W rezultacie tak istotnej zmiany jaką będzie likwidacja przywileju redukowania wysokości należności podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne i wprowadzenie ulgi dla tzw. klasy średniej, schemat kalkulowania zaliczek na podatek w przypadku umów o pracę od początku 2022 r. będzie wyglądał jak poniżej:

W celu zrekompensowania choćby części pracownikom likwidacji opcji pomniejszania zaliczki podatkowej o składkę na ubezpieczenie zdrowotne, od 2022 r. zostanie wprowadzona ulga dla tzw. klasy średniej.

Obniżanie składki zdrowotnej do poziomu podatku

Kalkulując składkę na ubezpieczenie zdrowotne od przychodów pracowniczych trzeba pamiętać, iż:

• w razie nieobliczania zaliczki podatkowej, składkę zdrowotną redukuje się do wysokości 0 zł;
• jeżeli skalkulowana składka na ubezpieczenie zdrowotne w wysokości 9% podstawy wymiaru jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy ustalonej od uzyskanych przez pracownika w danym miesiącu przychodów ze stosunku pracy stanowiących podstawę wymiaru tej składki, wówczas składkę tę należy obniżyć do wysokości zaliczki.

O powyższym przesądza art. 83 ustawy zdrowotnej. W ramach Polskiego Ładu przewidziano nowelizację tego przepisu. Po jej wprowadzeniu, od 2022 r. nadal w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13 ustawy zdrowotnej, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 tej ustawy będzie wyższa od kwoty zaliczki na podatek dochodowy, składkę obliczoną za poszczególne miesiące będzie obniżało się do wysokości zaliczki podatkowej. Przy czym zmieniono to, że kwotę tej zaliczki dla celów obniżenia składki zdrowotnej będzie należało obliczyć zgodnie z przepisami ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.

🎯 Kadry i Płace Książka 2024 - 📖 prostym, zrozumiałym językiem opisuje między innymi takie zagadnienia jak: lista płac 2022, składka zdrowotna, składki ZUS 2022 aktualizowane na bieżąco przez 365 dni od dnia zakupu.

Prześledźmy przewidziany w Polskim Ładzie mechanizm obniżania składki zdrowotnej do wysokości zaliczki podatkowej na konkretnych przykładach.

 

Przykład

Porównanie rozliczenia listy płac według przepisów z 2021 r. i 2022 r. w przypadku 30-letniego pracownika zatrudnionego na ¼ etatu (niebędącego uczestnikiem PPK):

• otrzymującego co miesiąc stałą pensję na poziomie 1.000 zł brutto,
• uprawnionego do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową:

Składniki	Działanie	2022 r.	2021 r.
Wynagrodzenie za pracę		1 000,00	1 000,00
Podstawa wymiaru składek społecznych	1000 zł	1 000,00	1 000,00
Składka na ubezpieczenie emerytalne	1000 zł × 9,76%	97,60	97,60
Składki na ubezpieczenia rentowe	1000 zł × 1,5%	15,00	15,00
Składka na ubezpieczenie chorobowe	1000 zł × 2,45%	24,50	24,50
Suma składek na ubezpieczenie społeczne	97,6 zł + 15 zł + 24,5 zł	137,10	137,10
Koszty uzyskania przychodu		250,00	250,00
Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej	ulga nie przysługuje	0,00	0,00
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych	Polski Ład: 1000 zł – 137,1 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł Zasady z 2021 r.: 1000 zł – 137,1 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł	613,00	613,00
Kwota zmniejszająca		425,00	43,76
Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem	Polski Ład: (613 zł × 17%) – 425 zł Zasady z 2021 r.: (613 zł × 17%) – 43,76 zł	0,00	60,45
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne	1000 zł – 137,1 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego)	862,90	862,90
Skł. zdrow. obniżona do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z przepisami obowiązującymi 31 grudnia 2021 r.	{1000 zł – 250 zł – 137,10 (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego)} = 613 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) × 17% – 43,76 zł	60,45	60,45
Składka zdrowotna do odliczenia od podatku		0,00	60,45
Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych	Polski Ład: 0 zł Zasady z 2021 r.: 60,45 zł – 60,45 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł)	0,00	0,00
Kwota netto	1000 zł – 137,1 zł – 60,45 zł – 0 zł	802,45	802,45

Obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy w 2022 r. – tak jak dotychczas – należy dokonywać także w przypadku osób korzystających z „zerowego PIT”. Z tym, że również w odniesieniu do tych osób przewidziano zmianę, w myśl której, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu zwolnionego z podatku w ramach ulgi dla młodych będzie wyższa od kwoty zaliczki podatkowej, którą płatnik obliczyłby zgodnie z regułami obowiązującymi w dniu 31 grudnia 2021 r., gdyby przychód zatrudnionego nie był wyłączony z opodatkowania, składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki.

W konsekwencji od 2022 r. funkcjonować będzie rozwiązanie, na mocy którego w sytuacji, gdy hipotetyczna zaliczka na podatek skalkulowana na mocy przepisów podatkowych obowiązujących 31 grudnia 2021 r. będzie niższa niż składka zdrowotna, wówczas należy składkę tę obniżyć do kwoty tej hipotetycznej zaliczki.

Przykład

Porównanie rozliczenia listy płac według przepisów z 2021 r. i 2022 r. w przypadku 24-letniego pracownika zatrudnionego na ¼ etatu (niebędącego uczestnikiem PPK):

• otrzymującego co miesiąc stałą pensję na poziomie 950 zł brutto,
• uprawnionego do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową (uwzględnianych tylko na potrzeby wyliczenia „hipotetycznej” zaliczki podatkowej):