Pierwsza część przeglądu interpretacji ZUS z lutego i marca 2018 r. porusza m.in. następujące zagadnienia:
- czy § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia składkowego można stosować do osób zatrudnionych w ramach stosunku cywilnoprawnego?
- czy podlega ozusowaniu umowa kontraktu menadżerskiego zawarta z osobą pobierającą świadczenie emerytalne oraz prowadzącą działalność gospodarcza?
- co decyduje o podleganiu cudzoziemców w Polsce ubezpieczeniom zusowskim?
- czy finansowane przez pracodawcę karty na posiłki profilaktyczne oraz napoje wynikające z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy winny być oskładkowane?
Zestawienie interpretacji (aby przejść do konkretnego zagadnienia wystarczy kliknąć w jeden z poniższych odnośników):
Kiedy nagroda jubileuszowa zwolniona jest z ozusowania?
Co decyduje o podleganiu cudzoziemców w Polsce ubezpieczeniom zusowskim?
Czy § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia składkowego można stosować do osób zatrudnionych w ramach stosunku cywilnoprawnego?
Data wydania interpretacji: 29-03-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/294/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) Na podstawie § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, na który w procedowanym wniosku powołuje się Wnioskodawca, mogą zostać wyłączone z podstawy wymiaru składek tylko takie składniki wynagrodzenia, do których prawo w okresie pobierania wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy, zasiłku chorobowego, macierzyńskiego, opiekuńczego, świadczenia rehabilitacyjnego, w myśl postanowień układów zbiorowych pracy lub przepisów o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego wynagrodzenia lub zasiłku, ma prawo wyłącznie pracownik, nie zaś osoby świadczące usługi zarządzania.
Należy w tym miejscu podkreślić, iż zgodnie z § 5 ust 1 pkt 2 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998r w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w brzmieniu obowiązującym od 1 sierpnia 2010r., przepisy § 2-4 stosuje się odpowiednio przy ustalaniu podstawy wymiaru składek m in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
„Odpowiedniość” zastosowania przepisów dotyczących zwolnienia z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne ze względu na cechującą je formę przywileju nie może oznaczać ich rozszerzającej wykładni. Nie każde więc wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, wymienione w § 2-4 tegoż rozporządzenia, przewidziane dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę znajdzie zastosowanie do umów zlecenia, a zastosowanie wyłączeń przewidzianych w cytowanym rozporządzeniu w odniesieniu do charakteru umów zleceń uzależnione jest od charakteru oraz dopuszczalności zawarcia poszczególnych uregulowań w tego typu umowach.
W konsekwencji, wyłączenie, o którym mowa w § 2 ust. 1 pkt 24 rozporządzenia, nie znajdzie zastosowania w sytuacji przedstawionej w złożonym w dniu 19 marca 2017r. wniosku. Powołany powyżej przepis wskazuje wprost, iż wymieniony składnik wynagrodzenia jest nierozerwalnie związany ze stosunkiem pracy, a instytucja tego świadczenia została uregulowana w przepisach ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (…).”.
Kiedy nagroda jubileuszowa zwolniona jest z ozusowania?
Data wydania interpretacji: 12-03-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/236/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) Katalog przychodów niestanowiących podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe został zawarty w § 2 ust 1 ww. rozporządzenia [składkowego – przypis redakcji]. Zgodnie z pkt 1 cytowanego przepisu, podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe nie stanowi wartość mieszczą się „nagrody jubileuszowe (gratyfikacje), które według zasad określających warunki ich przyznawania przysługują pracownikowi nie częściej niż co 5 lat”.
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (…) nakłada na pracodawcę szereg obowiązków związanych z zatrudnieniem pracowników oraz przyznaje uprawnienia związane ze stażem pracy. Z art 773 powołanej ustawy wynika, że pracownicy zatrudnieni w państwowych jednostkach sfery budżetowej mogą otrzymać, oprócz wynagrodzenia podstawowego, świadczenie związane z pracą, uzależnione od przepracowanych okresów (stażu pracy). W stosunku do pracowników sfery pozabudżetowej, obowiązek wypłacenia nagrody jubileuszowej może wynikać wyłącznie w sytuacji, gdy prawo do jej uzyskania będzie uwzględnione w akcie należącym do katalogu źródeł prawa pracy wynikającego z Kodeksu pracy, wskazującego na układy zbiorowe pracy, inne porozumienia zbiorowe, a także regulaminy i statuty określające prawa i obowiązki stron stosunku pracy.
Zauważyć należy, ze nagrody jubileuszowe nie są świadczeniami obligatoryjnymi, uregulowanymi w powszechnie obowiązujących przepisach prawa. Zasady ich przyznawania oraz wypłacania wynikają z obowiązujących u przedsiębiorcy regulaminów Jednocześnie odnosząc się do zasad ich przyznawania, należy przyjąć, że stanowią formę świadczenia dodatkowego wynikającego bezpośrednio ze stażu pracy pracownika, prawo do którego nabywa się po przepracowaniu wymaganego okresu. Zatem, decydujące znaczenie w kontekście zwolnienia tych świadczeń pieniężnych z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ustawodawca przypisał periodycznemu (nie częstszemu niż co 5 lat) nabywaniu przez pracownika prawa do ich uzyskania na podstawie wewnętrznych przepisów obowiązujących u pracodawcy.
W konsekwencji, nagroda jubileuszowa przysługująca pracownikom nie częściej niż co 5 lat będzie podlegała wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z tytułu stosunku pracy na mocy wskazanego § 2 ust 1 pkt 1 rozporządzenia w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, gdy prawo do tej nagrody oraz warunki |ej przyznania będą wynikały z zakładowego źródła prawa pracy.
Powyższe należy odnieść również do składek na ubezpieczenie zdrowotne. (…)”.
Czy podlega oskładkowaniu umowa kontraktu menadżerskiego zawarta z osobą pobierającą świadczenie emerytalne oraz prowadzącą działalność gospodarcza?
Data wydania interpretacji: 02-02-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/61/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) Z opisu stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, że Wnioskodawca zawarł z osobą fizyczną (Zarządzającym) Kontrakt menedżerski – Umowę o świadczenie usług zarzadzania. Przedmiotem zawartej Umowy jest świadczenie usług zarzadzania Pensjonatem. Podkreślić należy, iż umowa o świadczenie usług zarządczych tzw. Kontrakt menedżerski został zawarty w ramach prowadzonej przez Zarządzającego działalności gospodarczej, a jego przedmiot pokrywa się z przedmiotem tejże działalności. Jednocześnie z treści przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Zarządzający wykonuje również inne czynności w ramach prowadzonej działalności (oprócz kontraktu) i z tego tytułu uzyskuje przychód. Ponadto Zarządzający ma ustalone prawo do emerytury co skutkuje tym, iż z tytułu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej w zakresie zarządzania nieruchomościami podlega dobrowolnie ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowym – zgodnie z art.9 ust.5 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, w konsekwencji opłaca jedynie składkę na ubezpieczenie zdrowotne.
W tym miejscu należy wyjaśnić, iż co do zasady kontrakt menadżerski (umowa o zarządzanie) jest w istocie umową nienazwaną o świadczenie usług, dotychczas nie uregulowaną w przepisach prawa cywilnego. W praktyce, podstawowe kwestie prawne kontraktu menadżerskiego regulują przepisy ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (…) i jest on zaliczany do umów o świadczenie usług, do których stosuje się odpowiednie przepisy o zleceniu (art. 750 kc) – wymienione w art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W rezultacie stanowi on tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych.
Jednocześnie podkreślenia wymaga fakt, iż zgodnie z art. 13 pkt 9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (…) przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się, na równi z przychodami uzyskiwanymi z tytułu wykonywanych umów zlecenia czy umów o dzieło, przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej – z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 7 (tj. przychodów otrzymywanych przez osoby, niezależnie od sposobu ich powoływania, należące do składu zarządów, rad nadzorczych, komisji lub innych organów stanowiących osób prawnych).
W rezultacie powyższego dla menedżera, który ma wpis do ewidencji działalności gospodarczej w zakresie zarządzania i jednocześnie ma zawartą umowę kontraktu menedżerskiego przychód uzyskiwany z tej umowy – dla potrzeb opłacania podatku dochodowego od osób fizycznych – jest przychodem z działalności wykonywanej osobiście. Skoro według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z działalności wykonywanej osobiście nie stanowią przychodów z działalności gospodarczej, to wykonywanie umowy (w zaprezentowanym stanie faktycznym umowy o świadczenie usług w zakresie zarządzania Pensjonatem) powoduje powstanie przychodu z działalności wykonywanej osobiście w rozumieniu powołanej ustawy i nie jest wykonywaniem działalności gospodarczej.
W konsekwencji, kontrakt menedżerski zaliczany jest do umów o świadczenie usług i stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Umowa kontraktu menedżerskiego jest traktowana jako odrębny tytuł do objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych, a niejako umowa wykonywana w ramach działalności gospodarczej.
W sytuacji, gdy Zarządzający w ramach posiadanego wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji Działalności Gospodarczej osiąga przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej (w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) i równocześnie osiąga przychody na podstawie kontraktu menedżerskiego (przychody z działalności wykonywanej osobiście), to wówczas następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń społecznych uprawniających tę osobę do dokonania wyboru tytułu do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych (działalność gospodarcza lub kontrakt menedżerski), który co do zasady rozstrzyga art. 9 ust.2a.
Zgodnie z treścią obowiązującego w dniu wydania niniejszej interpretacji art.9 ust.2a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, osoba, o której mowa w art.6 ust. l pkt 4, prowadzącą jednocześnie pozarolnicza działalność gospodarczą , podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu tej działalności, jeżeli z tytułu wykonywania umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, oraz współpracy przy wykonywaniu tych umów podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe jest niższa od najniższej podstawy wymiaru składek dla osób prowadzących pozarolnicza działalność, o której mowa w art.18 ust.8 . Może ona dobrowolnie na swój wniosek , być objęta ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi również z tytułu o którym mowa w art.6 ust.l pkt 4. Osoba, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4, prowadząca jednocześnie pozarolniczą działalność, dla której właściwa jest podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, o której mowa w art. 18a, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z obu tytułów, z zastrzeżeniem ust. 2c.
Omawiana zasada nie znajduje jednak zastosowania w stanie faktycznym opisanym we wniosku. Bowiem także w przypadku, gdy w ramach posiadanego wpisu do ewidencji działalności gospodarczej osoba mająca ustalone prawo do emerytury osiąga przychody z działalności pozarolniczej (w rozumieniu przepisów podatkowych) i jednocześnie przychody z wykonywania kontraktu menedżerskiego, następuje zbieg tytułów do ubezpieczeń. Jednakże w takiej sytuacji, ze względu na ustalone prawo do emerytury, osoba ta podlega obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu wykonywanej umowy kontraktu menedżerskiego. W konsekwencji, zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt 4 oraz art. 12 ust. 1 w związku z art. 13 pkt 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w okresie od dnia oznaczonego w umowie kontraktu menedżerskiego jako dzień rozpoczęcia wykonywania zarządu do dnia jej rozwiązania lub wygaśnięcia, podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz ubezpieczeniu wypadkowemu, natomiast ubezpieczenie chorobowe jest dla tej osoby dobrowolne o czym stanowi art. 11 ust. 2 wskazanej ustawy.
Z powyższego jednoznacznie wynika, iż zgodnie z art,4 ust.2 w zw. art.17 ust. i 2 oraz art. 46 ustawy z dnia 13 października 1998r. o systemie ubezpieczeń społecznych, składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, wypadkowe i chorobowe za ubezpieczonych, o których mowa w art, 16 ust, 1-3, 5, 6 i 9-12, m in. za pracowników, zleceniobiorców (…) według zasad wynikających z przepisów ustawy obliczają, rozliczają i pa potrąceniu z dochodów ubezpieczonych części składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz chorobowe przez nich finansowanych, przekazują za każdy miesiąc kalendarzowy do Zakładu w całości płatnicy składek.
Mając na uwadze przedstawiany przez Wnioskodawcę stan faktyczny opisany we wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji złożonym w dniu 22 stycznia 2018 r., jak również obowiązujące przepisy prawa Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko Wnioskodawcy w sprawie obowiązku naliczania i odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne za osobę Zarządzającą w sytuacji przedstawionej we wniosku – uznał za prawidłowe. (…)”.
Czy wartość dofinansowanych zleceniobiorcom i członkom rady nadzorczej gotowych posiłków do spożycia podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek ZUS?
Data wydania interpretacji: 22-02-2018
Sygnatura: DI/100000/43/51/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Gdańsku
„(…) Przychodami na gruncie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych są w myśl jej art. 4 pkt 9 przychody w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych z tytułu: zatrudnienia w ramach stosunku pracy, pracy nakładczej, służby, wykonywania mandatu posła lub senatora, wykonywania pracy w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania, pobierania zasiłku dla bezrobotnych, świadczenia integracyjnego i stypendium wypłacanych bezrobotnym oraz stypendium sportowego, a także z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności oraz umowy agencyjnej lub umowy zlecenia, jak również z tytułu współpracy przy tej działalności lub współpracy przy wykonywaniu umowy oraz przychody z działalności wykonywanej osobiście przez osoby należące do składu rad nadzorczych, niezależnie od sposobu ich powoływania.
Z dniem 1 sierpnia 2010 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 9 lipca 2010 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe (Dz. U. nr 12, poz. 860). Według nowego brzmienia § 5 ust. 2 cytowanego rozporządzenia przepisy paragrafów 2-4 tego rozporządzenia stosuje się odpowiednio przy ustaleniu podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe m.in. osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia.
Rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 grudnia 2014r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (…) rozszerzono odpowiednie stosowanie paragrafów 2-4 tego rozporządzenia na członków rad nadzorczych wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji.
W myśl § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wyłączona jest wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190,00 zł.
Natomiast w § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia, przewidziano możliwość wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe korzyści materialne wynikające z układów zbiorowych pracy, regulaminów wynagradzania lub przepisów o wynagradzaniu, a polegające na uprawnieniu do zakupu po cenach niższych, niż detaliczne niektórych artykułów, przedmiotów lub usług.
Należy mieć jednak na uwadze, iż wyłączenie z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, określonych kategorii przychodów zawarte w ww. rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe stanowi wyjątek od ogólnej zasady, iż podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi przychód, dlatego też przepisy te muszą być interpretowane ściśle.
Istotnym jest również to, że ustawodawca w wyżej cytowanym rozporządzeniu szczegółowo różnicuje przychody, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Jeżeli więc racjonalny ustawodawca określił szczegółowo katalog zróżnicowanych świadczeń, które podlegają wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne, to dlatego, że świadczenia te mają odmienny od siebie charakter i przyznawane są w odmiennych okolicznościach. O wyłączeniu określonego świadczenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie stosownego przepisu ww. rozporządzenia decyduję więc charakter tego świadczenia.
W przeciwnym wypadku dochodziłoby do sytuacji, gdzie dowolne świadczenie podlegałoby wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na podstawie dowolnego przepisu.
Skoro ustawodawca przewidział wartość finansowanych przez pracodawcę posiłków udostępnianych pracownikom do spożycia bez prawa do ekwiwalentu z tego tytułu – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 190,00 zł jako odrębną podstawę wyłączenia przychodów z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe w § 2 ust. 1 pkt 11 rozporządzenia, brak podstaw prawnych, aby wartość posiłków wyłączyć na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia.
Przepisy wyżej cytowanego rozporządzenia nie podlegają wykładni rozszerzającej i należy je intepretować ściśle.
Dlatego też, stanowisko wnioskodawcy wskazujące, iż wartość dofinansowanych osobom zatrudnionym na podstawie umów zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 kodeksu cywilnego oraz członkom rady nadzorczej wynagradzanych z tytułu pełnienia tej funkcji, gotowych posiłków do spożycia podlega wyłączeniu z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne korzystać będzie z wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne na podstawie § 2 ust. 1 pkt 26 wyżej cytowanego rozporządzenia uznać należy za nieprawidłowe.
Jednocześnie z art. 81 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (…) wynika, iż do ustalenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 kodeksu cywilnego oraz członkom rad nadzorczych posiadających miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób. Tym samym powyższe znajdzie zastosowanie również w odniesieniu do podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Powyższe w zakresie osób wykonujących pracę na podstawie umowy zlecenia lub innych umów o świadczenie usług, o których mowa w art. 750 kodeksu cywilnego ma również zastosowanie w odniesieniu do składek na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Wynika to z brzmienia art. 104 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (…) oraz art.29 ustawy z dnia 13 sierpnia 2006 r. o ochronie roszczeń pracowniczych w razie niewypłacalności pracodawcy (…).”.
Czy finansowane przez pracodawcę karty na posiłki profilaktyczne oraz napoje wynikające z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy winny być oskładkowane?
Data wydania interpretacji: 12-02-2018
Sygnatura: WPI/200000/43/100/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Lublinie
„(…) rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 grudnia 1998 r. zawiera katalog przychodów wyłączonych z objęcia ich składkami na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. W powyższym katalogu zawartym w § 2 ust. 1 rozporządzenia mieszczą się m.in. w ust. l pkt 6 – wartości świadczeń rzeczowych wynikających z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy oraz ekwiwalenty za te świadczenia wypłacane zgodnie z przepisami wydanymi przez Radę Ministrów lub właściwego ministra, a także ekwiwalenty pieniężne za pranie odzieży roboczej, używanie odzieży i obuwia własnego zamiast roboczego oraz wartość otrzymanych przez pracowników bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do otrzymania na ich podstawie napojów bezalkoholowych, posiłków oraz artykułów spożywczych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych.
Zgodnie z art. 232 ustawy z dnia 26 czerwca 1974r. Kodeks pracy (…) pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych, nieodpłatnie, odpowiednie posiłki i napoje, jeżeli jest to niezbędne ze względów profilaktycznych. Zakres obowiązków pracodawcy związany z zapewnieniem tego rodzaju świadczeń, który został uzależniony od uciążliwości pracy pracownika (np. wielkości wysiłku fizycznego, temperatury czy miejsca wykonywania pracy), jak również rodzaje tych posiłków i napojów oraz wymagania, jakie powinny spełniać, a także przypadki i warunki ich wydawania , zostały określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (…). W §2 ust.2 powołanego rozporządzenia w przypadku, gdy pracodawca nie ma możliwości wydawania posiłków ze względu na rodzaj wykonywanej przez pracownika lub ze względów organizacyjnych, może zapewnić w czasie pracy:
- korzystanie z takich posiłków w punktach gastronomicznych,
- przyrządzania posiłków przez pracownika we własnym zakresie z otrzymanych produktów.
Należy również podkreślić, że stosownie do zapisów § 8 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996r., pracownikom nie przysługuje ekwiwalent pieniężny za posiłki i napoje.
W świetle powyższego, jeżeli profilaktyczne posiłki i napoje przyznane są pracownikom na podstawie omawianego rozporządzenia, wartości tych świadczeń nie należy uwzględniać w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne. Nie stanowią również podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne przyznane pracownikom bony, talony, kupony lub inne dowody uprawniające do otrzymania tych świadczeń, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy , nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków i napojów bezalkoholowych. W przypadku jednak, gdy pracodawca wypłaci pracownikom ekwiwalenty pieniężne z tego tytułu, obowiązany jest doliczyć wypłacone pracownikom kwoty do ich podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne.
Z treści wniosku z dnia 31 stycznia 2018r. wynika, że Spółka jako pracodawca z mocy prawa, z uwagi na przepisy o bezpieczeństwie i higienie pracy, zobowiązana jest do zapewnienia pracownikom profilaktycznych posiłków i napojów. Wnioskodawca ze względów organizacyjnych nie dysponuje odpowiednim zapleczem i nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych oraz napojów we własnym zakresie. W konsekwencji, celem wywiązania się z ciążących w tym zakresie na nim obowiązków, obecnie wydaje pracownikom papierowe dowody uprawniające do otrzymania na ich podstawie posiłków profilaktycznych (posiłków lub artykułów spożywczych) oraz napojów bezalkoholowych. Jednakże, mając na uwadze zmniejszenia uciążliwości związanych z dotychczasowym sposobem wywiązywania się z obowiązków wynikających z przepisów BHP, z uwagi na m.in. zmiany organizacyjne związane z przejęciem innych zakładów, które skutkowały znacznym wzrostem liczby osób uprawnionych do posiłków profilaktycznych, a także ciągłym postępem technologicznym, Spółka rozważa wprowadzenie zmiany w dotychczasowych zasadach wywiązywania się z obowiązków zapewnienia uprawnionym pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów polegającej na zastąpieniu papierowego dowodu jednorazowa kartą elektroniczną.
Mając na uwadze przedstawiony opis zdarzenia przyszłego oraz obowiązujące przepisy prawa, Zakład Ubezpieczeń Społecznych uznał stanowisko Przedsiębiorcy przedstawione we wniosku złożonym w dniu 31 stycznia 2018r., w sprawne nieuwzględnienia w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne wartości finansowanych przez Spółkę Kart w sytuacji, gdy pracodawca nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków profilaktycznych i napojów bezalkoholowych, pomimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy na podstawie § 2 ust. l pkt 6 rozporządzenia z dnia 18 grudnia 1998r. w sprawie szczegółowych zasad ustalania podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe – uznał za prawidłowe. (…)”.
Czy objęty składkami ZUS powinien być członek zarządu spółki lub prokurent powołany do pełnienia swej funkcji mocą uchwały wspólników, niezależnie od wykonywanej przez niego w przyszłości umowy o pracę lub prowadzenia działalności gospodarczej?
Data wydania interpretacji: 14-02-2018
Sygnatura: DI/100000/43/109/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Gdańsku
„(…) Zgodnie z art. 201 § 4 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu sp. z o.o. powoływany i odwoływany jest uchwałą wspólników. Chyba że umowa spółki stanowi inaczej. Powołanie jest ogólnym terminem obejmującym każdą formę prowadząca do nawiązania stosunku organizacyjnego. Następstwem nawiązania stosunku organizacyjnego może być nawiązanie stosunku obligacyjnego np. umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej.
O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści.
Pogląd, iż powołanie członka zarządu spółki kapitałowej nie zawsze oznacza nawiązanie stosunku pracy pomiędzy spółką a członkiem zarządu znajduje odzwierciedlenie w doktrynie i judykaturze (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 grudnia 2004r., sygn. akt: PK 51/04). Częstokroć dochodzi do nawiązania stosunku wewnętrznego o charakterze organizacyjnym. Osoba powołana na członka zarządu, aby otrzymywać wynagrodzenie nie musi być zatrudniona jedynie na podstawie umowy o pracę, umowy zlecenia czy innej umowy cywilnoprawnej, do której stosuje się przepisy o zleceniu.
Zatem, członek zarządu spółki powołany do pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu spółki nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez członka zarządu za pełnioną funkcję. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym, wynagrodzenie wypłacone członkowi Zarządu, z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.
Podkreślenia wymaga, że zawarcie dodatkowo z taką osobą w przyszłości umowy o pracę wykonywanej niezależnie od funkcji członka zarządu i z innym zakresem obowiązków nie będzie miało wpływu na brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego członkowi zarządu spółki powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zgromadzenia Wspólników. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych będzie jednie umowa o pracę.
Podobnie prowadzenie w przyszłości przez członka zarządu spółki działalności gospodarczej wykonywanej poza funkcją członka zarządu nie będzie wpływało na brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego tej osobie za pełnioną funkcję członka zarządu.
Stanowisko przedsiębiorcy zawarte we wniosku o wydanie pisemnej interpretacji, w przedmiocie braku obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego prokurentowi spółki powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zarządu spółki, niezależnie od wykonywanej przez tą osobę w przyszłości umowy o pracę lub prowadzenia przez nią działalności gospodarczej uznać należy za prawidłowe.
Jak wyżej wskazano obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym podlega osoba, która posiada określony tytuł do ubezpieczeń wskazany przez ustawodawcę. Zasady podlegania ubezpieczeniom społecznym uregulowane zostały w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych.
Dyspozycja treści art. 6 ust. 2 w/w ustawy, zawiera katalog podmiotów objętych obowiązkiem ubezpieczeń emerytalnego i rentowych. Wyliczenie zawarte we wskazanym przepisie jest wyczerpujące i ma charakter zamknięty.
W myśl art. 11 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu chorobowemu podlegają osoby będące pracownikami, członkami rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych, oraz osoby odbywające służbę zastępczą. Natomiast zgodnie z art. 12 ust. 1 ww. ustawy obowiązkowo ubezpieczeniu wypadkowemu podlegają osoby podlegające ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.
Zgodnie z art. 1091 Kodeksu cywilnego prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do rejestru przedsiębiorców, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Prokurent spółki może wykonywać swoje obowiązki zarówno na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, jak i na podstawie innego stosunku prawnego (np. na podstawie samego wyboru przez właściwy organ spółki). O powyższym decydują strony umowy, poprzez złożenie oświadczeń woli o stosownej treści.
Zatem, prokurent powołany do pełnienia tej funkcji wyłącznie na podstawie uchwały właściwego organu spółki nie podlega obowiązkowi ubezpieczeń społecznych i w konsekwencji brak jest obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia otrzymywanego przez prokurenta za pełnioną funkcję. Taki bowiem tytuł nie został wymieniony w treści dyspozycji wyżej cytowanego art. 6 ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz powiązanym art. 11 i 12 tej ustawy. Tym samym, wynagrodzenie wypłacone prokurentowi, z tytułu pełnionej funkcji na podstawie samego powołania nie będzie podlegało obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe.
Podkreślenia wymaga, że zawarcie dodatkowo z taką osobą w przyszłości umowy o pracę wykonywanej niezależnie od funkcji prokurenta i z innym zakresem obowiązków, nie będzie miało wpływu na brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego prokurentowi powołanego do pełnienia tej funkcji mocą uchwały Zarządu spółki. Tytułem do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych będzie jednie umowa o pracę.
Podobnie prowadzenie w przyszłości przez prokurenta działalności gospodarczej wykonywanej poza funkcją prokurenta nie będzie wpływało na brak obowiązku podlegania i opłacania składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu wynagrodzenia wypłaconego tej osobie za pełnioną funkcję prokurenta. (…)”.
Co decyduje o podleganiu cudzoziemców w Polsce ubezpieczeniom zusowskim?
Data wydania interpretacji: 23-03-2018
Sygnatura: DI/100000/43/123/2018
Organ wydający interpretację: ZUS oddział w Gdańsku
„(…) Zgodnie z art. 6 ust. 1 pkt. 1 (…) ustawy [o systemie ubezpieczeń społecznych – przypis redakcji] obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają pracownicy. W myśl przepisów art. 11 ust. 1 oraz art. 12 ust. 1 tej ustawy także ubezpieczenie chorobowe i wypadkowe dla tych osób jest obowiązkowe.
Przywołane przepisy stanowią o powszechnym charakterze podlegania ubezpieczeniom społecznym w odniesieniu do pracowników zatrudnionych przez polskie firmy a świadczących swą pracę na terenie Polski. Obowiązek ubezpieczeń społecznych z tytułu zawartej umowy o pracę powstanie w przypadku osób, które na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej są pracownikami (bez względu na obywatelstwo, którym legitymują się takie osoby, lub jego brakiem).
Istotnym dla objęcia obowiązkiem ubezpieczeń społecznych jest więc:
1. fakt zawarcia z polskim podmiotem np. umowy o pracę, czyli umowy rodzącej zgodnie z przepisami obowiązek ubezpieczeń społecznych oraz
2. wykonywanie pracy w ramach tej umowy na obszarze Polski.
Tak więc we wszystkich przypadkach gdy polski podmiot zatrudnia pracowników (bez względu na posiadane obywatelstwo) i w umowie określono miejsce wykonywania pracy na terenie Polski, istnieje w odniesieniu do tych pracowników w Polsce obowiązek ubezpieczeń społecznych.
Jedynie ratyfikowana umowa międzynarodowa, jako prawo nadrzędne, może wykluczyć zastosowanie polskich przepisów w tym zakresie.
Należy podkreślić, że brak jest stosownej umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Izraelem w powyższym przedmiocie.
W stanie faktycznym wnioskodawca wskazał, iż jego pracownicy mają miejsce zamieszkania w Izraelu, wykonują pracę zdalnie z terenu Izraela przylatując do siedziby firmy w Polsce raz w miesiącu na okres 5 — 10 dni. W umowach o pracę wskazane mają, że podstawowym miejscem świadczenia pracy przez pracownika jest siedziba pracodawcy. Pracownik będzie wykonywać prace także w innych miejscach na terytorium Polski.
W związku z powyższym, uwzględniając okoliczność świadczenia pracy przez pracowników na terytorium Polski, stanowiska wnioskodawcy, iż z tytułu wypłacanych wynagrodzeń na rzecz ww. pracowników, nie istnieje w Polsce obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne uznać należy za nieprawidłowe.
Natomiast w związku z zawężeniem przez ustawodawcę w art. 10 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej w zw. z art. 83d ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych zakresu przedmiotowego spraw podlegających rozpatrzeniu w formie interpretacji jedynie do wykładni przepisów, z których wynika obowiązek odprowadzania składek na ubezpieczenia społeczne (a więc do przepisów prawa polskiego) materia dotycząca ewentualnego obowiązku odprowadzania składek cło izraelskiego systemu ubezpieczeniowego nie może stać się przedmiotem niniejszej interpretacji, gdyż wymagałoby to interpretacji przepisów prawa obcego, do czego Zakład w tym trybie nie ma kompetencji. (…)”.
