Zdarza się, że osoba zatrudniona na podstawie umowy zlecenia ma prawo w jednym miesiącu prawo zarówno do zasiłku z ubezpieczenia społecznego (np. w razie choroby) oraz do wynagrodzenia za przepracowany czas. W takiej sytuacji rodzi się m.in. pytanie: czy i jak pomniejszać zleceniobiorcy wynagrodzenie w przypadku choroby?
Sposób dokonywania rozliczeń płacowych w takich okolicznościach zależy przede wszystkich od zapisów umowy zlecenie i od tego, czy wykonawca zlecenia mimo niedyspozycji zdrowotnej zrealizował w danym miesiącu wszystkie umówione czynności.
Zgłębiając poruszony wątek, należy podkreślić, że:
- umowy zlecenia nie podlegają regulacjom Kodeksu pracy lecz przepisom Kodeksu cywilnego i w stosunku do nich nie ma zastosowania np. rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy,
- zgodnie z art. 735 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie,
- w przypadku umów zlecenia obowiązuje minimalna stawka godzinowa, wynosząca:
- w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2023 r. – 23,50 zł brutto,
- w okresie od 1 stycznia do 30 czerwca 2024 r. – 27,70 zł brutto,
- w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. – 28,10 zł brutto;
- powyższe oznacza, że finalna miesięczna zapłata za pracę po podzieleniu przez liczbę wypracowanych w miesiącu godzin nie może być niższa w poszczególnych okresach od ww. kwot (w przeciwnym wypadku, zatrudniony powinien otrzymać stosowne wyrównanie);
- zleceniodawca wypłacający zleceniobiorcy zasiłek z ubezpieczenia społecznego należnego w razie choroby, opieki, wypadku lub macierzyństwa, nie nalicza od niego zaliczki podatkowej (zatrudniony musi się z takich należności rozliczać samodzielnie w swoim zeznaniu rocznym);
- nie ma powszechnie obowiązujących regulacji, które by nakazywały zmniejszanie wynagrodzenia zleceniobiorcy za czas niedyspozycji zdrowotnej lub wskazywały na sposób wyliczania takiego pomniejszenia.
Jeżeli w treści umowy zlecenia nie ma zapisów, które by odnosiły się do kwestii zachowywania lub utraty prawa do wynagrodzenia za okresy choroby, wówczas za uzasadniony należy uznać pogląd, iż wynagrodzenie może być zredukowane tylko wtedy, gdy zatrudniona osoba nie wykonała w pełni zleconych prac z powodu kłopotów zdrowotnych. W sytuacji, gdy mimo zachorowania, zleceniobiorca zrealizował zlecenie w całości, brak jest podstaw do pomniejszenia wynagrodzenia za pracę.
Z uwagi na fakt braku ustanowienia przez ustawodawcę normy określającej metodę pomniejszania wynagrodzenia wykonawcy zlecenia za dni chorobowe, rozstrzygnięcie tego zagadnienia w przypadku umów gwarantujących stawkę wynagrodzenia wyrażoną miesięczną kwotą, pozostaje zasadniczo w gestii zleceniodawcy. Może on przykładowo:
- podzielić kwotę miesięcznego wynagrodzenia przez liczbę dni kalendarzowych miesiąca i pomnożyć otrzymany wynik przez liczbę dni wykonywania w tym miesiącu pracy będącej przedmiotem umowy,
- ustalić w jakim procencie zleceniobiorca zrealizował w danym miesiącu przedmiot zlecenia i przemnożyć wyznaczoną stawkę procentową przez miesięczną należność za pracę (np. jeśli wykonawcy zlecenia za miesiąc przysługiwała zapłata na poziomie 1500 zł, a we wrześniu wskutek choroby wykonał tylko 70% procent zlecenia, wówczas jego wrześniowe wynagrodzenie byłoby wyliczone następująco: 1500 zł x 70% = 1050 zł).
Kalkulator Wynagrodzeń 2023 Jak rozliczać listę płac zleceniobiorcy z uwzględnieniem zmian przewidzianych w 2023 r.
Jak rozliczać listę płac zleceniobiorcy z uwzględnieniem zmian przewidzianych w 2023 r.
Przykład
30-letni mieszkaniec Zabrza:
– zatrudniony jest od 15 miesięcy na umowę zlecenia, od której – od początku jej trwania – ma naliczane i odprowadzane obowiązkowo składki emerytalno-rentowe, zdrowotną oraz dobrowolnie składkę chorobową;
– co miesiąc otrzymuje wynagrodzenie w wysokości 3 000 zł brutto (za pracę w poszczególnych miesiącach nie dłużej niż przez 50 godz.;
– ma prawo do 20-procentowych kosztów uzyskania przychodu oraz do kwoty zmniejszającej zaliczki podatkowe w wysokości 150 zł;
– nie korzysta z „zerowego PIT” i nie jest uczestnikiem PPK;
– w związku z chorobą (przeziębienie) przez 3 dni listopada 2023 r. przebywał na zwolnieniu lekarskim, za co przysługiwał mu zasiłek, który powinien zostać wyliczony następująco:
- 3 000 zł – (3 000 zł x 13,71%) x 12 = 31 064,40 zł;
- 31 064,40 zł : 12 = 2 588,70 zł;
- 2 588,70 zł : 30 = 86,29 zł;
- 86,29 zł x 80% = 69,03 zł;
- 69,03 zł x 3 dni = 207,09 zł.
Z uwagi na fakt, iż ww. zleceniobiorca – mimo niedyspozycji zdrowotnej – wykonał wszystkie prace zlecone mu w listopadzie, powinien on otrzymać pełną listopadową należność za pracę (3 000 zł) oraz skalkulowany powyżej zasiłek. Świadczenia te powinny zostać rozliczone następująco:
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Wynagrodzenie za pracę | 3.000,00 zł | |
| Zasiłek z ubezpieczenia społecznego należny w razie choroby, wypadku, opieki lub macierzyństwa | 207,09 zł | |
| Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne | 3000 zł | 3.000,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 3000 zł × 9,76% | 292,80 zł |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 3000 zł × 1,5% | 45,00 zł |
| Składka na dobrowolne ubezpieczenie chorobowe | 3000 zł × 2,45% | 73,50 zł |
| Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 292,8 zł + 45 zł + 73,5 zł | 411,30 zł |
| Stawka procentowa podatku | 12% | |
| Kwota kosztów uzyskania przychodu | [3000 zł – 411,3 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego)] × 20% | 517,74 zł |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych
|
3000 zł – 411,3 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 517,74 zł (koszty uzyskania przychodu) | 2.071,00 zł |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 150,00 zł | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (2071 zł × 12%) – 150 zł | 98,52 zł |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 3000 zł – 411,3 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 2.588,70 zł |
| Składka na ubezpieczenie zdrowotne | 2588,7 zł × 9% | 232,98 zł |
| Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 98,52 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 99,00 zł |
| Kwota netto | 3000 zł + 207,09 zł – 411,3 zł (skł. społ.) – 232,98 zł (skł. zdrow.) – 99 zł (zaliczka na podatek) | 2.463,81 zł |
