Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w życiu, w roku kalendarzowym, w którym został zatrudniony, uzyskuje prawo do urlopu wypoczynkowego z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Uprawnienie do kolejnego urlopu pracownik nabywa „z góry” już 1 stycznia danego roku, pod warunkiem pozostawania w tym dniu w zatrudnieniu.

By maksymalnie uprościć proces ustalania wymiaru pierwszego urlopu wypoczynkowego, redakcja SerwisKadrowego.pl przygotowała praktyczny kalkulator, który wskazuje nie tylko to z ilu dni urlopowych skorzystać może pracownik w pierwszym roku swej pracy zawodowej, ale również datę nabycia przez niego prawa do „cząstkowego” urlopu.

Wyznaczając „pulę urlopową” pracownikowi w pierwszym roku jego aktywności zawodowej, uznaje się, że miesiąc pracy mija:

• z upływem ostatniego dnia miesiąca, jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu od pierwszego dnia danego miesiąca (przyjmuje się, że jeśli pracownik podejmuje pracę w pierwszym dniu roboczym danego miesiąca i pozostaje w zatrudnieniu przez wszystkie dni robocze tego miesiąca, prawo do urlopu nabędzie z upływem ostatniego dnia miesiąca);
• z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy, jeżeli do nawiązania stosunku pracy doszło w trakcie miesiąca kalendarzowego (wynika to z wyroku SN z  19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310);
• z upływem 30 dni, jeżeli pracownik u kolejnych pracodawców był zatrudniony krócej niż miesiąc kalendarzowy lub obrachunkowy.

Gdy pierwsza praca jest podejmowana po 1 grudnia danego roku, wówczas pracownik w ogóle nie nabędzie prawa do pierwszego urlopu, gdyż w roku debiutu zawodowego nie przepracuje on ani jednego pełnego miesiąca.

Powszechnie obowiązujące przepisy nie nakazują zaokrąglenia pierwszego urlopu w górę do pełnego dnia. A zatem najczęściej pracodawcy przyjmują, że w pierwszym roku pracy za każdy przepracowany miesiąc pracownik nabywa prawo do:

• 1,66 dnia urlopu, czyli 13 godz. i 17 min. urlopu, co wynika z wyliczenia: 1,66 x 8 godz. (jeżeli posiada staż urlopowy poniżej 10 lat) lub
• 2,16 dnia urlopu, czyli 17 godz. i 17 min. urlopu (jeżeli posiada staż urlopowy wynoszący co najmniej 10 lat).

Co ważne, pracodawca może z korzyścią dla pracownika zaokrąglić ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub dni. Potwierdzono to m.in. w piśmie Głównego Inspektoratu Pracy z 5 lipca 2010 r. GPP-110-4560-41-1/10/PE/RP, w którym wskazano, że:

• w myśl art. 153 § 1 K.p. pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku;
• prawo do urlopu w ułamkowym wymiarze powstaje z upływem każdego miesiąca pracy do końca roku kalendarzowego, w którym pracownik rozpoczął pierwszą pracę. Wymiar pierwszego urlopu stanowi ułamek 1/12 z wymiaru przysługującego pracownikowi po przepracowaniu roku, czyli z 20 dni. Otrzymany wynik nie jest liczbą całkowitą (1,66), brak jest natomiast ustawowej regulacji zaokrąglania wymiaru tego urlopu do pełnych jednostek tak, jak jest to przewidziane w stosunku do urlopu pracowników niepełnoetatowych (art. 154 § 2 K.p.);
• w związku z powyższym w praktyce powstają wątpliwości co do sposobu udzielania urlopu, którego wymiar nie jest określony w pełnej jednostce dnia. Naszym zdaniem, z uwagi na brak szczególnej regulacji, należy stosować określony w art. 154² K.p. ogólny sposób udzielania urlopu z przeliczeniem na godziny. Pracodawca może, z korzyścią dla pracownika, zaokrąglić w górę ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub do pełnych dni, pamiętając jednak, aby wymiar urlopu pracownika w roku kalendarzowym nie przekroczył przysługującego mu wymiaru, czyli 20 dni (160 godzin).

Poniższa tabela prezentuje różne podejścia do kwestii zaokrągleń możliwych do zastosowania przy wyznaczaniu wymiaru pierwszego w życiu urlopu:

Zaokrąglenie do 17 min.	1,66 dnia x 8 godz. = 13,28 godz., czyli 13 godz. i 16,8 min. czyli po zaokrągleniu 13 godz. i 17 minut
Zaokrąglenie do 20 min.	1,66 dnia x 8 godz. = 13,28 godz., czyli 13 godz. i 16,8 min. czyli po zaokrągleniu 13 godz. i 20 minut
Zaokrąglenie do pełnych dni	Część pracodawców działając na korzyść pracownika zaokrąglają urlop do pełnych dni w górę, czyli 1,66 dnia zaokrąglają do 2 dni, a 2,16 do 3 dni
Zaokrąglenie do pełnych godzin	1,66 dnia x 8 godzin = 13,28 godz. czyli po zaokrągleniu 14 godzin

 

Przykład

Spółka z o.o. zatrudniła na umowę o pracę od 18 marca 2021 r. na 1/2 etatu absolwenta liceum ogólnokształcącego, dla którego jest to pierwsza praca w karierze. W dniu 6 lipca 2021 r. z absolwentem tym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia. Proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wymiar urlop wypoczynkowy omawianego pracownika wynosi 10 dni (1/2 x 20 dni). Za każdy miesiąc pracy nabył on prawo do 0,83 dnia urlopu (1/12 x 10 dni). Ponieważ przepracował on jedynie 3 pełne miesiące (pierwszy m-c upłynął 17 kwietnia, drugi – 17 maja, a trzeci – 17 czerwca), za okres ten należy mu się łącznie 2,49 dnia urlopu (0,83 dnia x 3), co w przeliczeniu daje 19 godz. i 56 min. (2 dni x 8 godz. + 0,49 dnia x 8 g0dz. = 16 godz. +  3,92 godz. = 16 godz. + 3 godz. + (0,92 x 60 min.)).

 

Przykład

Absolwent studiów wyższych 1 kwietnia 2021 r. podjął swoją pierwszą w życiu pracę w ramach umowy o pracę na okres 21 miesięcy. Ponieważ do jego stażu urlopowego zaliczyć można jedynie 8 lat z tytułu ukończenia uczelni wyższej (oraz mijający okres ww. zatrudnienia) nabywa on w 2021 r. z każdym przepracowanym miesiącem (30 kwietnia, 31 maja, 30 czerwca itd.) prawo do 1,66 dnia urlopu (1/12 x 20 dni). Łącznie nabędzie to prawo 9-krotnie, co da mu 14,94 dnia pierwszego urlopu wypoczynkowego. W dniu 1 stycznia 2021 r., nabędzie prawo do urlopu w pełnym wymiarze (20 dni).

 

Sprawdź praktyczny kalkulator pierwszego urlopu wypoczynkowego w życiu zawodowym:

🧮 Kalkulator pierwszego urlopu wypoczynkowego w życiu zawodowym
Kalkulator pierwszego urlopu wypoczynkowego w życiu zawodowym
➪ Kliknij i Sprawdź

 

Źródło: „Mistrz Kadr i Płac”