Rozpatrując zbieg tytułów potrąceń (np. zbieg egzekucji komorniczych) należy pamiętać, że regulacje kodeksowe ustanawiają ich hierarchię, a ponadto różnicują wysokość kwoty wolnej, w zależności głównie od rodzaju potrącanych należności. Dlatego też musimy badać każdorazowo możliwość potrącenia, w tym zachowania kwoty wolnej w wysokości obowiązującej odpowiedni rodzaj należności.
Najpierw alimenty, później reszta
W sytuacji, gdy zachodzi zbieg potrąceń należności alimentacyjnych oraz sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych, wówczas:
- w pierwszej kolejności potrąca się sumy na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych w granicach trzech piątych wynagrodzenia (bez stosowania kwoty wolnej),
- dopiero po potrąceniu należności alimentacyjne można dokonać potrącenia sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie innych należności niż świadczenia alimentacyjne, w granicach trzech piątych wynagrodzenia, lecz nie więcej niż 1/2 wynagrodzenia netto i do kwoty wolnej od potrąceń ustalonej na bazie minimalnego wynagrodzenia za pracę . Oznacza to, że należności inne niż alimentacyjne uda się potrącić tylko wtedy, kiedy po potrąceniu świadczeń alimentacyjnych wynagrodzenie pracownika pozostałe do wypłaty przekracza kwotę wolną od potrąceń.
To, że potrącenia należności egzekwowanych na poczet należności alimentacyjnych i niealimentacyjnych nie mogą w sumie przekraczać trzech piątych wynagrodzenia po odliczeniach, nie oznacza zniesienia indywidualnych, kodeksowych ograniczeń względem danego rodzaju potrącenia.
Analogicznie należy rozstrzygać zbieg potrąceń alimentacyjnych / niealimentacyjnych oraz dobrowolnych z wynagrodzenia.
Dokonywanie potrąceń dobrowolnych jest możliwe, jeżeli kwota płacy pozostała po zrealizowaniu zajęcia komorniczego jest wyższa od kwoty wolnej od potrąceń.
Ćwiczenia z płac – Potrącenie w 2024 r. przy zbiegu egzekucji należności alimentacyjnej i niealimentacyjnej
🧮 Kalkulator Online – Kalkulator – Jak w 2024 r. dokonywać potrąceń przy zbiegu egzekucji należności alimentacyjnej i niealimentacyjnej
Jak w 2024 r. dokonywać potrąceń przy zbiegu egzekucji należności alimentacyjnej i niealimentacyjnej
➪ Kliknij i Sprawdź
Sprawdź praktyczne kalkulatory:
🧮 Kalkulator Online – Potrącenia z wynagrodzenia za pracę, za urlop i za chorobę
Jak w 2024 r. obliczyć potrącenie z wynagrodzenia za pracę, za urlop i za chorobę?
➪ Kliknij i Sprawdź
🧮 Kalkulator Online – Jak w 2024 r. obliczać potrącenia z wynagrodzenia pracownika przy zbiegu potrąceń z różnych tytułów (przy zbiegu egzekucji alimentacyjnej i niealimentacyjnej)
Jak w 2024 r. obliczać potrącenia z wynagrodzenia pracownika przy zbiegu potrąceń z różnych tytułów (przy zbiegu egzekucji alimentacyjnej i niealimentacyjnej)
➪ Kliknij i Sprawdź
🧮 Kalkulator Online – Potrącenia z umowy zlecenia
Jak w 2024 r. obliczyć kwotę potrącenia z umowy zlecenia?
➪ Kliknij i Sprawdź
Przykład
Pełnoetatowy 30-letni pracownik nieobjęty PPK (i niekorzystający z zerowego PIT), otrzymuje co miesiąc stałą pensję, której wysokość to 11.880 zł brutto, co daje netto 8.428,64 zł (przy uwzględnieniu faktu, iż jest on uprawniony do podstawowych kosztów uzyskania przychodu i kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki podatkowe w wysokości 300 zł). W kwietniu 2024 r. komornik zajął jego pensję tytułem alimentów wynoszących miesięcznie 1500 zł oraz niespłaconego kredytu bankowego na kwotę ponad 23000 zł.
W opisanym przypadku, kwota potrącenia z wynagrodzenia kwietniowego na rzecz komornika powinna zostać skalkulowana następująco:
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Wynagrodzenie za pracę + inne składniki płacy pracowniczej brutto | 11.880,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 11880 zł | 11.880,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 11880 zł × 9,76% | 1.159,49 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 11880 zł × 1,5% | 178,20 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 11880 zł × 2,45% | 291,06 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 1159,49 zł + 178,2 zł + 291,06 zł | 1.628,75 zł |
| % PIT | Stawka procentowa podatku | 12% | |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 9 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 11880 zł – 1628,75 zł – 250 zł | 10.001,00 zł |
| 10 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 300,00 zł | |
| 11 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (10001 zł × 12%) – 300 zł | 900,12 zł |
| 12 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 11880 zł – 1628,75 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 10.251,25 zł |
| 13 | Składka zdrowotna (*skł. nie została obniżona do wyliczonego na liście podatku, gdyż od 2022 r. obniżenie stosuje się do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z regułami z 31.12.2021 r.) | 10251,25 zł × 9% | 922,61 zł |
| 14 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 15 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 900,12 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 900,00 zł |
| 16 | Kwota netto | 11880 zł – 1628,75 zł – 922,61 zł – 900 zł | 8.428,64 zł |
| 17 | Wpłata do PPK finansowana przez pracownika | 0,00 zł | |
| 18 | Kwota do wypłaty | 8428,64 zł | 8.428,64 zł |
Poniżej wyliczenia kwoty potrącenia: |
|||
| Finalna kwota wolna od potrąceń ustalona na podstawie podanych wyżej informacji
Dokładne wyliczenie kwoty wolnej znajduje się w tabeli poniżej |
3.221,98 zł | ||
| Maksymalna kwota łącznego potrącenia zarówno na poczet nalezności alimentacyjnej jak i niealimentacyjnej | 8428,64 zł (netto) x 3/5 = 5057,18 zł | 5.057,18 zł | |
| Maksymalna kwota potrącenia na poczet należności niealimentacyjnej (jako 50% wyn. netto przy uwzględnieniu kwoty wolnej od potrąceń) | 8428,64 zł (netto) x 50% = 4214,32 zł | 4.214,32 zł | |
| Maksymalna kwota możliwa do potrącenia na poczet należności niealimentacyjnej (po uwzględnieniu potrącenia alimentacyjnego) | 5057,18 zł – 1500 zł (kwota potrącenia alimentacyjnego) = 3557,18 zł | 3.557,18 zł | |
Poniżej wyliczenie finalnej kwoty wolnej od potrąceń: |
|||
| Wiersz / Poz. | Składniki | Działanie | Kwota |
| 1 | Minimalne wyn. brutto ustalone proporcjonalnie do wymiaru etatu | 4242 zł (płaca minimalna brutto) x 1/1 = 4242 zł (brutto) | 4.242,00 zł |
| 2 | Wpłata do PPK finansowana przez pracodawcę wliczana do podstawy opodatkowania | 0,00 zł | |
| 3 | Podstawa wymiaru składek społecznych | 4242 zł | 4.242,00 zł |
| 4 | Składka na ubezpieczenie emerytalne | 4242 zł × 9,76% | 414,02 zł |
| 5 | Składki na ubezpieczenia rentowe | 4242 zł × 1,5% | 63,63 zł |
| 6 | Składka na ubezpieczenie chorobowe | 4242 zł × 2,45% | 103,93 zł |
| 7 | Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 414,02 zł + 63,63 zł + 103,93 zł | 581,58 zł |
| % PIT | Stawka procentowa podatku | 12% | |
| 8 | Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| 10 | Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 4242 zł – 581,58 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 3.410,00 zł |
| 11 | Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 300,00 zł | |
| 12 | Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (3410 zł × 12%) – 300 zł | 109,20 zł |
| 13 | Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 4242 zł – 581,58 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 3.660,42 zł |
| 14 | Składka zdrowotna | 3660,42 zł × 9% | 329,44 zł |
| 15 | Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| 16 | Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 109,2 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 109,00 zł |
| 17 | Kwota netto | 4242 zł – 581,58 zł – 329,44 zł – 109 zł | 3.221,98 zł |
| 18 | Wpłata do PPK finansowana przez pracownika | 0,00 zł | |
| 19 | Kwota wolna od potrąceń | (3221,98 zł – 0 zł) x 100% | 3.221,98 zł |
