Konstytucja Biznesu - najważniejsze zmiany dla pracodawców

Konstytucja Biznesu to pakiet 5 ustaw stworzony z myślą o przedsiębiorcach, który:

ma za zadanie zreformować i uprościć przepisy dotyczące prowadzenia działalności,
zastępuje obowiązującą ustawę o swobodzie działalności gospodarczej będącą dotychczas centralnym aktem prawa gospodarczego.

Rozwiązania w nim przewidziane to przede wszystkim:

wprowadzenie instytucji działalności nierejestrowej (w przypadkach działalności na mniejszą skalę),
„ulga na start” polegająca na zwolnieniu początkujących przedsiębiorców z obowiązku uiszczania składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwsze 6 miesięcy prowadzenia działalności,
bardziej elastyczne reguły zawieszania działalności,
wprowadzenie zasady posługiwania się przez przedsiębiorcę w kontaktach z urzędami wyłącznie numerem NIP,
wydawanie przez organy administracji napisanych prostym językiem „objaśnień prawnych” wyjaśniających skomplikowane przepisy w zakresie działalności gospodarczej, dotyczące praktycznego stosowania tych przepisów.

Konstytucję Biznesu tworzą ustawy:

Większość przepisów przewidzianych w Konstytucji Biznesu ma zacząć obowiązywać po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia ich w Dzienniku Ustaw.

NAJWAŻNIEJSZE ROZWIĄZANIA

Działalność nierejestrowana

Działalność nierejestrowa dotyczy drobnej działalności zarobkowej osób fizycznych, np. dorywczego handlu lub okazjonalnych usług. Aktywność tego rodzaju nie będzie w ogóle uznawana za działalność gospodarczą. W praktyce przywilej ten oznacza brak konieczności rejestracji firmy w Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG), pod warunkiem, że:

działalność jest wykonywana przez osobę fizyczną, przy czym za działalność nieewidencjonowaną nie będzie mogła w żadnym razie zostać uznana jakakolwiek działalność wykonywana w ramach spółki cywilnej oraz działalność reglamentowana, tj. wymagająca uzyskania koncesji, zezwolenia albo wpisu do rejestru działalności regulowanej;
przychód należny z tej działalności nie przekracza w żadnym miesiącu 50% kwoty minimalnego wynagrodzenia (czyli w 2018 r. kwoty 1050 zł),
osoba wykonująca działalność nieewidencjonowaną w okresie ostatnich 60 miesięcy nie wykonywała działalności gospodarczej, przy czym przepisy o działalności nieewidencjonowanej stosuje się również do działalności wykonywanej przez osoby, które w okresie 12 miesięcy przed dniem wejścia w życie ustawy z 26 stycznia 2018 r. – Prawo przedsiębiorców nie były wpisane do CEIDG lub które zostały wykreślone z CEIDG więcej niż 1 rok przed dniem wejścia w życie ww. ustawy, nawet jeżeli w okresie ostatnich 60 miesięcy przed rozpoczęciem obowiązywania nowych rozwiązań prawnych wykonywały działalność gospodarczą.

Działalność nieewidencjonowana może uzyskać status „normalnej” działalności gospodarczej, jeżeli osoba fizyczna ją wykonująca zdecyduje się na złożenie wniosku o dokonanie wpisu w CEIDG.

Ulga na start

Ulga na start to fakultatywne (dobrowolne) zwolnienie początkujących przedsiębiorców (lub tych wracających do biznesu po 5 latach przerwy) z obowiązku opłacania składek na ubezpieczenie społeczne maksymalnie przez pierwsze 6 miesięcy. Dzięki niej przedsiębiorca nie musi zgłaszać się do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych w terminie 6 miesięcy od rozpoczęcia działalności, a nie 7 dni – jak dotychczas.

Z ulgi tej skorzysta przedsiębiorca (będący osobą fizyczną), który:

rozpocznie wykonywanie działalności gospodarczej po raz pierwszy albo podejmuje działalność gospodarczą ponownie, ale dopiero po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia;
nie świadczy podjętej aktywności biznesowej dla pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności.

Zwróćmy uwagę, że:

po upływie 6 miesięcy okresu trwania przedmiotowej ulgi przedsiębiorcy mogą przez kolejne 24 miesiące korzystać na obowiązujących obecnie zasadach z tzw. „preferencyjnego ZUS” polegającego na opłacania składek na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne od obniżonej podstawy wymiaru wynoszącej 30% ustawowej płacy minimalnej,
„ulga na start” nie zwalnia z konieczności uiszczania składki zdrowotnej,
przedsiębiorca może zrezygnować z omawianej ulgi poprzez dokonanie zgłoszenia do ubezpieczeń społecznych (po ewentualnej rezygnacji przedsiębiorca będący osobą fizyczną może przez okres 2 lat opłacać tzw. „preferencyjny ZUS” lub podlegać ubezpieczeniom społecznych na ogólnych zasadach).

Bardziej elastyczne zawieszanie działalności gospodarczej

Po zmianach, zawiesić działalność będzie mógł też przedsiębiorca, który zatrudnia wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu. W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej. Dotychczas wymogiem zawieszenia biznesu jest niezatrudnianie żadnych pracowników.

Zniesione zostanie ponadto ograniczenie okresu zawieszenia działalności gospodarczej przez osoby fizyczne do 24 miesięcy – będzie można zawiesić działanie firmy również na dłuższy okres lub na czas nieokreślony. Po upływie wskazanego przez przedsiębiorcę terminu zawieszenia, działalność zostanie odwieszona automatycznie.

Katalog relacji urząd – przedsiębiorca

Ustawa wprowadza katalog zasad regulujących relacje biznesu z państwem. Zasady te będą też wytycznymi dla administracji jak mają postępować w sprawach przedsiębiorców. To np.:

co nie jest prawem zabronione, jest dozwolone (przedsiębiorca może prowadzić biznes w sposób wolny, jeśli nie łamie wyraźnych zakazów lub ograniczeń),
domniemanie uczciwości przedsiębiorcy (przedsiębiorca nie musi udowadniać swojej uczciwości, wątpliwości co do okoliczności konkretnej sprawy będą rozstrzygane na korzyść przedsiębiorcy),
zasada proporcjonalności (urzędnikom wolno podejmować jedynie takie działania, które są konieczne do osiągnięcia zamierzonego celu).

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców

Bezstronny i apolityczny rzecznik będzie stał na straży praw przedsiębiorców zagwarantowanych w Konstytucji Biznesu. Będzie mógł np. wnioskować do ministrów o wydanie objaśnień najbardziej skomplikowanych przepisów i interweniować gdy prawa przedsiębiorców są łamane. Kadencja rzecznika to 6 lat.

Objaśnienia prawne

Ministrowie i organy centralne będą wydawać objaśnienie prawne – napisane prostym językiem „poradniki” jak stosować najtrudniejsze przepisy. Zastosowanie się do nich będzie chroniło przedsiębiorcę, np. w razie kontroli. Do wydania objaśnień może zobowiązać ministrów Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Sprawy urzędowe także przez telefon lub e-mail

Za zgodą przedsiębiorcy, niektóre proste sprawy urzędowe będzie można załatwiać przez telefon, e-mail lub za pomocą innych środków komunikacji. Urząd będzie mógł w ten sposób szybko poinformować np. o konieczności doniesienia załączników czy o gotowych do odbioru dokumentach.

Stopniowa likwidacja numeru REGON

Numer REGON dla przedsiębiorców będzie stopniowo wycofywany z obrotu. NIP ma być podstawowym numerem identyfikującym przedsiębiorcę.

Punkt Informacji dla Przedsiębiorcy

Portal internetowy – rozwinięcie obecnego www.biznes.gov.pl, który nie tylko wyjaśni w jaki sposób załatwić poszczególne sprawy urzędowe, ale też umożliwi np. uiszczanie opłat urzędowych czy uzyskanie zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami czy składkami. Punkt przypomni przedsiębiorcom, przez sms lub e-mail, o zbliżających się terminach urzędowych oraz poinformuje o najważniejszych zmianach w prawie. Będą tam też publikowane wyjaśnienia dotyczące zagadnień prawnych budzących najwięcej wątpliwości w praktyce.

Zmiany w pełnomocnictwach i prokurze

Przedsiębiorcy – osoby fizyczne będą mogły ustanawiać prokurentów. Zaś opublikowanie informacji o pełnomocniku lub prokurencie w CEIDG będzie równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa lub udzieleniem prokury na piśmie.

Jasny katalog form reglamentacji działalności gospodarczej

Uporządkowany został katalog form reglamentacji działalności gospodarczej. Pozostawiono trzy zasadnicze formy: koncesje, zezwolenia i rejestry działalności regulowanej. Tym samym zostały zniesione zgody i licencje jako odrębne formy reglamentacji. Jednocześnie wyraźnie uwypuklono różnice między nimi, wskazując m.in. że zezwolenia nie mogą mieć charakteru uznaniowego i powinny być zawsze udzielone, jeśli przedsiębiorca spełnia warunki przewidziane prawem.

Nowa ustawa dla przedsiębiorców zagranicznych

Pakiet „Konstytucji Biznesu” zawiera nową ustawę poświęconą zasadom udziału przedsiębiorców zagranicznych i innych osób zagranicznych w obrocie gospodarczym w Polsce. Do tej pory regulacje te były rozrzucone w trzech różnych ustawach i niespójne. Obecnie inwestorzy zagraniczni otrzymują jeden przejrzysty, spójny akt prawny im dedykowany.

Prawo dla biznesu tworzone z głową

Wprowadzono katalog podstawowych reguł, którymi należy kierować się przy tworzeniu prawa gospodarczego. Jest to m.in. zasada proporcjonalnego ograniczania obciążeń dla MŚP, zgodnie z którą zanim przystąpi się do projektowania nowego prawa, należy przeanalizować czy zamierzonego skutku nie można osiągnąć za pomocą innych środków. Inne zasady: zasada dążenia do nienakładania nowych obowiązków administracyjnych, zasada ograniczenia obowiązków informacyjnych czy też zasada unikania nadimplementacji prawa Unii Europejskiej.

Źródło: opracowanie własne + informacje ze strony www.miir.gov.pl/strony/aktualnosci/przedsiebiorca-ma-prawo-rzad-przyjal-konstytucje-biznesu/