Od 26 kwietnia 2023 r. pracownicy mają możliwość korzystania w ciągu roku kalendarzowego ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej w wymiarze 2 dni albo 16 godzin (art. 148¹ Kodeksu pracy).

Pomimo, iż wspomniana nowość funkcjonuje już od dłuższego czasu, to w jej kontekście pojawiają się nadal wątpliwości. Jedna z nich dotyczy sposobu kalkulowania wynagrodzenia za omawianą nieobecność w pracy.

Pobierz wniosek o udzielenie zwolnienia z powodu działania siły wyższej

 

50% wynagrodzenia

Czas wolnego udzielonego w związku z działaniem siły wyższej uprawnia zatrudnionego do należności w wysokości połowy wynagrodzenia. Ponieważ przepis art. 148¹  Kodeksu pracy nie precyzuje w jaki sposób obliczać owo wynagrodzenie, to należy odnieść się do § 5 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy. W myśl tej regulacji, przy ustalaniu wynagrodzenia za czas zwolnienia od pracy oraz za czas niewykonywania pracy, gdy przepisy przewidują zachowanie przez pracownika prawa do wynagrodzenia, stosuje się zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadło zwolnienie od pracy lub okres niewykonywania pracy.

A zatem, aby obliczyć należne wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej należy:

1. ustalić, jakie składniki płacy powinny wejść do podstawy wynagrodzenia za zwolnienie od pracy, uwzględniając w niej stałe i zmienne elementy pensji przysługujące pracownikowi w miesiącu, w którym korzystał on z czasu wolnego (pamiętając, że do podstawy wyliczeń nie wchodzą m.in. następujące składniki: wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, premie uznaniowe gdy nie mają charakteru roszczeniowego, nagrody z zakładowego funduszu nagród, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne),
2. obliczyć stawkę godzinową ze stałych elementów pensji, poprzez podzielenie ich kwoty przez nominalny czas pracy z miesiąca, w którym wystąpiła nieobecność w pracy,
3. skalkulować stawkę godzinową ze zmiennych składników płacy, poprzez podzielenie ich sumy wypłaconej w miesiącu, w którym wystąpiła nieobecność w pracy, przez liczbę godzin faktycznie przepracowanych w tym miesiącu przez podwładnego,
4. zsumować stałą i zmienną stawkę godzinową,
5. wyznaczyć kwotę wynagrodzenia za zwolnienie od pracy, poprzez obliczenie połowy iloczynu ustalonego w drodze pomnożenia wyliczonej stawki godzinowej przez liczbę godzin, w czasie których pracownik korzystał ze zwolnienia od pracy.

 

Sprawdź wyjątkowy kalkulator – wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej:

🧮 Kalkulator Online – Kalkulator Wynagrodzeń Online – Wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Jak w 2024 r. wyliczyć wynagrodzenie za zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej ➪ Kliknij i Sprawdź

 

Przykład

40-letnia pracownica zatrudniona jest na 1/2 etatu w podstawowym systemie czasu pracy (praca od pon. do pt. po 4 godziny). W styczniu 2024 r.:

• jej ojciec został potrącony przez auto i z tej przyczyny skorzystała ona z 2 dni (8 godz.) wolnego na mocy art. 148¹ Kodeksu pracy mówiącego o zwolnieniu od pracy z powodu działania siły wyższej;
• przepracowała 76 godz. (wspomniana absencja w pracy była jej jedyną w styczniu), co wynika z wyliczenia: 84 godz. czasu nominalnie do przepracowania w styczniu 2024 r. przy 1/2 etatu – 8 godz. nieobecności (2 x 4 godz.);
• przysługiwały jej: stała pensja w wysokości 4000 zł brutto, zmienna premia regulaminowa, która za przepracowany czas wyniosła 540 zł brutto oraz premia uznaniowa 200 zł brutto (wypłacana wyłącznie na podstawie swobodnej decyzji przełożonego);
• była uprawniona do podstawowych kosztów uzyskania przychodu (250 zł) oraz 1/24 kwoty zmniejszającej podatek (150 zł).

W opisanych okolicznościach, rozliczenie styczniowych należności / listy płac powinno wyglądać następująco:

• obliczenie wynagrodzenia za nieobecność z powodu działania siły wyższej:

Wynagrodzenie za nieobecność ze stałych składników wynagrodzenia			190,48 zł	4000 zł (suma składników stałych) : 84 godz. = 47,62 zł x 8 godz. nieobecności x 50% = 190,48 zł
Stawka za godzinę nieobecności ze zmiennych składników wynagrodzenia*			7,11 zł	540 zł (suma składników zmiennych)* : 76 godz. faktycznej pracy w styczniu = 7,11 zł
* premia uznaniowa (nieposiadająca charakteru roszczeniowego) została pominięta, gdyż nie uwzględnia się jej przy obliczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy
Wynagrodzenie za nieobecność ze zmiennych składników wynagrodzenia			28,44 zł	7,11 zł x 8 godz. nieobecności x 50% = 28,44 zł
Wynagrodzenie za zwolnienie od pracy			218,92 zł	190,48 zł (wyn. za nieobecność ze skł. stałych) + 28,44 zł (wyn. za nieobecność ze skł. zmiennych) = 218,92 zł

• lista płac za 01/2024:

Składniki	Działanie	Kwota
Wynagrodzenie brutto	4000 zł : 84 godz. czasu nominalnego ustalonego dla 1/2 etatu zgodnie z art. 130 KP = 47,62 zł × 8 godz. nieobecności = 380,96 zł; 4000 zł – 380,96 zł = 3619,04 zł; 3619,04 zł + 218,92 zł	3.837,96 zł
Podstawa wymiaru składek społecznych	3837,96 zł	3.837,96 zł
Składka na ubezpieczenie emerytalne	3837,96 zł × 9,76%	374,58 zł
Składki na ubezpieczenia rentowe	3837,96 zł × 1,5%	57,57 zł
Składka na ubezpieczenie chorobowe	3837,96 zł × 2,45%	94,03 zł
Suma składek na ubezpieczenie społeczne	374,58 zł + 57,57 zł + 94,03 zł	526,18 zł
Stawka procentowa podatku		12%
Koszty uzyskania przychodu		250,00 zł
Podstawa obliczenia zaliczki na podatek po zaokrągleniu do pełnych złotych	3837,96 zł – 526,18 zł (skł. społeczne finans. przez zatrudnionego) – 250 zł – 0 zł	3.062,00 zł
Kwota zmniejszająca miesięczną zaliczkę podatkową (na mocy złożonego PIT-2)		150,00 zł
Zaliczka na podatek przed zaokrągleniem	(3062 zł × 12%) – 150 zł	217,44 zł
Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne	3837,96 zł – 526,18 zł (skł. społ. fin. przez zatrud.)	3.311,78 zł
Składka zdrowotna	3311,78 zł × 9%	298,06 zł
Zaliczka na podatek do przekazania na rachunek urzędu skarbowego po zaokrągleniu do pełnych złotych	217,44 zł po zaokrągleniu do pełnych zł	217,00 zł
Kwota netto	3837,96 zł – 526,18 zł – 298,06 zł – 217 zł	2.796,72 zł