Zmiany w rozliczaniu umów zlecenia od 2022 r.

Wszystko o umowach zlecenia i o dzieło

Od 1 stycznia 2022 r. wprowadzono Polski Ład, który w znaczący sposób wpłynął na zmianę sposobu rozliczania umów zlecenia.

Niestety już po nowym roku ustawodawca zdecydował się na „korygowanie” reguł przewidzianych w Polskim Ładzie, w tym tych dotyczących zaliczek podatkowych należnych od świadczeń otrzymywanych przez zleceniobiorców.

Likwidacja odliczania składki zdrowotnej od podatku

Podobnie jak w przypadku umów o pracę, największą modyfikacją przewidzianą od 2022 r. w zakresie rozliczania umów zlecenia jest likwidacja możliwości odliczania od zaliczki na podatek składki zdrowotnej. 

🎯 Kadry i Płace Książka 2024 - 📖 prostym, zrozumiałym językiem opisuje między innymi takie zagadnienia jak: , , aktualizowane na bieżąco przez 365 dni od dnia zakupu.

KLIKNIJ i SPRAWDŹ - Mistrz Kadr i Płac - Aktualizacja przez 365 dni

 

Możliwość zawnioskowania o niepobieranie podatku

Ponadto, od 2022 r. trzeba stosować rozwiązanie, na mocy którego w przypadku podatników otrzymujących przychody, o których mowa w art. 35 ust. 1 pkt 5, 6 i 8 oraz art. 41 ust. 1 ustawy PIT (np. z tytułu umów zlecenia, umów o dzieło, praktyk absolwenckich lub staży uczniowskich), płatnik nie pobiera zaliczek podatkowych na składany odrębnie dla każdego roku pisemny wniosek podatnika.

Prawo do złożenia płatnikowi omawianego wniosku przysługuje podatnikowi, którego roczne dochody nie przekroczą kwoty 30.000 zł oraz który poza dochodami od tego płatnika podatnik nie uzyskuje innych dochodów, od których zaliczki na podatek obliczane są z uwzględnieniem kwoty zmniejszającej (np. z umowy o pracę zawartą z innym podmiotem lub z działalności gospodarczej). W ten sposób podatnik może korzystać z kwoty wolnej już w trakcie roku, a nie dopiero po jego zakończeniu i złożeniu zeznania podatkowego.

Płatnik nie pobiera zaliczek podatkowych najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wspomniany wniosek. 

Z wyjaśnień Ministerstwa Finansów wynika, że:

  • do limitu 30.000 zł powinny być wliczane zarówno dochody już osiągnięte w danym roku, jak i te dopiero spodziewane (czyli te, które będą uzyskane do końca roku);
  • w rezultacie, podatnik (np. zleceniobiorca) powinien przewidzieć swoje roczne dochody i jeśli z szacunków wyjdzie, że będą one wyższe niż 30.000 zł, wówczas nie może wnioskować o niepobieranie zaliczek.

W tym miejscu warto mieć na uwadze rozwiązanie przewidziane w art. 22 § 2 Ordynacji podatkowej. Przepis ten stanowi, że „organ podatkowy, na wniosek podatnika, może zwolnić płatnika z obowiązku pobrania podatku, jeżeli podatnik uprawdopodobni, że pobrany podatek byłby niewspółmiernie wysoki w stosunku do podatku należnego za rok podatkowy lub inny okres rozliczeniowy”.

 

 Trzy nowe ulgi podatkowe

Ważne!

Miejmy na względzie, że w stosunku do przychodów umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT, od początku 2022 r. mają zastosowanie:

  • „ulga na powrót”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy PIT;
  • „ulga dla rodzin”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy PIT oraz
  • „ulga dla seniorów”, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT. 

Płatnik powinien brać pod uwagę wspomniane zwolnienia podatkowe w procesie rozliczeń podatkowo-składkowych na listach płac tylko pod warunkiem złożenia przez zleceniobiorcę pisemnego oświadczenia potwierdzającego spełnianie przesłanek wymaganych przy przedmiotowych preferencjach. 

Ww. ulgi w aspekcie praktycznych wyliczeń na liście płac, należy stosować na zasadach zbliżonych do tych przewidzianych dla „ulgi dla młodych”. 

 

Poniżej brzmienie przepisów wprowadzających ww. nowe ulgi podatkowe:

Przychody uzyskiwane przez osoby, które wróciły do Polski (ulga na powrót)

(art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

a)     ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b)     z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c)     z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego, z zastrzeżeniem ust. 39, 43 i 44

Przychody uzyskiwane przez osoby z co najmniej czwórką dzieci  (ulga dla rodzin)

(art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:

a)     ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,

b)     z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,

c)     z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych

– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 27ea ust. 1 pkt 2, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44–48

Przychody uzyskiwane przez pracujących emerytów (ulga dla emerytów)

(art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy o PIT)

Wolne od podatku są przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8, oraz z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:

a)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,

b)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 586 i 2320),

c)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin (Dz. U. z 2020 r. poz. 723 i 2320),

d)     emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 291, 353, 794 i 1621),

e)     świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a,

f)     uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. z 2020 r. poz. 2072 oraz z 2021 r. poz. 1080 i 1236)

 

Przychody z umów cywilnoprawnych nie zostały natomiast objęte ulgą dla klasy średniej, choć w tym zakresie resort finansów zapowiedział zmiany, o których będziemy informować na bieżąco.

 

Sposób rozliczania umów zlecenia w 2022 r. po zmianach

W związku ze zmianami wprowadzonymi przez Polski Ład (również tymi przewidzianymi w ramach nowego mechanizmu pobierania zaliczek podatkowych), wyliczanie od 2022 r. należnych zaliczek podatkowych w przypadku umów zlecenia powinno wyglądać następująco: 

Krok 1. Odjęcie od podlegającego opodatkowaniu przychodu sfinansowanych przez zatrudnioną osobę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe, których podstawą jest przychód opodatkowany.
Krok 2. Pomniejszenie przychodu o koszty uzyskania przychodów w wysokości:

• 20% uzyskanego przychodu – kwotę tych kosztów oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód, lub

• 50% uzyskanego przychodu (pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne potrącone z środków zleceniobiorcy), jeśli przedmiotem zlecenia lub umowy o dzieło jest korzystanie przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzanie przez nich tymi prawami.

Krok 3. Zaokrąglenie otrzymanej podstawy opodatkowania do pełnych złotych.
Krok 4. Pomnożenie zaokrąglonej podstawy przez odpowiednią stawkę procentową podatku wynoszącą 17% (lub 32% gdy o zastosowanie takiej stawki zawnioskuje zatrudniona osoba na podstawie art. 41a ustawy PIT).
Krok 5. Zaokrąglenie otrzymanej kwoty do pełnych złotych.

Na tym obliczenia zaliczki podatkowej można zakończyć, ale pod warunkiem, że zleceniobiorca zawnioskował na piśmie o niestosowanie względem niego nowego mechanizmu pobierania zaliczek na podatek, polegającego na przedłużeniu terminu przekazania nadwyżki zaliczki podatkowej obliczonej zgodnie z Polskim Ładem nad zaliczką skalkulowaną wedle reguł z 31 grudnia 2021 r.

Omawiany wniosek musi zostać uwzględniony przez płatnika przy obliczeniach należności podatkowej najpóźniej od miesiąca następnego po jego otrzymaniu.

 

Jeżeli wspomniany wniosek nie został złożony, wówczas należy przejść do poniższych kroków 6 i 7.

Krok 6. Skalkulowanie zaliczki podatkowej wedle zasad obowiązujących 31 grudnia 2021 r.

A zatem chodzi o obliczenie „hipotetycznej” zaliczki na podatek, jaka byłaby pobrana od przychodu pracownika, gdyby obowiązywały przepisy z 2021 r. W rezultacie przy wyliczeniu tej „hipotetycznej” zaliczki należy m.in.:

·      stosować m.in. koszty uzyskania przychodu;

·      uwzględniać możliwość odliczania od podatku składki zdrowotnej (7,75% podstawy jej wymiaru).

Krok 7. Porównanie wysokości zaliczki podatkowej obliczonej zgodnie z regułami z 2022 r. z zaliczką wyliczoną według reguł z 2021 r. i pobranie z należności pracownika:

·      zaliczki PIT skalkulowanej na zasadach z 31 grudnia 2021 r., jeśli jest ona niższa od zaliczki z 2022 r. (w takim przypadku mamy do czynienia z tzw. „nadwyżką”, której nie pobiera się w miesiącu jej obliczenia. Zmienione reguły pobierania podatku przedłużają wszakże termin poboru tej nadwyżki do miesiąca, w którym wystąpi tzw. „ujemna różnica” czyli sytuacja, w której zaliczka obliczona na podstawie przepisów Polskiego Ładu jest niższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r.) lub

·      zaliczki PIT ustalonej zgodnie z regulacjami z 2022 r., gdy jest ona niższa od zaliczki z 2021 r. – w takich okolicznościach zaliczkę PIT powiększamy o niepobrane w minionych miesiącach 2022 r. „nadwyżki” zaliczek z 2022 r. nad zaliczkami z 2021 r. niepobranymi w poprzednich miesiącach. Przy czym w danym miesiącu „nadwyżkę” można pobrać tylko do kwoty „ujemnej różnicy” z danego miesiąca czyli do kwoty otrzymanej poprzez odjęcie „zaliczki PIT z 2022 r.” od „zaliczki PIT z 2021 r.”.

W przypadku gdy „nadwyżka” zaliczki na podatek uzyskana w miesiącach poprzedzających miesiąc, w którym wystąpiła „ujemna różnica” nie została pobrana w całości w miesiącu, w którym pojawiła się „ujemna różnica”, wówczas przedłużony termin pobrania pozostałej części „nadwyżki” zaliczki na podatek upływa w momencie uzyskania przychodów z umów zlecenia określonych w art. 13 pkt 8 ustawy PIT w kolejnych miesiącach roku podatkowego, w których wystąpiła „ujemna różnica” (czyli sytuacja, w której zaliczka PIT z 2022 r. okazała się niższa od „zaliczki PIT z 2021 r.”).

 

„Nadwyżka” do zwrócenia zleceniobiorcy

W przypadku gdy płatnik pobrał zaliczkę w części odpowiadającej nadwyżce zaliczki podatkowej obliczonej na mocy przepisów z 2022 r. nad zaliczką ustaloną według reguł z 2021 r. i nie przekazał tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, wówczas niezwłocznie powinien zwrócić tę nadwyżkę zleceniobiorcy.

Niezwłocznie w tym przypadku należy rozumieć bez zbędnej zwłoki, w najbliższym czasie, kiedy tylko będzie to możliwe.

Aby nie popełnić błędów przy rozliczaniu w 2022 r. umów zlecenia, warto korzystać z naszego sprawdzonego kalkulatora:

Jak obliczyć wynagrodzenie umowa zlecenia i o dzieło (pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)?
🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2022 (umowa zlecenia i o dzieło – pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)
Jak rozliczyć wynagrodzenie i obliczyć netto z umowy zlecenia i o dzieło (pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)?

Kliknij i Sprawdź

 

Przykład – rozliczenie listy płac zleceniobiorcy

Porównanie rozliczenia listy płac według przepisów z 2021 r. i 2022 r. w przypadku 30-letniego zleceniobiorcy (niebędącego uczestnikiem PPK):

  • dla którego wykonywana umowa zlecenia (zawarta na kilka miesięcy) jest jedynym źródłem utrzymania i jedynym tytułem do ubezpieczeń,
  • który zawnioskował o przystąpienie do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego,
  • któremu przysługują 20-procentowe koszty uzyskania przychodu oraz miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3.800 zł brutto:
Składniki Działanie 2022 r. 2021 r.
Wynagrodzenie za pracę 3.800,00 3.800,00
Podstawa wymiaru składek społecznych 3800 zł 3.800,00 3.800,00
Składka na ubezpieczenie emerytalne 3800 zł × 9,76% 370,88 370,88
Składki na ubezpieczenia rentowe 3800 zł × 1,5% 57,00 57,00
Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe 3800 zł × 2,45% 93,10 93,10
Suma składek na ubezpieczenie społeczne 370,88 zł + 57 zł + 93,1 zł 520,98 520,98
Stawka procentowa podatku 17% 17%
Kwota kosztów uzyskania przychodu [3800 zł – 520,98 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego)] × 20% 655,80 655,80
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych 3800 zł – 520,98 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 655,8 zł (koszty uzyskania przychodu) 2.623,00 2.623,00
Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową 0,00 0,00
Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem (2623 zł × 17%) 445,91 445,91
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne 3800 zł – 520,98 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) 3.279,02 3.279,02
Składka na ubezpieczenie zdrowotne 3279,02 zł × 9% 295,11 295,11
Składka zdrowotna do odliczenia od podatku Polski Ład: 0 zł
Zasady z 2021 r.: 3279,02 zł × 7,75%
0,00 254,12
Zaliczka na podatek obliczona według przepisów Polskiego Ładu 445,91 zł po zaokrągleniu do pełnych zł 446,00
Zaliczka na podatek obliczona według zasad obowiązujących 31.12.2021 r. 445,91 zł – 254,12 zł; wynik zaokrąglamy do pełnych zł 192,00 192,00
Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych Do odprowadzenia do US jest kwota zaliczki obliczona zgodnie z zasadami z 2021 r., gdyż jest ona niższa od zaliczki ustalonej wedle reguł z 2022 r. 192,00 192,00
Kwota netto 3800 zł – 520,98 zł (skł. społ.) – 295,11 zł (skł. zdrow.) – 192 zł (zaliczka na podatek) 2.791,91 2.791,91

 

 

Artykuły z obszaru kadr i płac oraz zmian w prawie pracy napisane zrozumiałym językiem ▼

Skomentuj artykuł