Rozliczanie listy płac uwzględniającej potrącenia ustawowe (np. egzekwowane przez komornika lub urząd skarbowy) wymaga m.in. właściwej interpretacji i umiejętności stosowania w praktyce przepisów Kodeksu pracy w zakresie górnej granicy potrącenia i kwocie wolnej od potrąceń.
Z przygotowanego przez redakcję SerwisKadrowego.pl przykładu listy płac dowiesz się, jak w 2023 r. prawidłowo powinno rozliczać się pracownika, którego pensja w części została zajęta przez organ egzekucyjny.
Przy kalkulowaniu potrąceń z należności ze stosunku pracy (i nie tylko) warto wspierać się naszymi niezawodnymi kalkulatorami, które pozwolą uniknąć dotkliwych w skutkach błędów.
🎯 Kadry i Płace Książka 2024 - 📖 prostym, zrozumiałym językiem opisuje między innymi takie zagadnienia jak: kwoty wolne od potrąceń 2023 aktualizowane na bieżąco przez 365 dni od dnia zakupu.
Potrącenia z wynagrodzenia mogą być dokonywane w następujących granicach:
- w razie egzekucji świadczeń alimentacyjnych – do wysokości 3/5 wynagrodzenia oraz
- w przypadku egzekucji innych należności lub potrącania zaliczek pieniężnych – do wysokości 1/2 wynagrodzenia.
Przy zbiegu potrąceń z różnych tytułów, potrącenia kwot egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz zaliczek pieniężnych nie mogą w sumie przekraczać 1/2 wynagrodzenia pracownika po odliczeniach składkowo-podatkowych, a łącznie z potrąceniami należności alimentacyjnych – 3/5 ww. wynagrodzenia.
Co istotne, dokonywanie potrąceń na listach płac wymaga przestrzegania nie tylko górnej granicy potrącenia, ale również kwoty wolnej od potrąceń. Oznacza to konieczność uwzględniania następującej chronologii obliczeń:
Krok 1. wyliczenie maksymalnej kwoty potrącenia (nie dotyczy to jedynie potrąceń dobrowolnych),
Krok 2. wyznaczenie kwoty wolnej od potrąceń,
Krok 3. sprawdzenie, czy potrącenie maksymalnej dopuszczalnej przepisami kwoty nie naruszy kwoty wolnej (która nie obowiązuje wyłącznie przy egzekucji na poczet alimentów) – jeżeli z wyliczeń wynika, że kwota wolna byłaby naruszona, wówczas istnieje obowiązek ograniczenia potrącenia do wysokości, która zapewni jej zachowanie.
Sprawdź praktyczne kalkulatory:
🧮 Kalkulator Online – Potrącenia z wynagrodzenia za pracę, za urlop i za chorobę
Jak w 2023 r. obliczyć potrącenie z wynagrodzenia za pracę, za urlop i za chorobę?
➪ Kliknij i Sprawdź
🧮 Kalkulator Online – Potrącenia z umowy zlecenia
Jak w 2023 r. obliczyć kwotę potrącenia z umowy zlecenia?
➪ Kliknij i Sprawdź
Przykład
Zatrudniony na ¾ etatu 33-letni pracownik (niebędący uczestnikiem PPK) otrzymuje w każdym miesiącu wynagrodzenie zasadnicze wynoszące 3.800 zł brutto. Ma on prawo do podstawowych KUP oraz do 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł).
Z jego pensji pracodawca od lutego 2023 r. co miesiąc musi dokonywać potrącenia na rzecz komornika tytułem niespłaconego kredytu bankowego – maksymalnie 50% wynagrodzenia netto z zachowaniem kwoty wolnej od potrąceń.
W rozstrzyganym przypadku rozliczenie jego lutowej listy płac powinno wyglądać następująco:
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Wynagrodzenie za pracę brutto | 3.800,00 zł | |
| Podstawa wymiaru składek społecznych | 3800 zł | 3.800,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 3800 zł × 9,76% | 370,88 zł |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 3800 zł × 1,5% | 57,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 3800 zł × 2,45% | 93,10 zł |
| Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 370,88 zł + 57 zł + 93,1 zł | 520,98 zł |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 3800 zł – 520,98 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 3.029,00 zł |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2) | 150,00 zł | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (3029 zł × 12%) – 150 zł | 213,48 zł |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 3800 zł – 520,98 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 3.279,02 zł |
| Składka zdrowotna (*skł. nie została obniżona do wyliczonego na tej liście podatku, gdyż od 2022 r. obniżenie stosuje się do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z regułami z 31.12.2021 r.) | 3279,02 zł × 9% | 295,11 zł |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek US | 213,48 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 213,00 zł |
| Kwota netto | 3800 zł – 520,98 zł – 295,11 zł – 213 zł | 2.770,91 zł |
| Wyliczenia kwoty potrącenia | ||
| Finalna kwota wolna od potrąceń (Dokładne wyliczenie kwoty wolnej znajduje się w tabeli poniżej) | 1.964,36 zł | |
| Maksymalna kwota możliwa do potrącenia przy uwzględnieniu kwoty wolnej od potrąceń i rodzaju potrącenia | 2770,91 zł (netto) – 1964,36 zł (kwota wolna) = 806,55 zł (wyższego potrącenia nie da się zrealizować, gdyż naruszyłoby to kwotę wolną) | 806,55 zł |
| Wyliczenie finalnej kwoty wolnej od potrąceń | ||
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Minimalne wyn. brutto ustalone proporcjonalnie do wymiaru etatu | 3490 zł (płaca minimalna brutto) x 3/4 = 2617,5 zł (brutto) | 2.617,50 zł |
| Suma składek na ubezpieczenie społeczne | 255,47 zł + 39,26 zł + 64,13 zł | 358,86 zł |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 2617,5 zł – 358,86 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 2.009,00 zł |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (2009 zł × 12%) – 150 zł | 91,08 zł |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 2617,5 zł – 358,86 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 2.258,64 zł |
| Składka zdrowotna | 2258,64 zł × 9% | 203,28 zł |
| Finalna zaliczka na podatek | 91,08 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 91,00 zł |
| Kwota wolna od potrąceń | (2617,5 zł – 358,86 zł – 203,28 zł – 91 zł) x 100% | 1.964,36 zł |
