Przy rozliczeniach płacowych trzeba m.in. „pilnować” progu podatkowego oraz rocznego ograniczenia podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Przekroczenie wszakże powyższych pułapów wpływa w znaczący sposób na wyliczenia kwoty netto.
Aby pokazać od strony praktycznej wspomniany wpływ, przygotowaliśmy przykład listy płac, z którego dowiesz się jak w 2023 r. rozliczać wynagrodzenie w przypadku, gdy:
- dochód pracownika w roku przekroczył pułap progu podatkowego wynoszący 120000 zł i/lub
- roczna kwota przychodu podlegającego ozusowaniu osiągnęła poziom trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy, wynoszący w 2023 r. 208.050 zł.
Sprawdź pełną wersję Kalkulatora Wynagrodzeń uwzględniającego zmiany przewidziane od 1 stycznia 2023 r.:
🧮 Kalkulator Wynagrodzeń pracownika w ujęciu rocznym (2023 r.)
Jak od stycznia 2023 r. rozliczać wynagrodzenie pracownika w ujęciu rocznym
➪ Kliknij i Sprawdź
Przykład
36-letni, pełnoetatowy pracownik od początku zatrudnienia czyli od stycznia 2022 r. jest uczestnikiem PPK, z racji czego wpłaty finansowane przez niego to 2%, zaś przez pracodawcę – 1,5%. Ma on prawo do podstawowych kosztów uzyskania przychodu na poziomie 250 zł oraz do kwoty zmniejszającej miesięczne zaliczki na podatek (300 zł). Co miesiąc otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie brutto w wysokości 20.000 zł, a zatem na listach płac do przychodu doliczane jest mu z tytułu PPK 300 zł (20.000 zł x 1,5%).
W tych okolicznościach jego dochód (czyli przychód po pomniejszeniu o koszty uzyskania przychodów oraz składki na ubezpieczenie społeczne) w okresie od stycznia do lipca 2023 r. wyniósł:
- za 01/2023: 17.308 zł (20.000 zł – 2.742 zł skł. społeczne finans. przez zatrudnionego – 250 zł + 300 zł),
- za 02/2023: 17.308 zł,
- za 03/2023: 17.308 zł,
- za 04/2023: 17.308 zł,
- za 05/2023: 17.308 zł,
- za 06/2023: 17.308 zł,
- za 07/2023: 17.308 zł.
Jak wynika z powyższego, dochód pracownika uzyskany od początku roku przekroczył pierwszy próg podatkowy w lipcu (121.156 zł, co wynika z wyliczenia: 7 x 17.308 zł) i dlatego w tym też miesiącu należności zatrudnionego należy opodatkować stosując dwie stawki podatku: 12% i 32% w następujący sposób:
•••• dochód pracownika uzyskany w miesiącu lipiec do progu 120.000 zł: 120.000 zł – 103848 zł (dochód czyli przychód podlegający opodatkowaniu – KUP – składki społ. uzyskany w okresie: styczeń – czerwiec) = 16152 zł
•••• zaliczka od ww. części dochodu pracownika uzyskanego w miesiącu lipiec (przed zaokrągleniem): 16152 zł (po zaokr.) x 12% – 300 zł = 1638,24 zł
•••• dochód pracownika uzyskany w miesiącu lipiec ponad próg 120.000 zł: 121156 zł (łączny opodatkowany dochód uzyskany w okresie: styczeń – lipiec) – 120.000 zł = 1156 zł
•••• zaliczka od ww. części dochodu pracownika uzyskanego w miesiącu lipiec (przed zaokrągleniem): 1156 zł (po zaokr.) x 32% = 369,92 zł
•••• łączna zaliczka podatkowa za miesiąc lipiec (przed zaokrągleniem): 1638,24 zł + 369,92 zł = 2008,16 zł
•••• zaliczka podatkowa za miesiąc lipiec (po zaokrągleniu do pełnych złotych): 2008,16 zł – 0 zł (skł. zdrowotna do odliczenia od podatku) = 2008 zł.
W rozstrzyganym przypadku lipcowa lista płac powinna wyglądać jak poniżej:
| Składniki | Działanie | Kwota |
| Wynagrodzenie za pracę | 20.000,00 zł | |
| Wpłata do PPK finansowana przez pracodawcę wliczana do podstawy opodatkowania | 20000 zł × 1,50% | 300,00 zł |
| Podstawa wymiaru składek społecznych | 20000 zł | 20.000,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 20000 zł × 9,76% | 1.952,00 zł |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 20000 zł × 1,5% | 300,00 zł |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 20000 zł × 2,45% | 490,00 zł |
| Suma składek na ub. społeczne | 1952 zł + 300 zł + 490 zł | 2.742,00 zł |
| Stawka procentowa podatku | 12% / 32% | |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 zł | |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 20000 zł + 300 zł – 2742 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł | 17.308,00 zł |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową | 300,00 zł | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem |
•••• dochód pracownika uzyskany w miesiącu lipiec do progu 120.000 zł: 120.000 zł – 103848 zł (dochód czyli przychód podlegający opodatkowaniu – KUP – składki społ. uzyskany w okresie: styczeń – czerwiec) = 16152 zł •••• zaliczka od ww. części dochodu pracownika uzyskanego w miesiącu lipiec (przed zaokrągleniem): 16152 zł (po zaokr.) x 12% – 300 zł = 1638,24 zł •••• dochód pracownika uzyskany w miesiącu lipiec ponad próg 120.000 zł: 121156 zł (łączny opodatkowany dochód uzyskany w okresie: styczeń – lipiec) – 120.000 zł = 1156 zł •••• zaliczka od ww. części dochodu pracownika uzyskanego w miesiącu lipiec (przed zaokrągleniem): 1156 zł (po zaokr.) x 32% = 369,92 zł •••• łączna zaliczka podatkowa za miesiąc lipiec (przed zaokrągleniem): 1638,24 zł + 369,92 zł = 2008,16 zł |
2.008,16 zł |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 20000 zł – 2742 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.) | 17.258,00 zł |
| Składka zdrowotna | 17258 zł × 9% | 1.553,22 zł |
| Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 zł | |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek US | 2008,16 zł po zaokrągleniu do pełnych zł | 2.008,00 zł |
| Kwota netto | 20000 zł – 2742 zł – 1553,22 zł – 2008 zł | 13.696,78 zł |
| Wpłata do PPK finansowana przez pracownika | 20000 zł × 2% | 400,00 zł |
| Kwota do wypłaty | 13696,78 zł – 400 zł – 0 zł + 0 zł | 13.296,78 zł |
Uwzględniając w opisanych okolicznościach łączny przychód ww. pracownika z okresu od stycznia do listopada 2023 r., okazuje się, że w listopadzie przychód przekroczył pułap trzydziestokrotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (208.050 zł; 30 x 6.935 zł):
20.000 zł wyn. za 01/2023 + 20.000 zł wyn. za 02/2023 + 20.000 zł wyn. za 03/2023 + 20.000 zł wyn. za 04/2023 + 20.000 zł wyn. za 05/2023 + 20.000 zł wyn. za 06/2023 + 20.000 zł wyn. za 07/2023 + 20.000 zł wyn. za 08/2023 + 20.000 zł wyn. za 09/2023 + 20.000 zł wyn. za 10/2023 + 20.000 zł wyn. za 11/2023 = 220.000 zł > 208.050 zł.
W związku z powyższym rozliczenie pensji listopadowej powinno wyglądać następująco:
| Składniki | Działanie | Kwoty w zł |
| Wynagrodzenie brutto | 20 000,00 | |
| Wpłata do PPK finansowana przez pracodawcę wliczana do podstawy opodatkowania | 20000 zł × 1,5% | 300,00 |
| Podstawa wymiaru składek emeryt. i rent. | 20.000 zł – (220.000 zł – 208.050 zł) | 8 050,00 |
| Składka na ubezpieczenie emerytalne | 8050 zł × 9,76% | 785,68 |
| Składki na ubezpieczenia rentowe | 8050 zł × 1,5% | 120,75 |
| Składka na ubezpieczenie chorobowe | 20000 zł × 2,45% | 490,00 |
| Suma składek społecznych | 785,68 zł + 120,75 zł + 490,00 zł | 1 396,43 |
| Koszty uzyskania przychodu | 250,00 | |
| Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych | 20000 zł + 300 zł – 1396,43 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł | 18 654,00 |
| Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę na podatek** | 300,00** | |
| Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem | (18654 zł × 32%) – 300 zł** | 5 669,28 |
| Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne | 20000 zł – 1396,43 zł (suma składek społ. finans. przez zatrudnionego) | 18 603,57 |
| Składka zdrowotna | 18 603,57 zł × 9% | 1 674,32 |
| Składka zdrowotna do odliczenia od podatku | 0,00 | |
| Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych | 5 669,28 zł (po zaokrągleniu do pełnych zł) | 5 669,00 |
| Wpłata do PPK finansowana przez pracownika | 20000 zł × 2% | 400,00 |
| Kwota netto | 20000 zł – 1396,43 zł – 1674,32 zł – 5669 zł – 400 zł | 10 860,25 |
** Jak widać z zaprezentowanych wyliczeń, kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki podatkowe powinna być uwzględniana również przy kalkulowaniu podatku 32-procentowego czyli należnego od dochodu, który w skali roku przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali (120.000 zł).
