Wynajem mieszkania dla zleceniobiorcy w kontekście składek ZUS

W przypadku wynajmowania przez zleceniodawcę mieszkania spółdzielczego dla zatrudnionego zleceniobiorcy, przychodem oskładkowanym z tego tytułu jest:

kwota ekwiwalentu pieniężnego określonego na tę okoliczność w przepisach o wynagradzaniu, a w razie braku określenia takiego ekwiwalentu w wewnętrznych uregulowaniach:
czynsz obowiązujący dla tego mieszkania w danej spółdzielni mieszkaniowej (nie zaś kwota odstępnego wnoszona do właściciela mieszkania).

W przypadku udostępnienia lokalu mieszkalnego więcej niż jednemu zleceniobiorcy, kwota czynszu stanowiąca podstawę wymiaru składek zusowskich z tego tytułu powinna zostać ustalona proporcjonalnie.

Interpretacja ZUS

Gdańsk, dnia 2 listopada 2016 r.

DI/100000/43/1072/2016/

DECYZJA NR 436

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t. j.: Dz. U. z 2015 r., poz. 584 ze zm.) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t. j. Dz. U. z 2016 r., poz. 963 ), Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku uznaje za prawidłowe stanowisko zawarte we wniosku (…) z dnia 28 września 2016 r., złożonym w dniu 3 października 2016 r. w sprawie uwzględniania w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców wartości wydatku tj. czynszu, ponoszonego przez zleceniodawcę w związku z najmem na rzecz zleceniobiorców lokali spółdzielczych typu własnościowego.

UZASADNIENIE

Dnia 3 października 2016 r. do Oddziału Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Gdańsku wpłynął wniosek z dnia 28 września 2016 r. złożony przez (…) o wydanie pisemnej interpretacji lipca 2016 r. w trybie art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej. Wniosek został uzupełniony pismem z dnia 19 października 2016 r., doręczonym w dniu 20 października 2016 r.

Wnioskodawca w treści wniosku wskazał, iż wynajmuje mieszkania dla zawodników i zawodniczek, którzy reprezentują barwy klubu na podstawie umowy cywilnoprawnej (określonej w art. 750 Kodeksu cywilnego). W związku z powyższym, wnioskodawca opłaca czynsz do spółdzielni mieszkaniowej oraz czynsz do właścicieli mieszkań (tzw. odstępne).

Dalej przedsiębiorca dodaje, że w umowach zawartych z zawodnikami widnieje zapis dotyczący otrzymania od klubu w pełni umeblowanego mieszkania. Zawodnicy opłacają zaś we własnym zakresie rachunki za gaz, prąd, wodę, telewizję, Internet i telefon. Zawodnicy są obciążani należnym podatkiem dochodowym oraz odprowadza im się składki na ubezpieczenia społeczne z wyłączeniem składki na ubezpieczenie chorobowe. Składka ZUS naliczana jest od całej kwoty, którą wnioskodawca płaci wynajmującemu. Od tej kwoty naliczana jest też kwota podatku dochodowego, którym obciążani są zawodnicy.

Wnioskodawca zaznacza, że ponosi koszty czynszu dla spółdzielni i tzw. odstępnego dla właścicieli mieszkania. Zleceniodawca ponosi koszty świadczenia w naturze w postaci lokalu mieszkalnego udostępnionego zleceniobiorcom.

We własnym stanowisku w sprawie wnioskodawca wskazuje, że opłacane przez niego składki na ubezpieczenia społeczne powinny być obliczane jedynie od wysokości czynszów płaconych do spółdzielni.

Przedsiębiorca zaznacza, że z art. 18 ust. 1, 3 i 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych wynika, że podstawę składek na ubezpieczenia rentowe i emerytalne osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia, umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia lub umowy agencyjnej oraz osób z nimi współpracujących stanowi uzyskany z tytułu wykonywanej umowy przychód w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli w umowie agencyjnej, umowie zlecenia albo innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność z jej wykonywanie kwotowo, w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej albo prowizyjnie.

Z kolei szczegółowe zasady ustalania wysokości składek ustala Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Zgodnie z § 3 pkt 3 lit a powyższego rozporządzenia, wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnienie lokalu mieszkalnego- dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego – wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu dla spółdzielni mieszkaniowej.

Wnioskodawca wskazuje, że w świetle powyższego, uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu umowy zlecenia podlegać będzie kwota czynszu obowiązującego dla danego lokalu dla spółdzielni mieszkaniowej. Zawodnicy nie otrzymują faktycznie kwot płaconych wynajmującym mieszkania. Dlatego składki powinny być opłacane jedynie od wysokości czynszów do spółdzielni.

Uzupełniając wniosek pismem z dnia 19 października 2016 r., doręczonym w dniu 20 października 2016 r. przedsiębiorca wskazał, że wydatki ponoszone (czynsz oraz odstępne) w związku z wynajmem lokali mieszkalnych na rzecz zleceniobiorców stanowią przychód tych osób z umowy zlecenia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ponadto wnioskodawca zaznaczył, że u przedsiębiorcy nie ma przepisów o wynagradzaniu, w których określono wysokość ekwiwalentu pieniężnego z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego. Wnioskodawca nie ma obowiązku tworzenia regulaminu wynagrodzenia. Natomiast w treści indywidualnych kontraktów zawieranych z zawodnikami wskazane jest zobowiązanie do najmu lokalu mieszkalnego do określonej kwoty czynszu (w niektórych przypadkach kwota ta nie jest określana). Nie wskazuje się wysokości ekwiwalentu pieniężnego z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego.

Dalej wnioskodawca podkreślił, że wszystkie lokale wynajmowane są od osób fizycznych (właścicieli lokali). Część z wynajmowanych lokali znajduje się w zasobach spółdzielni mieszkaniowej. Ponadto wynajmowane są także lokale stanowiące przedmiot odrębnej własności.
Mając na uwadze treść wniosku oraz obowiązujące przepisy, Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Gdańsku zważył co następuje:

Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, uznać należy za prawidłowe.

Nadmienić w tym miejscu należy, iż w drodze niniejszej decyzji Zakład dokonuje jedynie oceny stanowiska przedsiębiorcy w zakresie przedstawionej przez niego interpretacji przepisów, z których wynika obowiązek opłacania składek na ubezpieczenia społeczne. Mocą niniejszej decyzji Zakład nie przyznaje natomiast jakiegokolwiek prawa ani nie stwierdza jakiegokolwiek obowiązku ubezpieczeniowego.

Artykuł 10 ust. 1 Ustawy o swobodzie działalności gospodarczej stanowi, że przedsiębiorca może złożyć do właściwego organu administracji publicznej, lub państwowej jednostki organizacyjnej wniosek o wydanie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania przepisów, z których wynika obowiązek świadczenia przez przedsiębiorcę daniny publicznej oraz składek na ubezpieczenia społeczne, lub zdrowotne, w jego indywidualnej sprawie, zaś w ust. 2, że wniosek o wydanie interpretacji może dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych.

Natomiast w myśl art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych Zakład wydaje interpretacje indywidualne, o których mowa w art. 10 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku podlegania ubezpieczeniom społecznym, zasad obliczania składek na ubezpieczenia społeczne, ubezpieczenie zdrowotne, Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i Fundusz Emerytur Pomostowych oraz podstawy wymiaru tych składek.

Zgodnie z art. 18 ust. 1 i 3 oraz art. 20 ust. 1 w związku z art. 4 pkt 9 ww. powołanej ustawy podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców, stanowi przychód z tytułu wykonywania umowy zlecenia, jeżeli w umowie zlecenia albo w innej umowie o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, określono odpłatność za jej wykonywanie kwotowo, albo w kwotowej stawce godzinowej lub akordowej, albo prowizyjnie.

W myśl § 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (tekst jedn.: Dz. U. z 2015r., poz. 2236 ze zm.) podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągany przez pracowników u pracodawcy z tytułu zatrudnienia w ramach stosunku pracy.

Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy.

Z treści powyższego wynika, że przepisy ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ściśle uzależniają włączenie danego świadczenia do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne zleceniobiorców od zakwalifikowania go jako przychód z zawartej umowy cywilnoprawnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tj. Dz. U. z 2012 r., poz. 361 z późn. zm.).

Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz.U. Nr 12, poz. 860). Według nowego brzmienia § 5 ust. 2 cytowanego rozporządzenia przepisy paragrafów 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy^– ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.

Katalog przychodów nie stanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust. 1 pkt 1 do 32 wskazanego rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe.

Z uwagi na to, że przepisy ww. rozporządzenia nie wskazują na zwolnienie wartości czynszu ponoszonego przez zleceniodawcę w związku z najmem na rzecz zleceniobiorców lokali spółdzielczych typu własnościowego ze składek na ubezpieczenia społeczne, należy go uwzględnić w podstawie wymiaru składek na te ubezpieczenia.

Udostępnianie lokalu mieszkalnego jest świadczeniem w naturze, które stanowi podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.

Zgodnie z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe wartość pieniężną świadczeń w naturze ustala się w wysokości ekwiwalentu pieniężnego określonego w przepisach o wynagradzaniu, a w razie ich braku:

jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi zakupione przez pracodawcę – według cen ich zakupu,
jeżeli przedmiotem świadczeń są rzeczy lub usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej pracodawcy – według cen stosowanych wobec innych odbiorców niż pracownicy,
jeżeli przedmiotem świadczenia jest udostępnianie lokalu mieszkalnego:
- dla lokali spółdzielczych typu lokatorskiego i własnościowego – w wysokości czynszu obowiązującego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
- dla lokali komunalnych – w wysokości czynszu wyznaczonego dla tego lokalu w danej spółdzielni mieszkaniowej,
- dla lokali własnościowych, z wyłączeniem wymienionych w lit. a), oraz domów stanowiących własność prywatną – w wysokości czynszu określonego według zasad i stawek dla mieszkań komunalnych na danym terenie, a w miastach – w danej dzielnicy,
- dla lokali w hotelach – w wysokości kosztu udokumentowanego rachunkami przez hotel.

Wnioskodawca w opisie stanu faktycznego wskazał, że wynajmuje na rzecz zleceniobiorców lokale spółdzielcze typu własnościowego i pokrywa z tego tytułu koszty czynszu, wydatki te stanowią przychód tych osób z umowy zlecenia w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto u wnioskodawcy nie obowiązują przepisy o wynagradzaniu ustalające wysokość ekwiwalentu pieniężnego z tytułu udostępnienia lokalu mieszkalnego.

Reasumując w przypadku opisanym przez wnioskodawcę uwzględnieniu w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne osób zatrudnionych na podstawie umowy zlecenia podlegać będzie kwota czynszu obowiązującego dla lokalu spółdzielczego typu własnościowego w danej spółdzielni mieszkaniowej.

Zakład zaznacza, że w przypadku udostępnienia lokalu mieszkalnego więcej niż jednemu zleceniobiorcy kwota podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne z tego tytułu powinna zostać ustalona proporcjonalnie.

Mając na uwadze powyższe orzeczono jak w sentencji.

POUCZENIE

Decyzja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie jej wydania. Stosownie do art. 10a ust. 2 i ust. 3 ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej niniejsza decyzja nie jest wiążąca dla przedsiębiorcy, natomiast jest wiążąca dla Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, do czasu jej zmiany lub uchylenia.

Od niniejszej decyzji przysługuje, zgodnie z art. 83 ust. 2 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, w związku z art. 10 ust. 5 ustawy z dnia 2 lipca 2004r. o swobodzie działalności gospodarczej, odwołanie do właściwego Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych Sądu Okręgowego w (…)

Odwołanie wnosi się na piśmie za pośrednictwem jednostki organizacyjnej ZUS, która wydała decyzję lub do protokołu sporządzonego przez tę jednostkę, w terminie miesiąca od dnia doręczenia decyzji.

źródło: http://www.zus.pl/