Resort pracy przygotował projekt rozporządzenia mającego uprościć zasady przyjmowania do pracy cudzoziemców w określonych zawodach. Chodzi tu o rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców.
Celem nowelizacji jest zwiększenie stosowania ułatwień w dostępie cudzoziemców do polskiego rynku pracy z uwzględnieniem kryterium wykonywanego zawodu. Proponuje się w niej rozszerzenie zakresu przypadków, w których wojewoda wydaje zezwolenie na pracę bez konieczności przeprowadzania tzw. testu rynku pracy czyli bez wymogu przedstawienia informacji starosty, o której mowa w art. 88c ust. 1 pkt 2 ustawy z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy, o zawody pożądane z punktu widzenia polskiej gospodarki. Zgodnie z art. 114 ust. 3 pkt 3 ustawy z 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach zwolnienie to stosowane będzie także w przypadku zezwoleń na pobyt czasowy i pracę.
Przypomnijmy, że dołączenie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych w oparciu o rejestry bezrobotnych i poszukujących pracy lub o negatywnym wyniku rekrutacji organizowanej dla pracodawcy (tzw. test rynku pracy) jest jedną z przesłanek wydania zezwolenia na pracę lub zezwolenia na pobyt czasowy i pracę. Informację o braku możliwości albo o możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych wydaje starosta na wniosek podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia złożenia oferty pracy w powiatowym urzędzie pracy, jeżeli z analizy rejestrów bezrobotnych i poszukujących pracy nie wynika, że istnieje możliwość zorganizowania rekrutacji. Natomiast w przypadku, gdy istnieje możliwość zorganizowania rekrutacji wśród bezrobotnych i poszukujących pracy, starosta wydaje informację w terminie nie dłuższym niż 21 dni.
Na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów, zwolnienie z uzyskania informacji starosty dotyczy cudzoziemców upoważnionych do reprezentowania przedsiębiorcy zagranicznego w jego oddziale lub przedstawicielstwie znajdującym się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, obywateli Armenii, Białorusi, Gruzji, Mołdawii, Rosji i Ukrainy w przypadku prac pielęgnacyjno-opiekuńczych lub jako pomoc domowa na rzecz gospodarstw domowych, a także trenerów i sportowców zatrudnionych w klubach oraz lekarzy i lekarzy dentystów odbywających szkolenie lub realizujących program specjalizacji. Ponadto, wojewoda może określić własne wyjątki od konieczności przeprowadzenia tzw. testu rynku pracy dla wybranych zawodów w danym województwie. Generalnie można więc uznać, że polski system relatywnie w niewielkim stopniu korzysta z możliwości preferencji w zatrudnieniu cudzoziemców, biorąc pod uwagę wykonywany przez nich zawód.
Opracowana lista zawodów objętych zwolnieniem z uzyskania ww. informacji starosty wynika z analizy następujących źródeł danych:
- ankiety MRPiPS wśród reprezentatywnych partnerów społecznych,
- statystyki zezwoleń na pracę cudzoziemca,
- statystyki oświadczeń o zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi,
- monitoringu zawodów deficytowych i nadwyżkowych,
- barometru zawodów,
- kryteriów wojewódzkich.
Mając na uwadze, że podstawową zasadą polskiej polityki w zakresie imigracji zarobkowych jest uzupełniająca rola zatrudniania cudzoziemców w Polsce, przy konstruowaniu listy przyjęto następujące założenia:
- ułatwienia powinny uwzględniać aktualny popyt na pracowników;
- ułatwienia powinny ograniczać się do tych zawodów, w których uzupełnienie niedoborów nie może nastąpić w szybki sposób poprzez aktywizację istniejących zasobów na rynku pracy. Wykluczone z ułatwień dotyczących testu rynku pracy powinny być więc prace nie wymagające żadnych kwalifikacji lub takie, gdzie przeszkolenie nowego pracownika może być relatywnie łatwe;
- w przypadku zawodów o szczególnie wysokich kwalifikacjach, zawodów potrzebnych w branżach strategicznych dla Polski lub zawodów potrzebnych społecznie (np. zawody medyczne, zawodów z branży innych usług świadczonych publicznie) powinny być stosowane ułatwienia, nawet jeżeli aktualny popyt nie jest jeszcze szczególnie
Wykaz 20 grup elementarnych zawodów, określonych zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 sierpnia 2014 r. w sprawie klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy oraz zakresu jej stosowania, zawarty w załączniku do projektowanego rozporządzenia, w stosunku do których stosowane będą ułatwienia w dostępie do rynku pracy dla cudzoziemców, obejmuje 197 zawodów.
Przyjęcie proponowanych rozwiązań oznacza zatem:
- dla pracodawców – skrócenie czasu potrzebnego na pozyskanie cudzoziemca do wykonywania pracy we wskazanych zawodach o 14 lub 21 dni przed złożeniem wniosku o wydanie zezwolenia na pracę. Pozostanie jednak potrzeba wykazania, że cudzoziemiec posiada kwalifikacje do wykonywania danego zawodu,
- dla wojewodów – odciążenie od konieczności prowadzenia w toku postępowań działań wyjaśniających w zakresie braku lub niespójności informacji starosty,
- dla starostów i powiatowych urzędów pracy – zmniejszenie obciążenia zadaniami w zakresie wydawania informacji starosty i możliwość wykorzystania kadr do innych zadań związanych z dopuszczeniem cudzoziemców do rynku pracy;
- dla pracodawców i cudzoziemców – krótszy czas oczekiwania na rozpoczęcie pracy przez cudzoziemca.
Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie z dniem 1 lipca 2018 r. Jednocześnie z uwagi na przedłużające się postępowania prowadzone przez wojewodów w sprawie wydania zezwolenia na pracę oraz zezwolenia na pobyt czasowy i pracę proponuje się, by ułatwienia stosowane były także do wszczętych i niezakończonych jeszcze postępowań. Pozwoli to na skrócenie czasu oczekiwania przez pracodawców i cudzoziemców w przypadku już złożonych wniosków, jak również na odciążenie wojewodów od konieczności prowadzenia postępowań wyjaśniających w zakresie braku lub niespójności informacji starosty.
Poniżej wykaz zawodów, w przypadku których wojewoda w myśl nowych uregulowań ma wydawać zezwolenie na pracę bez konieczności uzyskania informacji, o której mowa w art. 88c ust. 1 pkt 2 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy:
|
Źródło: uzasadnienie rozporządzenia Ministra Rodziny, Pracy Polityki Społecznej zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na
pracę cudzoziemca jest wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę cudzoziemców
