Warunki pracy pracowników w czasie upałów – wyjaśnienia resortu pracy

W obowiązujących przepisach prawa nie określono maksymalnej temperatury na stanowiskach pracy spowodowanej warunkami atmosferycznymi, jednak uregulowana jest ona pośrednio w aktach prawnych: ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. – Kodeks Pracy, rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. poz. 1650, z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. 2018 poz. 1286, z późn. zm.), rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 2 lutego 2011 r. w sprawie badań i pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (Dz. U. poz. 166, z późn. zm.) oraz rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów (Dz. U. poz. 279, z późn. zm.).

Powyższe potwierdzono w odpowiedzi MRiPS z 3 sierpnia 2022 r. w sprawie warunków pracy w czasie upałów. Wskazano w niej dodatkowo, że:

„Należy przede wszystkim podkreślić, że zgodnie z art. 207 § 2 K.p., pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy, w tym reagować na potrzeby w zakresie zapewnienia bezpieczeństwa i higieny pracy oraz dostosowywać środki podejmowane w celu doskonalenia istniejącego poziomu ochrony zdrowia i życia pracowników, biorąc pod uwagę zmieniające się warunki wykonywania pracy. Istotnym narzędziem umożliwiającym mu prawidłową realizację tego celu jest właściwie przeprowadzona ocena ryzyka zawodowego, do której pracodawca jest zobowiązany zarówno na podstawie przepisów Kodeksu pracy (art. 226) jak i rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (§ 39a).

W obowiązujących przepisach prawa nie określono wartości temperatury powietrza w środowisku pracy, której przekroczenie stanowi niebezpieczeństwo dla zdrowia pracownika, nie ustalono też wymagań dotyczących monitorowania temperatury powietrza w kabinach kierowców i maszynistów, czy ograniczeń w kierowaniu pojazdem związanych z przekroczeniem temperatury o określonej wartości.

Baza niezbędnych kalkulatorów płacowych w jednej aplikacji!

Pomiarów mikroklimatu gorącego przeważnie nie wykonuje się, gdy obciążenie cieplne występuje okresowo na stanowisku pracy. W związku z tym, w przypadku stanowisk pracy kierowcy autobusu lub maszynisty pociągu zazwyczaj nie przeprowadza się pomiarów mikroklimatu gorącego, jednak gdy praca wykonywana jest okresowo lub sezonowo w temperaturze powyżej 28 °C możliwe jest wykonanie pomiaru WBGTeff, jako oceny obciążenia cieplnego środowiskiem gorącym zgodnie z rozporządzeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 12 czerwca 2018 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. W przypadku przekroczenia wartości WBGTeff zawartych w ww. rozporządzeniu, pracodawca ma obowiązek podjąć wszelkie działania, w tym działania z zastosowaniem profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, zmierzające do ograniczania negatywnego wpływu wysokiej temperatury powietrza na zdrowie pracownika. W tym przypadku jeżeli dostępne są rozwiązania techniczne, pracodawca powinien je zastosować. Wskazane byłoby zastosowanie środków profilaktycznych takich jak:

  • rozwiązania techniczne, np. klimatyzacja, przenośne urządzenia nawiewne lub chłodzące typu wentylatory, wewnętrzne rolety okienne, indywidualne systemy chłodzenia organizmu,
  • rozwiązania organizacyjne, np. przerwy w pracy, skrócony czas pracy, aklimatyzacja do środowiska gorącego, zapewnienie nieograniczonego dostępu do wody zdatnej do picia (najlepiej w temp. ok. 15°C), dostosowanie odzieży do warunków otoczenia (izolacyjność cieplna).

Szczegółowe regulacje dotyczące zapewnienia napojów na stanowiskach pracy zawarte zostały w § 4 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów. W przypadku, gdy na stanowiskach pracy, na których temperatura spowodowana warunkami atmosferycznymi przekracza 28 °C, pracodawca jest obowiązany zapewnić pracownikom napoje w ilości zaspokajającej ich potrzeby, bez względu na rodzaj wykonywanej pracy.

Należy także zauważyć, że zgodnie z art. 210 K.p., w razie gdy warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa i higieny pracy, i stwarzają bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia lub życia pracownika albo gdy wykonywana przez niego praca grozi takim niebezpieczeństwem innym osobom, pracownik ma prawo powstrzymać się od wykonywania pracy, zawiadamiając o tym niezwłocznie przełożonego.”.

Artykuły z obszaru kadr i płac oraz zmian w prawie pracy napisane zrozumiałym językiem ▼

Skomentuj artykuł