W 2024 r. przewidziano wzrost poziomu płacy minimalnej: od 1 stycznia do kwoty 4.242 zł, a od 1 lipca – do 4.300 zł. Tak stanowi rozporządzenie Rady Ministrów z 14 września 2023 r. w sprawie wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz wysokości minimalnej stawki godzinowej w 2024 r. (Dz.U. z 2023 r. poz. 1893).
Poziom minimalnego wynagrodzenia wpływa m.in. na kwoty wolne od potrąceń oraz wysokość wielu świadczeń wypłacanych w ramach stosunku pracy, takich jak choćby dodatki za pracę nocną czy niektóre odszkodowania i odprawy.
Pamiętajmy, że w przypadku osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w niepełnym wymiarze godzin, wysokość ustawowej płacy minimalnej wyznaczamy w kwocie proporcjonalnej do liczby godzin pracy przypadającej do przepracowania przez pracownika w danym miesiącu.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia obowiązująca w 2024 r.:
Wymiar etatu | Płaca minimalna brutto w okresie od stycznia do czerwca 2024 r. | Płaca minimalna brutto w okresie od lipca do grudnia 2024 r. |
cały etat | 4.242,00 zł | 4.300,00 zł |
3/4 etatu | 3.181,50 zł | 3.225,00 zł |
1/2 etatu | 2.121,00 zł | 2.150,00 zł |
1/3 etatu | 1.414,00 zł | 1.433,33 zł |
1/4 etatu | 1.060,50 zł | 1.075,00 zł |
Minimalne stawki za godzinę pracy pracowników pracujących w podstawowym systemie czasu pracy w poszczególnych miesiącach 2024 r.
Miesiąc |
Nominalny wymiar czasu pracy w 2024 r. |
Minimalna stawka godzinowa przy pełnym etacie (2024 r.) |
Styczeń |
168 |
4242 zł : 168 godz. = 25,25 zł |
Luty |
168 |
4242 zł : 168 godz. = 25,25 zł |
Marzec |
168 |
4242 zł : 168 godz. = 25,25 zł |
Kwiecień |
168 |
4242 zł : 168 godz. = 25,25 zł |
Maj |
160 |
4242 zł : 160 godz. = 26,52* zł |
Czerwiec |
160 |
4242 zł : 160 godz. = 26,52* zł |
Lipiec |
184 |
4300 zł : 184 godz. = 23,37 zł |
Sierpień |
168 |
4300 zł : 168 godz. = 25,60 zł |
Wrzesień |
168 |
4300 zł : 168 godz. = 25,60 zł |
Październik |
184 |
4300 zł : 184 godz. = 23,37 zł |
Listopad |
152 |
4300 zł : 152 godz. = 28,29 zł |
Grudzień |
160 |
4300 zł : 160 godz. = 26,88 zł |
* kwoty zaokrąglone o 1 grosz w górę, by po przemnożeniu przez nominalny wymiar czasu z danego miesiąca uzyskać kwotę nie niższą niż płaca minimalna brutto.
Minimalna stawka godzinowa przy umowach zlecenia w 2024 r.
Od początku 2017 r. w stosunku do umów zlecenia i umów o świadczenie usług (z pewnymi wyjątkami wynikającymi z art. 1 i 8d stawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę) wprowadzono minimalną stawkę godzinową, której poziom jest ściśle skorelowany z wysokością ustalanego corocznie ustawowego, minimalnego wynagrodzenia za pracę należnego pracownikom.
Omawiana minimalna stawka godzinowa w okresach od stycznia do czerwca i od lipca do grudnia 2024 r. wynosi odpowiednio: 27,70 zł oraz 28,10 zł.
W przypadku gdy zapłata za pracę nie gwarantuje minimalnej stawki godzinowej, zatrudnionemu przysługuje wynagrodzenie w wysokości obliczonej z uwzględnieniem przewidzianej ustawowo stawki.
Dodatki za pracę w porze nocnej w 2024 r.
Za każdą godzinę wykonywania obowiązków pracowniczych w porze nocnej zatrudnionemu należy się dodatkowe wynagrodzenie wynoszące 20% stawki godzinowej wynikającej z gwarantowanego wynagrodzenia minimalnego.
Wysokość dodatków nocnych prezentujemy w tekście: Dodatki za pracę w nocy w 2024 r.
Wysokość kwot wolnych od potrąceń w 2024 r.
O wysokości kwoty wolnej od potrąceń realizowanych z pensji pracowniczej w aktualnym stanie prawnym decydują:
• poziom ustawowej płacy minimalnej,
• wymiar czasu pracy pracownika wskazany w umowie o pracę,
• rodzaj dokonywanego z płacy potrącenia,
• wysokość wpłat dokonywanych na PPK,
• wskaźniki podatkowe takie jak zryczałtowane koszty uzyskania przychodu oraz kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek, stosowana tylko wówczas, gdy pracownik złoży formularz PIT-2 oraz
• fakt, czy zatrudniony objęty jest „zerowym PIT”.
Przykładowo przy potrącaniu sum egzekwowanych na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne oraz dobrowolnych potrąceniach na rzecz pracodawcy w przypadku pracownika pełnoetatowego (niebędącego uczestnikiem PPK, niekorzystającego z „zerowego PIT”, uprawnionego do KUP w wysokości 250 zł i 1/12 kwoty zmniejszającej podatek) kwota wolna od potrąceń w okresie od stycznia do czerwca 2024 r. wynosi 3.221,98 zł.
Wysokość kwot wolnych zamieściliśmy w artykule: Kwoty wolne od potrąceń w 2024 r.
Najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych (zasiłku i wynagrodzenia za czas choroby oraz zasiłku wypadkowego, opiekuńczego i macierzyńskiego w 2024 r.
Podstawa wymiaru wynagrodzenia za chorobę i zasiłków z ubezpieczenia chorobowego i wypadkowego, przysługujących pracownikom pełnoetatowym (z wyłączeniem młodocianych), nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia.
Dla pracowników pracujących na część etatu, najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych jest zmniejszana proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy.
Poniżej, obowiązujące w 2024 r. wartości najniższych podstaw wymiaru świadczeń chorobowych w zależności od wymiaru etatu:
Wymiar czasu pracy |
Najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych
od stycznia do czerwca 2024 r. |
Najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych
od lipca do grudnia 2024 r. |
cały etat | 3.660,42 zł
(4242 zł – 13,71% x 4242 zł) |
3.710,47 zł
(4300 zł – 13,71% x 4300 zł) |
3/4 etatu | 2.745,32 zł
(3181,5 zł – 13,71% x 3181,5 zł) |
2.782,85 zł
(3225 zł – 13,71% x 3225 zł) |
1/2 etatu | 1.830,21 zł
(2121 zł – 13,71% x 2121 zł) |
1.855,23 zł
(2150 zł – 13,71% x 2150 zł) |
1/3 etatu | 1.220,14 zł
(1414 zł – 13,71% x 1414 zł) |
1.236,82 zł
(1433,33 zł – 13,71% x 1433,33 zł) |
1/4 etatu | 915,11 zł
(1060,5 zł – 13,71% x 1060,5 zł) |
927,62 zł
(1075 zł – 13,71% x 1075 zł) |
Odszkodowanie za mobbing i naruszenie zasady równego traktowania w 2024 r.
Pracownik, który doznał mobbingu lub wskutek mobbingu rozwiązał umowę o pracę, ma prawo dochodzić od pracodawcy odszkodowania w wysokości nie niższej niż ustawowa płaca minimalna. Do takiego samego świadczenia uprawniony jest podwładny, który został pokrzywdzony wskutek tego, że pracodawca naruszył zasadę równego traktowania w zatrudnieniu. A zatem kwota ww. należności w okresach od stycznia do czerwca i od lipca do grudnia 2024 r. nie może być niższa niż odpowiednio 4.242 zł oraz 4.300 zł.
Odprawa za zwolnienia z przyczyn dotyczących zakładu pracy w 2024 r.
Efektem podwyższenia minimalnego wynagrodzenia, jest ponadto podniesienie górnego limitu odprawy przysługującej na mocy przepisów ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Pracodawcy objęci przepisami przywołanego aktu prawnego, zwalniający pracowników z przyczyn leżących wyłącznie po stronie zakładu pracy, są zobowiązani do wypłacenia zwalnianym odpraw, których wysokość zależy od zakładowego stażu pracy i wynosi:
- jednomiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata,
- dwumiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat,
- trzymiesięczne wynagrodzenie, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.
Wysokość omawianej odprawy nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w okresach:
- od stycznia do czerwca 2024 r. – 63.630 zł (4.242 zł x 15);
- od lipca do grudnia 2024 r. – 64.500 zł (4.300 zł x 15).
Wynagrodzenie przestojowe w 2024 r.
Pracownikowi za czas niewykonywania pracy, jeżeli był gotów do jej świadczenia, a doznał przeszkód z przyczyn dotyczących pracodawcy, należy się tzw. wynagrodzenie przestojowe, które dla pracownika pełnoetatowego w 2024 r. musi wynosić za miesiąc co najmniej: 4.242 zł w okresie od stycznia do czerwca i 4.300 zł od lipca do grudnia.
Przeliczenie podstawy urlopowej i ekwiwalentowej
Podniesienie stawki płacy minimalnej nierzadko wymusza przeliczenie podstawy wynagrodzenia urlopowego i ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Kalkulując te świadczenia, należy wszakże pamiętać o § 10 rozporządzenia urlopowego. Przepis ten stanowi, że zmiana wysokości danego składnika, likwidacja bądź wprowadzenie nowego składnika w okresie, z którego ustala się podstawę urlopową, wprowadzone przed rozpoczęciem przez pracownika urlopu wypoczynkowego (lub w miesiącu wykorzystywania tego urlopu), wymuszają uwzględnienia tego typu modyfikacji poprzez ponowne wyznaczenie omawianej podstawy. To samo tyczy się bazy obliczeniowej ekwiwalentu urlopowego.
A zatem w razie gdy, do podstawy ww. świadczeń wchodzą składniki kalkulowane z płacy minimalnej obowiązującej przed zmianą (np. dodatki nocne lub za pracę ponadnormatywną), wówczas po podniesieniu minimum płacowego pojawia się konieczność przeliczenia podstawy.
Nawet jeśli różnice z przeliczeń będą nieznaczące, nie wolno ich zaniechiwać, gdyż byłoby to działaniem na niekorzyść pracowników.
Wskaźniki / parametry kadrowo-płacowe na 2024 r. (kalkulator)