Zmiany w rozliczaniu umów zlecenia od 2022 r.

Miejmy na względzie, że w stosunku do przychodów umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT, od początku 2022 r. mają zastosowanie:

• „ulga na powrót”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy PIT;
• „ulga dla rodzin”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy PIT oraz
• „ulga dla seniorów”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT. 

Płatnik powinien brać pod uwagę wspomniane zwolnienia podatkowe w procesie rozliczeń podatkowo-składkowych na listach płac tylko pod warunkiem złożenia przez zleceniobiorcę pisemnego oświadczenia potwierdzającego spełnianie przesłanek wymaganych przy przedmiotowych preferencjach. 

Ww. ulgi w aspekcie praktycznych wyliczeń na liście płac, należy stosować na zasadach zbliżonych do tych przewidzianych dla „ulgi dla młodych”. 

(art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT)

a)     ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b)     z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c)     z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44

(art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT)

a)     ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b)     z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c)     z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 27ea ust. 1 pkt 2, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44–48

(art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT)

a)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,

b)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),

c)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),

d)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621),

e)     świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,

f)     uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236)

• 20% uzyskanego przychodu – kwotę tych kosztów oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód, lub

• 50% uzyskanego przychodu (pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne potrącone z środków zleceniobiorcy), jeśli przedmiotem zlecenia lub umowy o dzieło jest korzystanie przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzanie przez nich tymi prawami.

Na tym obliczenia zaliczki podatkowej można zakończyć, ale pod warunkiem, że zleceniobiorca zawnioskował na piśmie o niestosowanie względem niego nowego mechanizmu pobierania zaliczek na podatek, polegającego na przedłużeniu terminu przekazania nadwyżki zaliczki podatkowej obliczonej zgodnie z Polskim Ładem nad zaliczką skalkulowaną wedle reguł z 31 grudnia 2021 r.

Omawiany wniosek musi zostać uwzględniony przez płatnika przy obliczeniach należności podatkowej najpóźniej od miesiąca następnego po jego otrzymaniu.

Jeżeli wspomniany wniosek nie został złożony, wówczas należy przejść do poniższych kroków 6 i 7.

A zatem chodzi o obliczenie „hipotetycznej” zaliczki na podatek, jaka byłaby pobrana od przychodu pracownika, gdyby obowiązywały przepisy z 2021 r. W rezultacie przy wyliczeniu tej „hipotetycznej” zaliczki należy m.in.:

·      stosować m.in. koszty uzyskania przychodu;

·      uwzględniać możliwość odliczania od podatku składki zdrowotnej (7,75% podstawy jej wymiaru).

·      zaliczki PIT skalkulowanej na zasadach z 31 grudnia 2021 r., jeśli jest ona niższa od zaliczki z 2022 r. (w takim przypadku mamy do czynienia z tzw. „nadwyżką”, której nie pobiera się w miesiącu jej obliczenia. Zmienione reguły pobierania podatku przedłużają wszakże termin poboru tej nadwyżki do miesiąca, w którym wystąpi tzw. „ujemna różnica” czyli sytuacja, w której zaliczka obliczona na podstawie przepisów Polskiego Ładu jest niższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r.) lub

·      zaliczki PIT ustalonej zgodnie z regulacjami z 2022 r., gdy jest ona niższa od zaliczki z 2021 r. – w takich okolicznościach zaliczkę PIT powiększamy o niepobrane w minionych miesiącach 2022 r. „nadwyżki” zaliczek z 2022 r. nad zaliczkami z 2021 r. niepobranymi w poprzednich miesiącach. Przy czym w danym miesiącu „nadwyżkę” można pobrać tylko do kwoty „ujemnej różnicy” z danego miesiąca czyli do kwoty otrzymanej poprzez odjęcie „zaliczki PIT z 2022 r.” od „zaliczki PIT z 2021 r.”.

W przypadku gdy „nadwyżka” zaliczki na podatek uzyskana w miesiącach poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła „ujemna różnica” nie została pobrana w całości w miesiącu, w którym pojawiła się „ujemna różnica”, wówczas przedłużony termin pobrania pozostałej części „nadwyżki” zaliczki na podatek upływa w momencie uzyskania przychodów z umów zlecenia określonych w art. 13 pkt 8 ustawy PIT w kolejnych miesiącach roku podatkowego, w których wystąpiła „ujemna różnica” (czyli sytuacja, w której zaliczka PIT z 2022 r. okazała się niższa od „zaliczki PIT z 2021 r.”).