Wykupienie przez zakład pracy pracownikowi dodatkowego ubezpieczenia (np. na wypadek choroby, wypadku czy śmierci) w związku z odbywaną przez niego zagraniczną podróżą służbową nie generuje po stornie zatrudnionego przysporzenia majątkowego. Dotyczy to generalnie polis ubezpieczeniowych, które stanowią zabezpieczenie się pracodawcy przed ewentualnymi, nieprzewidzianymi wydatkami związanymi ze zwrotem na rzecz pracownika udokumentowanych wydatków na wypadek ziszczenia się określonych w umowie ubezpieczenia okoliczności.
Za słusznością takiego spojrzenia na ww. zagadnienie opowiedział się m.in.:
- NSA w wyroku z 30 stycznia 2015 r., sygn. akt II FSK 3295/12,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi w interpretacji indywidualnej z 18 września 2015 r., nr IPTPB1/4511-368/15-3/MH,
- Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z 11 stycznia 2017 r., nr 3063-ILPB1-1.4511.271.2016.1.KF.
W ostatniej z ww. interpretacji wskazano:
„(…) pracodawca (odpowiednio: podmiot delegujący radnego) jest zobowiązany do dokonania zwrotu, przysługujących pracownikowi (…) wydatków przez niego poniesionych w czasie zagranicznej podróży służbowej oraz takich wydatków, które zostały przez podmiot delegujący określone lub uznane.
W przypadku choroby, radnemu należy się zwrot przysługujących wydatków, określonych jako: niezbędne koszty leczenia za granicą. W razie śmierci radnego za granicą, podmiot delegujący pokrywa koszty transportu zwłok do kraju.
Skoro pokrycie przez podmiot delegujący ściśle określonych świadczeń – związanych z podróżą służbową – jest jego obowiązkiem, to należy przyjąć, że poniesienie przez ten podmiot kosztów wykupienia polisy ubezpieczeniowej w powyższym zakresie, powoduje zabezpieczenie go przed ewentualnymi, nieprzewidzianymi wydatkami związanymi ze zwrotem udokumentowanych kosztów leczenia za granicą, czy też pokryciem kosztów związanych z transportem zwłok.
Zatem w zakresie w jakim przepisy rozporządzenia w sprawie podróży służbowych wymieniają wprost koszty, do których poniesienia zobligowany jest pracodawca (odpowiednio: podmiot delegujący radnego), w takim zakresie po stronie oddelegowanego nie powstanie przychód z tytułu objęcia ubezpieczeniem. Poniesienie kosztu takiej polisy jest bowiem w interesie podmiotu delegującego.
Niemniej jednak w pozostałym zakresie nie można uznać, że wskazane przez Wnioskodawcę przepisy, tj.:
- § 3 pkt 2 lit. d rozporządzenia w sprawie sposobu ustalania należności z tytułu zwrotu kosztów podróży służbowych radnych województwa, zgodnie z którym z tytułu podróży służbowej przysługuje zwrot kosztów innych udokumentowanych wydatków,
- § 2 pkt 2 lit. d rozporządzenia w sprawie podróży służbowych, zgodnie z którym z tytułu podróży krajowej oraz podróży zagranicznej, odbywanej w terminie i miejscu określonym przez pracodawcę, pracownikowi przysługuje zwrot kosztów innych niezbędnych udokumentowanych wydatków, określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb
stanowią wystarczającą podstawę obligującą podmiot delegujący do poniesienia określonych kosztów. Należy bowiem podkreślić, że przepisy te pozostawiają dużą swobodę pracodawcy (odpowiednio: podmiotowi delegującemu) do kształtowania takich wydatków, w szczególności przepis § 2 pkt 2 lit. d rozporządzenia w sprawie podróży służbowych, gdyż odnosi się do wydatków „określonych lub uznanych przez pracodawcę odpowiednio do uzasadnionych potrzeb”.
Również (…) przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.) nie obligują podmiotu delegującego do poniesienia żadnych kosztów, w szczególności nie obligują go do pokrycia kosztów naprawienia szkód jakie radni będący w delegacji wyrządzą osobom trzecim. Niezależnie od powyższego należy zauważyć, że Wnioskodawca chcąc zabezpieczyć się przed takimi wydatkami musiałby wykupić polisę na swoją rzecz. Tymczasem w niniejszej sprawie polisa w zakresie odpowiedzialności cywilnej wykupiona została dla pracowników i radnych, nie dotyczy zatem odpowiedzialności naprawienia szkody przez Wnioskodawcę, a odpowiedzialności samego pracownika czy radnego. W takim zakresie może być ona – co do zasady – uznana za przychód podatkowy.
Jednakże w niniejszej sprawie umowa ubezpieczenia zawarta jest w formie pakietu rotacyjnego w formie bezimiennej przeznaczonego dla pracowników oraz radnych województwa odbywających podróż zagraniczną. W związku z powyższym brak jest możliwości ustalenia wartości ewentualnego przychodu z tytułu nieodpłatnego świadczenia po stronie radnego. Ponadto odbywanie przez radnego podróży służbowej, także zagranicznej, a w konsekwencji również otrzymywanie związanych z tym, określonych świadczeń, wiąże się z realizacją zadań przypisanych jego funkcji w sejmiku województwa. Zadania te mieszczą się w sferze jego obowiązków. Oznacza to, że nie są to działania i świadczenia, które radny może przyjąć na zasadzie dobrowolnej lub uznaniowej. (…)”.
