Polski Ład wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2022 r. Tak postanowił Sejm w głosowaniach z 29 października 2021 r. Obecnie – po podpisie złożonym przez Prezydenta w dniu 16 listopada 2021 r. – już tylko na publikację w Dzienniku Ustaw oczekuje zawierająca modyfikacje przewidziane w ramach Polskiego Ładu ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw.
W przywołanym akcie prawnym zapisano szereg nowych rozwiązań wpływających m.in. na sposób rozliczania list płac w 2022 r.
Poniżej zestawienie niektórych z ważniejszych zmian w ramach Polskiego Ładu modyfikujących od 2022 r. zasady rozliczeń podatkowo-składkowych świadczeń wypłacanych / stawianych do dyspozycji zatrudnionym osobom:
- podwyższenie do poziomu 30.000 zł kwoty wolnej od podatku, co skutkuje wyższą kwotą zmniejszającą miesięczne zaliczki podatkowe na mocy PIT-2 – wspomniana kwota wolna może być stosowana np. już przy obliczaniu zaliczek podatkowych poprzez comiesięczne odliczanie od wyliczanego podatku 1/12 rocznej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 425 zł, co wynika z wyliczenia: 1/12 x 5.100 zł (kwota zmniejszająca podatek wynikająca ze skali podatkowej) = 425 zł;
- wprowadzenie ulgi dla tzw. klasy średniej;
- likwidacja możliwości odliczania składki na ubezpieczenie zdrowotne od zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych + zmiana obniżania składki zdrowotnej do wysokości podatku;
- nowa skala podatkowa i podwyższenie do 120.000 zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie stawka podatku w wysokości 32%;
- dodanie nowych przepisów, na mocy których podmiot zatrudniający może nie pobierać podatku na wniosek podatnika (np. zleceniobiorcy czy uczestnika praktyk absolwenckich bądź stażu uczniowskiego);
- objęcie ubezpieczeniem zdrowotnym osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie;
- zmiany w ustalaniu wysokości nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych;
- nowe ulgi podatkowe: ulga na powrót dla podatników osiedlających się w Polsce, ulga dla podatników z co najmniej czwórką dzieci oraz ulga dla pracujących emerytów.
🎯 Kadry i Płace Książka 2024 - 📖 prostym, zrozumiałym językiem opisuje między innymi takie zagadnienia jak: lista płac 2022, podatek PIT, składki ZUS 2022, ulga dla klasy średniej aktualizowane na bieżąco przez 365 dni od dnia zakupu.
Poniżej rozliczenie płacy minimalnej na liście płac uwzględniającej przepisy Polskiego Ładu (a więc przede wszystkim brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej od podatku i wzrost do poziomu 425 zł kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek):
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę brutto | 3 010,00 zł | |
| 2 | Wynagrodzenie chorobowe | 0,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 3010 zł | 3 010,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 3010 zł × 9,76% | 293,78 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 3010 zł × 1,5% | 45,15 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 3010 zł × 2,45% | 73,75 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 293,78 zł + 45,15 zł + 73,75 zł | 412,68 zł |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | ulga nie przysługuje | 0,00 zł |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 3010 zł – 412,68 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 2 347,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (2347 zł × 17%) – 425 zł | 0,00 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 3010 zł – 412,68 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 2 597,32 zł |
| 14 | Składka zdrowotna naliczona w pełnej wysokości | 2597,32 zł × 9% | 233,76 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 0,00 zł | |
| 17 | Kwota netto | 3010 zł – 412,68 zł – 233,76 zł – 0 zł | 2 363,56 zł |
Poniżej rozliczenie wynagrodzenia brutto z umowy o pracę w wysokości 4000 zł (przy uwzględnieniu 17-procentowej stawki podatku, kwoty zmniejszającej zaliczki podatkowe oraz kosztów uzyskania przychodu na poziomie 250 zł):
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę brutto | 4.000,00 zł | |
| 2 | Wynagrodzenie chorobowe | ||
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 4000 zł | 4.000,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 4000 zł × 9,76% | 390,40 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 4000 zł × 1,5% | 60,00 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 4000 zł × 2,45% | 98,00 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 390,4 zł + 60 zł + 98 zł | 548,40 zł |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | 0,00 zł | |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 4000 zł – 548,4 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 3.202,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (3202 zł × 17%) – 425 zł | 119,34 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 4000 zł – 548,4 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 3.451,60 zł |
| 14 | Składka na ubezpieczenie zdrowotne naliczona w pełnej wysokości | 3451,6 zł × 9% | 310,64 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 119,34 zł – 0 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) | 119,00 zł |
| 17 | Kwota netto | 4000 zł – 548,4 zł – 310,64 zł – 119 zł | 3.021,96 zł |
Ulga dla klasy średniej
Do ustalenia, ile powinna wynieść przewidziana w Polskim Ładzie nowa ulga dla tzw. klasy średniej należy posługiwać się dwoma wzorami.
Za miesiące, w których pracownik uzyskał w zakładzie pracy podlegające opodatkowaniu przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, w wysokości wynoszącej od 5.701 zł do 11.141 zł, płatnik od 2022 r. powinien pomniejszać przychód o kwotę ulgi skalkulowanej zgodnie z dwoma wzorami zaprezentowanymi w poniższej tabeli:
| Wzór dla pracowników z miesięcznym przychodem mieszczącym się w przedziale od 5.701 zł do 8.549 zł | Wzór dla pracowników z miesięcznym przychodem mieszczącym się w przedziale od 8.549,01 zł do 11.141 zł |
| (A x 6,68% – 380,50 zł ) ÷ 0,17 | (A x (-7,35%) + 819,08 zł) ÷ 0,17 |
| gdzie A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ustawy PIT | |
Obliczoną zaliczkę podatkową od dochodu pomniejszonego o ww. ulgę, należy pomniejszać o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej (1/12 x 5.100 zł = 425 zł), jeżeli pracownik złożył oświadczenie PIT-2.
Poniżej rozliczenie wynagrodzenia brutto z umowy o pracę w wysokości 8.500 zł według przepisów Polskiego Ładu (przy uwzględnieniu 17-procentowej stawki podatkowej, kosztów uzyskania przychodu na poziomie 250 zł oraz faktu, że pracownik nie przystąpił do PPK i przy zatrudnianiu złożył pracodawcy PIT-2):
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy brutto | 8 500,00 zł | |
| 2 | Wynagrodzenie chorobowe | 0,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 8500 zł | 8 500,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 8500 zł × 9,76% | 829,60 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 8500 zł × 1,5% | 127,50 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 8500 zł × 2,45% | 208,25 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 829,6 zł + 127,5 zł + 208,25 zł | 1 165,35 zł |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | [(8500 zł × 6,68% – 380,50 zł)] ÷ 0,17 | 1 101,76 zł |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 8500 zł – 1165,35 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 1101,76 zł | 5 983,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (5983 zł × 17%) – 425 zł | 592,11 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 8500 zł – 1165,35 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 7 334,65 zł |
| 14 | Składka zdrowotna naliczona w pełnej wysokości | 7334,65 zł × 9% | 660,12 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 592,11 zł – 0 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) | 592,00 zł |
| 17 | Kwota netto | 8500 zł – 1165,35 zł – 660,12 zł – 592 zł | 6 082,53 zł |
Poniżej rozliczenie wynagrodzenia brutto z umowy o pracę w wysokości 10.000 zł według przepisów Polskiego Ładu (przy uwzględnieniu 17-procentowej stawki podatkowej, kosztów uzyskania przychodu na poziomie 250 zł oraz faktu, że pracownik nie przystąpił do PPK i przy zatrudnianiu złożył pracodawcy PIT-2):
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy brutto | 10 000,00 zł | |
| 2 | Wynagrodzenie chorobowe | 0,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 10000 zł | 10 000,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 10000 zł × 9,76% | 976,00 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 10000 zł × 1,5% | 150,00 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 10000 zł × 2,45% | 245,00 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 976 zł + 150 zł + 245 zł | 1 371,00 zł |
| % PIT | Stawka procentowa podatku | 17% | |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | [(10000 zł × (-7,35%) + 819,08 zł)] ÷ 0,17 | 494,59 zł |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 10000 zł – 1371 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 494,59 zł | 7 884,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (7884 zł × 17%) – 425 zł | 915,28 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 10000 zł – 1371 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 8 629,00 zł |
| 14 | Składka zdrowotna | 8629 zł × 9% | 776,61 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 915,28 zł – 0 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) | 915,00 zł |
| 17 | Kwota netto | 10000 zł – 1371 zł – 776,61 zł – 915 zł | 6 937,39 zł |
Obniżanie składki zdrowotnej do poziomu podatku
W ramach Polskiego Ładu przewidziano nowelizację art. 83 ustawy zdrowotnej. Po jej wprowadzeniu, od 2022 r. nadal w przypadku, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, o którym mowa w art. 85 ust. 1-13 ustawy zdrowotnej, zgodnie z przepisami art. 79 i 81 tej ustawy będzie wyższa od kwoty zaliczki na podatek dochodowy, składkę obliczoną za poszczególne miesiące będzie obniżało się do wysokości zaliczki podatkowej. Przy czym zmieniono to, że kwotę tej zaliczki dla celów obniżenia składki zdrowotnej będzie należało obliczyć zgodnie z przepisami ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.
Obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy w 2022 r. – tak jak w 2021 r. – należy dokonywać także w przypadku osób korzystających z „zerowego PIT”. Z tym, że również w odniesieniu do tych osób przewidziano zmianę, w myśl której, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu zwolnionego z podatku w ramach ulgi dla młodych będzie wyższa od kwoty zaliczki podatkowej, którą płatnik obliczyłby zgodnie z regułami obowiązującymi w dniu 31 grudnia 2021 r., gdyby przychód zatrudnionego nie był wyłączony z opodatkowania, składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki.
Rozliczanie w 2022 r. list płac uwzględniających świadczenia w naturze / pozapłacowe
Przykład
Pełnoetatowy pracownik (36 lata) ma prawo do stałej miesięcznej pensji w wysokości 6000 zł brutto oraz do podstawowych kosztów uzyskania przychodu (250 zł). Z chwilą zatrudnienia złożył pracodawcy oświadczenie PIT-2 oraz deklarację o rezygnacji z przystąpienia do PPK.
W grudniu 2021 r. jego pracodawca rozdawał bony towarowe na Święta finansowane ze środków obrotowych, ale z uwagi na zwolnienie lekarskie on swój bon o wartości 800 zł otrzymał dopiero w styczniu 2022 r.
W opisanym przypadku styczniowa lista płac biorąc pod uwagę zmiany przewidziane w Polskim Ładzie powinna wyglądać jak niżej:
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy brutto | 6 000,00 zł | |
| 2b | Świadczenie ozusowane i opodatkowane (bon) | 800,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 6000 zł + 800 zł | 6 800,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 6800 zł × 9,76% | 663,68 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 6800 zł × 1,5% | 102,00 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 6800 zł × 2,45% | 166,60 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 663,68 zł + 102 zł + 166,6 zł | 932,28 zł |
| % PIT | Stawka procentowa podatku | 17% | |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej | [(6800 zł × 6,68% – 380,50 zł)] ÷ 0,17 | 433,76 zł |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 6000 zł + 800 zł – 932,28 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 433,76 zł | 5 184,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 425,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (5184 zł × 17%) – 425 zł | 456,28 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 6800 zł – 932,28 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 5 867,72 zł |
| 14 | Składka zdrowotna | 5867,72 zł × 9% | 528,09 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 456,28 zł – 0 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) | 456,00 zł |
| 17 | Kwota netto | 6000 zł – 932,28 zł – 528,09 zł – 456 zł | 4 083,63 zł |
