Ulga dla pracujących seniorów to preferencja zwalniająca z opodatkowania niektóre przychody (w wysokości do 85528 zł w roku) osiągnięte przez osoby, które, mimo osiągnięcia wieku emerytalnego, kontynuują aktywność zawodową.
W niniejszym tekście wyjaśniamy na czym ona polega i kiedy można ją stosować.
Aby nie popełnić błędu przy jej stosowaniu na listach płac, polecamy korzystać z naszych niezawodnych kalkulatorów w ujęciu rocznym.
Ogólne zasady
Polski Ład od 2022 r. do katalogu zwolnień podatkowych dodał do art. 21 ust. 1 ustawy PIT także pkt 154, stosownie do którego wolne od podatku są przychody:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT oraz
- z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca ustawy PIT albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85.528 zł pod warunkiem, że:
- podatnik podlega z tytułu uzyskania ww. przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz
- podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:
a) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników,
b) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 10 grudnia 1993 r. o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,
c) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 18 lutego 1994 r. o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
d) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
e) świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a ustawy PIT,
f) uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Ulga dla pracujących seniorów w praktyce
Ulga dla pracujących seniorów obejmuje przychody:
- z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
- z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT*,
- z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa,
- z działalności gospodarczych opodatkowanych według skali podatkowej, 19% podatkiem liniowym, stawką 5% (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania ww. przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych.
* Przypomnijmy, że przychody z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 ustawy PIT, to przychody z tytułu wykonywania usług, na podstawie umowy zlecenia uzyskiwane wyłącznie od:
- osoby fizycznej prowadzącej działalność gospodarczą, osoby prawnej i jej jednostki organizacyjnej oraz jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej,
- właściciela (posiadacza) nieruchomości, w której lokale są wynajmowane, lub działającego w jego imieniu zarządcy albo administratora – jeżeli podatnik wykonuje te usługi wyłącznie dla potrzeb związanych z tą nieruchomością,
- przedsiębiorstwa w spadku
– z wyjątkiem przychodów uzyskanych na podstawie umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej oraz przychodów uzyskanych na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze.
Świadczenia zwolnione z oskładkowania również mogą podlegać pod ulgę dla seniorów
Art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT stanowi, że jednym z warunków umożliwiających skorzystanie z „ulgi dla pracującego emeryta” jest podleganie ubezpieczeniom społecznym z tytułu uzyskiwania przychodów wskazanych w przytoczonym przepisie. Omawiana regulacja mówi więc o tytule ubezpieczenia, ale nie stanowi, że ze wspomnianej ulgi korzystają tylko przychody podlegające ozusowaniu. A więc w kontekście przedmiotowej preferencji dla seniorów nie ma znaczenia, czy dane świadczenie wchodzi do podstawy wymiaru składek ZUS czy też nie. Istotne jest natomiast, aby zatrudniony nie pobierał świadczeń emerytalno-rentowych wymienionych w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT i z tytułu uzyskiwania przychodów wskazanych w tej regulacji podlegał ubezpieczeniom społecznym. Potwierdza to chociażby interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 1 lipca 2022 r. (sygn. 0114-KDIP2-2.4011.403.2022.1.IN).
Decyzja o przyznaniu emerytury / renty nie jest wymagana
Na potrzeby stosowania ulgi dla pracujących seniorów uznaje się, że uprawnienie do emerytury nabywa z chwilą ukończenia 60 dla kobiety i 65 dla mężczyzny. Nie ma konieczności składania wniosku do ZUS o emeryturę i otrzymania decyzji. A zatem uprawnienia do świadczenia emerytalnego nie trzeba potwierdzać. To samo dotyczy renty.
Powyższe znajduje potwierdzenie chociażby w wydanym przez resort finansów poradniku: „PIT-0 Ulga dla pracujących seniorów”.
Warunek nieotrzymywania emerytury / renty a moment otrzymania przychodu
Z przepisu art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT wynika, że zwolnione z podatku są przychody otrzymane przez podatnika, który mimo nabycia uprawnienia (prawa) do emerytury / renty, tego świadczenia nie otrzymuje.
Tym samym, warunek „nieotrzymywania emerytury / renty” jako warunek do zastosowania ww. zwolnienia podatkowego powinien być spełniony na moment otrzymania przychodu, tj. np. na moment wypłaty wynagrodzenia ze stosunku pracy (por. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 22 kwietnia 2022 r., sygn. 0112-KDIL2-1.4011.111.2022.2.KF).
Powyższe znalazło potwierdzenie także w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6 września 2022 r. (sygn. 0112-KDIL2-1.4011.550.2022.2.KF).
Przejście na emeryturę / rentę a ulga dla seniorów przez część roku
W sytuacji, gdy przez część roku (nawet znaczną) podatnik korzystał z ulgi dla pracującego seniora, a następnie przeszedł on na opodatkowaną emeryturę, wówczas:
- nie traci „wstecznie” prawa do ww. preferencji, a także
- nie jest zobowiązany zapłacić podatku od kwoty, która została w trakcie roku (przed przejściem na emeryturę) zwolniona od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT.
Potwierdza to interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 10 czerwca 2022 r. (nr 0115-KDIT2.4011.316.2022.1.HD), wydana na wniosek kobiety, która:
- ma ukończony 63. rok życia i nabyła uprawnienie do emerytury, której nie pobiera;
- jest zatrudniona na umowę o pracę i podlega ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych;
- od stycznia 2022 r. spełnia warunki wymienione w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy PIT i korzysta z ulgi dla pracujących seniorów, ale w trakcie roku zamierza rozwiązać umowę o pracę i przejść na emeryturę (podjąć emeryturę zawieszoną).
Dzień urodzin a prawo do ulgi dla pracujących seniorów
Analizując treść art. 21 pkt 1 ust. 154 ustawy PIT, można postawić sobie zasadne pytanie: jak należy interpretować przywołany przepis w zakresie wieku podatnika?
Jak wiemy, powyższa regulacja stanowi, że – po spełnieniu określonych w nim przesłanek – wolny od podatku jest przychód otrzymany przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny. I tu pojawia się wątpliwość: czy dzień urodzin jest dniem, w którym już można stosować omawianą preferencję podatkową?
Krajowa Informacja Skarbowa stoi na stanowisku, że prawo do ulgi dla pracujących seniorów nabywa się w dniu urodzin. A zatem gdy wypłata „seniora” przypada w dniu jego 60. urodzin w przypadku kobiety lub 65. urodzin w przypadku mężczyzny, można do niej zastosować zwolnienie z opodatkowania (oczywiście w przypadku posiadania oświadczenia złożonego przez podatnika i przy spełnieniu innych ustawowych warunków wymienionych w art. 21 pkt 1 ust. 154 ustawy PIT). Taką odpowiedź redakcja SerwisKadrowego.pl uzyskała z KIS w dniu 2 stycznia 2023 r.
Gdyby więc przykładowo założyć, że pracownica, która 60. urodziny obchodziła 20 grudnia 2022 r., to w jej przypadku wolny od podatku (po spełnieniu warunków wymienionych w art. 21 pkt 1 ust. 154 ustawy PIT) jest przychód z umowy o pracę uzyskany od 20 grudnia 2022 r. włącznie.
„Ulgę dla pracujących seniorów” musi uwzględniać płatnik już na etapie kalkulowania miesięcznych zaliczek na PIT, jeśli zawnioskuje o to na piśmie podatnik (zatrudniony).
Poniżej przykładowy wzór oświadczenia podatnika o spełnianiu warunków do korzystania z „ulgi dla pracujących seniorów”:
|
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (imię i nazwisko podatnika) (miejscowość i data) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (PESEL/NIP*)
OŚWIADCZENIE o spełnianiu warunków do korzystania ze zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tzw. „ulga dla pracujących seniorów”)
Niniejszym informuję płatnika . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (nazwa zakładu pracy) o tym, że: · spełniam warunki do korzystania ze zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; · z uwagi na powyższe wnioskuję o uwzględnianie przy poborze zaliczek podatkowych zwolnienia z podatku, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednocześnie: · zobowiązuję się do niezwłocznego powiadomienia wskazanego wyżej płatnika o każdej zmianie stanu faktycznego wynikającego z ww. oświadczenia; · jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia; · mam świadomość, iż powyższa klauzula zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Podstawa prawna: – art. 21 ust. 1 pkt 154, art. 31a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis podatnika)
* Niepotrzebne skreślić.
Adnotacje płatnika:
Data wpływu niniejszego oświadczenia: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . (podpis płatnika lub osoby przez niego upoważnionej)
|
W razie konieczności uwzględniania na listach płac ulgi dla pracujących seniorów, polecamy korzystać z wyjątkowych i sprawdzonych kalkulatorów wynagrodzeń w ujęciu rocznym:
🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2024 pracownika w ujęciu rocznym
Jak w 2024 r. rozliczać wynagrodzenie pracownika w ujęciu rocznym
➪ Kliknij i Sprawdź
🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2024 pracownika – przeliczanie netto na brutto w ujęciu rocznym
Jak w 2024 r. przeliczać wynagrodzenie pracownika netto na brutto w ujęciu rocznym?
➪ Kliknij i Sprawdź
🧮 Kalkulator Wynagrodzeń 2024 – Jak w 2024 r. rozliczać wynagrodzenie zleceniobiorcy w ujęciu rocznym (zerowy PIT)
Jak w 2024 r. rozliczać wynagrodzenie zleceniobiorcy w ujęciu rocznym (zerowy PIT)
➪ Kliknij i Sprawdź
