dodatkowe działania związane z ograniczaniem zagrożenia COVID 19 w zakładach pracy – dostrzegając potrzebę wsparcia pracodawców i przedsiębiorców w zapewnieniu bezpieczeństwa osobom pracującym. Każda kontrola prowadzona przez inspektora pracy uwzględnia zagadnienia związane z przestrzeganiem przepisów dotyczących zapewnienia bezpieczeństwa w związku z zagrożeniem koronawirusem i utrzymania reżimu sanitarnego w zakładach pracy.
Inspektorzy pracy przeprowadzają także dodatkowe kontrole podmiotów (przedsiębiorstw), które prowadzą działalność i zatrudniają osoby w strefach uznanych za czerwone i żółte w związku podwyższonym ryzykiem zarażenia wirusem.
Dodatkowo inspektorzy pracy w wybranych sektorach gospodarki prowadzą krótkie, maksymalnie 2 – dniowe kontrole, dotyczące prawidłowego stosowania przepisów wynikających z Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 7 sierpnia 2020 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii.
Kontrole takie są i będą prowadzone w szczególności w urzędach administracji państwowej i samorządowej, na placach budowy, a także w trakcie kontroli dotyczących przestrzegania przepisów o ograniczeniu handlu w niedziele.
Na terytorium całego kraju realizowany jest Program profilaktyczny Państwowej Inspekcji Pracy „Bezpiecznie w szkole”, którego celem jest popularyzacja dobrych praktyk i obowiązków dotyczących działań polegających na zapobieganiu i redukcji zagrożenia epidemiologicznegow szkołach oraz placówkach oświatowych, ze szczególnym uwzględnieniem ochrony zdrowia nauczycieli i uczniów w czasie pandemii.
Źródło: PIP
