W 2023 r., podobnie jak w 2022 r., na listach płac trzeba dokonywać obniżenia składki zdrowotnej do kwoty zaliczki podatkowej wyliczonej zgodnie z przepisami podatkowymi obowiązującymi w dniu 31 grudnia 2021 r., w sytuacji, gdy składka ta jest wyższa od wspomnianej zaliczki. Oznacza to de facto konieczność kalkulowania przez pracodawców dwóch zaliczek PIT: jedną na nowych zasadach (według reguł zmodyfikowanych w 2022 r. i później) oraz drugą – wyliczoną stosownie do regulacji funkcjonujących w stanie prawnym z 2021 r.

Pomimo, iż bardzo wiele już w tym temacie powiedziano i napisano, to jednak nadal poruszona kwestia budzi wątpliwości. Dlatego redakcja SerwisKadrowego.pl raz jeszcze postanowiła spróbować wyjaśnić od strony praktycznej wspomnianą regułę.

 

Obniżenie składki zdrowotnej w pięciu krokach

 

Od początku 2022 r., obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek, powinniśmy dokonywać w następujący sposób:

KROK 1. Ustalamy podstawę zaliczki podatkowej, uwzględniając w niej wyłącznie podlegające opodatkowaniu przychody, od których nalicza się składkę zdrowotną.

KROK 2. Kalkulujemy kwotę zaliczki na podatek od podlegającego opodatkowaniu przychodu wchodzącego równocześnie do podstawy wymiaru składki zdrowotnej, stosując zasady obowiązujące w dniu 31 grudnia 2021 r.

KROK 3. Jeżeli obliczona w kroku 2. zaliczka na podatek wynosi zero, to przyjmujemy, że składka zdrowotna podlega zredukowaniu do zera zł.

KROK 4. Jeśli wyliczona w kroku 2. zaliczka PIT jest większa od zera, wówczas porównujemy jej kwotę z wynikiem uzyskanym poprzez przemnożenie 9% przez podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. 

KROK 5. W sytuacji, gdy 9% podstawy wymiaru składki zdrowotnej jest wyższe od kwoty zaliczki podatkowej, skalkulowanej w kroku 2., wówczas składkę obniżamy do wysokości tej zaliczki.

Powyższe nie zmienia faktu, iż finalną kwotę zaliczki na podatek dochodowy oblicza się łącznie od przychodów ze stosunku pracy i od wypłaconych przez płatnika zasiłków z ubezpieczeń społecznych. Osobne kalkulowanie zaliczek podatkowych dokonywane powinno być wyłącznie na potrzeby ewentualnego obniżenia składki zdrowotnej do wysokości podatku.

 

„Kwoty zmniejszającej” 43,76 zł nie dzielimy

 

Od 2023 r. ustawodawca przewidział możliwość dzielenia kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek maksymalnie na 3 części czyli opcję upoważniania przez podatnika nawet trzech płatników do jej stosowania. W kontekście tej modyfikacji zasadne jest pytanie: czy w przypadku osób korzystających ze wspomnianej nowości istnieje równocześnie konieczność odpowiedniego dzielenia kwoty zmniejszającej z 2021 r. (43,76 zł) przy obniżaniu składki zdrowotnej do wysokości zaliczki podatkowej obliczonej wedle reguł z 31 grudnia 2021 r.?

Otóż nie. Wynika to z tego, że w stanie prawnym funkcjonującym w ostatnim dniu roku 2021, nie występowała możliwość dzielenia kwoty zmniejszającej wynikającej z PIT-2 pomiędzy nawet 3 płatników. A zatem modyfikacja w tym zakresie nie powinna być stosowana dla obniżania składki zdrowotnej w oparciu o art. 83 ust. 1 ustawy zdrowotnej.

 

Przykład

28-letni, pełnoetatowy pracownik (niebędący uczestnikiem PPK) przebywał przez większą część miesiąca na urlopie bezpłatnym, w związku z czym jego pensja za przepracowane dni tego miesiąca wyniosła tylko 950 zł brutto. 

Uwzględniając fakt, iż jest on uprawniony:

• do podstawowych kosztów uzyskania przychodu oraz
• do kwoty zmniejszającej miesięczną zaliczkę podatkową w wysokości 150 zł (bo pracuje w dwóch zakładach i w obu złożył PIT-2)

rozliczenie jego listy płac z zastosowaniem reguł obowiązujących w okresach od lipca do grudnia 2022 r. oraz od stycznia 2023 r., powinno wyglądać jak niżej:

 

	Wyliczenia wg zasad przewidzianych od stycznia 2023 r.
Składniki	Działanie	Kwota
Wynagrodzenie za pracę		950,00
Podstawa wymiaru składek społecznych	950 zł	950,00
Składka na ub. emerytalne	950 zł × 9,76%	92,72
Składki na ub. rentowe	950 zł × 1,5%	14,25
Składka na ub. chorobowe	950 zł × 2,45%	23,28
Suma składek na ub. społeczne	92,72 zł + 14,25 zł + 23,28 zł	130,25
Stawka % podatku		12%
Koszty uzyskania przychodu		250,00
Kwota ulgi dla tzw. klasy średniej	ulga nie obowiązuje	0,00
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych	950 zł – 130,25 zł – 250 zł – 0 zł	570,00
Kwota zmniejszająca zaliczkę pod. (na mocy PIT-2)		150,00
Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem	(570 zł × 12%) – 150 zł	0,00
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne	950 zł – 130,25 zł	819,75
Skł. zdrow. obniżona do kwoty zaliczki PIT obliczonej zgodnie z przepisami obowiązującymi 31 grudnia 2021 r. (chodzi o zaliczkę PIT należną od przychodów opodatk. stanowiących podstawę skł. zdrow., co wynika z uchwały SN z 2 lutego 2016 r.-III UZP 18/15)	{950 zł – 250 zł (KUP) – 130,25 zł (skł. społ. fin. przez zatrudn. obliczone od podstawy stanowiącej ozus. przychód)} = 570 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) × 17% – 43,76 zł	53,14
Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek US		0,00
Kwota netto	950 zł – 130,25 zł – 53,14 zł – 0 zł	766,61

 

 

Obniżanie składki zdrowotnej przy „zerowym PIT”

 

Obniżenia składki zdrowotnej do wysokości zaliczki na podatek dochodowy w 2022 r. i latach kolejnych – tak jak dotychczas – należy dokonywać także w przypadku osób korzystających z „zerowego PIT”. Z tym, że również w odniesieniu do tych osób przewidziano zmianę, w myśl której, gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona od przychodu zwolnionego z podatku w ramach ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+ lub ulgi dla pracujących seniorów będzie wyższa od kwoty zaliczki podatkowej, którą płatnik obliczyłby zgodnie z regułami obowiązującymi w dniu 31 grudnia 2021 r., gdyby przychód zatrudnionego nie był wyłączony z opodatkowania, składkę należy obniżyć do wysokości tej zaliczki.

 

Kalkulator wynagrodzeń 2023 – obniżanie składki zdrowotnej do podatku

Aby już nigdy nie popełnić błędu przy rozliczaniu listy płac wymagającej pomniejszenia składki na ubezpieczenie zdrowotne do poziomu zaliczki podatkowej, korzystaj ze sprawdzonych przez tysiące użytkowników kalkulatorów:

🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2023 pracownika w ujęciu miesięcznym od 1 stycznia 2023 r. 
Jak rozliczać listę płac pracownika z uwzględnianiem zmian obowiązujących od 2023 r.?

➪ Kliknij i Sprawdź

🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2023 pracownika w ujęciu rocznym (pobór zaliczki na podatek)
Jak w 2023 r. rozliczać wynagrodzenie pracownika w ujęciu rocznym (pobór podatku)

➪ Kliknij i Sprawdź

 

🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2023 pracownika w ujęciu rocznym (zerowy PIT)
Jak w 2023 r. rozliczać wynagrodzenie pracownika w ujęciu rocznym (ulga dla młodych / ulga na powrót / ulga dla podatników z co najmniej 4 dzieci / ulga dla pracujących seniorów)

➪ Kliknij i Sprawdź