W aktualnym stanie prawnym, pracodawca w przypadku pracowników i zleceniobiorców uzyskujących w miesiącu opodatkowany przychód w wysokości do 12800 zł, musi obliczać zaliczkę na podatek zarówno  według zasad obowiązujących w 2022 r. jak i w dniu 31 grudnia 2021 r. Tę, która jest niższa pobiera i wpłaca do urzędu skarbowego. Od 10 marca 2022 r. obowiązek ten wynika bezpośrednio z ustawy PIT. Wcześniej, przepisy związane z tym nowym mechanizmem pobierania należności podatkowej zawarte były w rozporządzeniu.

Mechanizm „rolowania” zaliczek podatkowych przeniesiony do ustawy PIT

Po skomasowanej krytyce zmian przewidzianych w Polskim Ładzie, powodujących obniżenie wynagrodzeń netto wypłaconych na początku stycznia 2022 r., wydano rozporządzenie Ministra Finansów z 7 stycznia 2022 r. w sprawie przedłużenia terminów poboru i przekazania przez niektórych płatników zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych (Dz.U. z 2022 r. poz. 28), zwane dalej: rozporządzeniem.

Wspomniany akt prawny:

• wszedł w życie od 8 stycznia 2022 r. z mocą od 1 stycznia;
• przesunął pobór i wpłatę zaliczki z umów o pracę, zlecenie i m. in. emerytur, rent czy zasiłków ZUS;
• powinien mieć zastosowanie do zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych pobieranych w miesiącu, w którym podatnik uzyskał od płatnika przychody określone w art. 31 lub art. 34 ust. 1 ustawy PIT lub z umów zlecenia określonych w art. 13 pkt 8 ustawy PIT w wysokości nieprzekraczającej 12.800 zł, przy czym limit ten stosuje się odrębnie dla każdego źródła tych przychodów.

O rozporządzeniu z 7 stycznia 2022 r. napisaliśmy szerzej w artykule: Zmiany w pobieraniu zaliczek podatkowych (rozporządzenie MF z 7 stycznia 2022 r.) + kalkulator

Wskutek ogromnych zastrzeżeń co do „legalności” i skuteczności wprowadzenia do obrotu prawnego rozporządzenia z 7 stycznia 2022 r., ustawodawca w końcu uległ i uchwalił ustawę nowelizującą, która „przenosi” uregulowania rozporządzenia do ustawy PIT. Chodzi o opublikowaną w Dz. U. z 2022 r. pod poz. 558 ustawę z 24 lutego 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz ustawy o podatku od wydobycia niektórych kopalin (dalej: „ustawa nowelizująca z 24 lutego”). Na jej mocy:

• stosowanie nowego mechanizmu rozliczania zaliczek podatkowych stało się obowiązkiem przewidzianym w unormowaniach rangi ustawowej (a dokładniej rzecz ujmując w nowym art. 53a ustawy PIT);

• płatnik winien kontynuować, w oparciu o przepisy ustawy PIT, stosowanie mechanizmu przedłużonego terminu poboru i wpłaty zaliczek określonego w rozporządzeniu;

• zasadą kontynuacji objęte zostały miesiące od lutego do grudnia 2022 r.

 

Na czym polega nowy mechanizm pobierania zaliczek na podatek

Zastosowanie w praktyce nowego mechanizmu poboru zaliczek podatkowych wymaga od pracodawcy porównywania wysokości zaliczki PIT obliczonej zgodnie z regułami z 2022 r. z zaliczką wyliczoną według reguł z 2021 r. i pobierania z należności pracownika / zleceniobiorcy:

• zaliczki na podatek skalkulowanej na zasadach z 31 grudnia 2021 r. (a więc m.in. z zastosowanie odliczania składki zdrowotnej od podatku, „starej” kwoty zmniejszającej 43,76 zł i progu podatkowego na poziomie 85.528 zł), jeśli jest ona niższa od zaliczki z 2022 r. (w takim przypadku mamy do czynienia z tzw. „nadwyżką”, której nie pobiera się w miesiącu jej obliczenia, gdyż ustawodawca postanowił o przedłużeniu wszakże termin poboru tej nadwyżki do miesiąca, w którym wystąpi tzw. „ujemna różnica” czyli sytuacja, w której zaliczka obliczona na podstawie przepisów Polskiego Ładu jest niższa od zaliczki obliczonej według zasad z 2021 r.) lub
• zaliczki na podatek ustalonej zgodnie z regulacjami z 2022 r., gdy jest ona niższa od zaliczki z 2021 r. – w takich okolicznościach zaliczkę PIT powiększamy o niepobrane w minionych miesiącach 2022 r. „nadwyżki” zaliczek z 2022 r. nad zaliczkami z 2021 r. niepobranymi w poprzednich miesiącach. Przy czym w danym miesiącu „nadwyżkę” można pobrać tylko do kwoty „ujemnej różnicy” z danego miesiąca czyli do kwoty stanowiącej różnicę pomiędzy zaliczką PIT z 2022 r. a zaliczką PIT ustalonej wedle reguł z 2021 r.

 

Sprawdź praktyczne kalkulatory uwzględniające nowy mechanizm poboru zaliczek na podatek

🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2022 (umowa o pracę – pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)
Jak rozliczyć wynagrodzenie i obliczyć netto z umowy o pracę (pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)?

➪ Kliknij i Sprawdź

🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2022 (umowa zlecenia – pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)
Jak rozliczyć wynagrodzenie i obliczyć netto z umowy zlecenia (pobór zaliczki na podatek lub zerowy PIT)?

➪ Kliknij i Sprawdź

 

Zwrot nadwyżki podatnikowi

W przypadku gdy płatnik pobrał zaliczkę w części odpowiadającej nadwyżce zaliczki podatkowej obliczonej na mocy przepisów z 2022 r. nad zaliczką ustaloną według reguł z 2021 r. i nie przekazał tej zaliczki na rachunek urzędu skarbowego, wówczas niezwłocznie powinien zwrócić tę nadwyżkę podatnikowi (pracownikowi lub zleceniobiorcy). Tak stanowi art. 53a ust. 8 ustawy PIT.

Niezwłocznie w tym przypadku należy rozumieć bez zbędnej zwłoki, w najbliższym czasie, kiedy tylko będzie to możliwe.

 

Rezygnacja z przesunięcia terminu poboru części zaliczki na podatek

Pracownik lub zleceniobiorca może zawnioskować na piśmie o niestosowanie względem niego nowego mechanizmu pobierania zaliczek na podatek, polegającego na przedłużeniu terminu przekazania nadwyżki zaliczki PIT obliczonej zgodnie z Polskim Ładem nad zaliczką skalkulowaną wedle reguł z 31 grudnia 2021 r. Przed zmianą przepisów (czyli przed 10 marca 2022 r.) takie uprawnienie przysługiwało jednak tylko tym podatnikom, w przypadku których przy kalkulowaniu zaliczek podatkowych pracodawca nie uwzględnia kwoty stanowiącej 1/12 kwoty zmniejszającej podatek.

Aktualnie, ograniczenie to już nie obowiązuje, a zatem obecnie zrezygnować z nowego mechanizmu tzw. „rolowania” zaliczek podatkowych może złożyć każdy podatnik (także, ten który złożył PIT-2). Przesądza o tym brzmienie art. 53a ust. 9 ustawy PIT.

Podatnik (aktualnie również ten, który złożył PIT-2), może wystąpić z pisemnym wnioskiem o niestosowanie względem niego mechanizmu polegającego na tzw. „rolowaniu” zaliczek podatkowych.

Omawiany wniosek musi zostać uwzględniony przez płatnika przy obliczeniach należności podatkowej najpóźniej od miesiąca następnego po jego otrzymaniu.

Pobierz za darmo wzór o niestosowanie nowego mechanizmu poboru zaliczek podatkowych: