★ Dostęp Premium Na 365 Dni ★ do sprawdzonej i aktualizowanej na bieżąco wiedzy z zakresu kadr i płac! Kup już dziś i przestań obawiać się zmian przepisów!
★ Premium.SerwisKadrowego.pl ★

Najnowsze artykuły

Udostępnienie samochodu służbowego do celów prywatnych nieodpłatnie

ZUS SerwisKadrowego.pl

Wartość świadczenia związanego z nieodpłatnym udostępnieniem pracownikowi samochodu służbowego do korzystania w celach prywatnych, należy uwzględnić w podstawie wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne.

Interpretacja ZUS

Lublin, dnia 31 sierpnia 2016 r.

WPI/200000/43 /933/2016

DECYZJA Nr 933/2016

Na podstawie art. 10 ust. 1 i ust. 5 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2015 poz. 584) w związku z art. 83d ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 963) Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie stanowisko przedstawione przez przedsiębiorcę (…) we wniosku złożonym w dniu 29.08.2016 r., uznaje za nieprawidłowe w przedmiocie wyłączenia z podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne wartości świadczenia, które pracownik uzyskuje w związku z udostępnieniem mu przez spółkę samochodu służbowego do celów prywatnych nieodpłatnie.

UZASADNIENIE (więcej…)

Zasady wyliczania wynagrodzenia za urlop okolicznościowy

 

W myśl § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy (Dz.U. z 1996 r. nr 62, poz. 289 ze zm.), przy ustalaniu wynagrodzenia za płatny urlop okolicznościowy (np. czas wolny na okoliczność ślubu pracownika, urodzenia dziecka czy oddania krwi), należy stosować zasady obowiązujące przy ustalaniu wynagrodzenia za urlop, z tym że składniki wynagrodzenia ustalane w wysokości przeciętnej oblicza się z miesiąca, w którym przypadł płatny okres niewykonywania pracy.

Zatem, aby obliczyć należne wynagrodzenie za urlop okolicznościowy należy: (więcej…)

Zasady wyliczania ekwiwalentu za urlop

Jeśli chodzi o zasady obliczania należnej kwoty pieniężnego ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, to reguluje je rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 r. nr 2, poz. 14 ze zm.).

W myśl przywołanego aktu prawnego przy ustalaniu podstawy jego wymiaru winniśmy brać pod uwagę zarówno składniki o charakterze stałym jak i zmiennym, uwzględniając:

  • stałe składniki wynagrodzenia określone w stałej stawce miesięcznej w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do ekwiwalentu,
  • zmienne składniki wynagrodzenia za okresy nie dłuższe niż miesiąc (np. dodatek za pracę w porze nocnej, wynagrodzenie za godziny nadliczbowe, premie regulaminowe) – w przeciętnej wysokości wypłaconej pracownikowi w okresie 3 miesięcy poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu. Jeżeli pracownik nie przepracował wspomnianego okresu to dokonujemy tzw. dopełnienia podstawy, polegającego na podzieleniu faktycznie uzyskanego przez niego wynagrodzenia przez liczbę dni pracy, za które przysługiwało i pomnożeniu otrzymanego wyniku przez liczbę dni, jakie pracownik przepracowałby w ramach normalnego czasu pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Z tej grupy składników wyłączamy (analogicznie jak przy wynagrodzeniu urlopowym) m.in.: wynagrodzenie za czas urlopu wypoczynkowego, jednorazowe lub nieperiodyczne wypłaty za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie, premie uznaniowe gdy nie mają charakteru roszczeniowego, nagrody z zakładowego funduszu nagród, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy, wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną, odprawy emerytalne lub rentowe albo inne odprawy pieniężne,
  • składniki płacowe przysługujące za okresy dłuższe niż 1 miesiąc w średniej wysokości z okresu 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu.

(więcej…)

Urlop niepełnoetatowców

Pracownikom niepełnoetatowym, przysługuje urlop proporcjonalnie obniżony do wymiaru etatu w jakim są zatrudnieni. Obliczając ile dni urlopu należy się zatrudnionemu na część etatu, wymiar urlopu wynikający z ogólnego stażu urlopowego (20 albo 26 dni) ustalamy proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy określonego w umowie o pracę. Wynikający z dokonywanych wyliczeń niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia (art. 154 § 2 Kodeksu pracy). Należy pamiętać, iż ustaloną liczbę dni należy przeliczyć na godziny, przyjmując, że jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy.

 

PRZYKŁAD

 

Pracownik z 21-letnim stażem pracy został zatrudniony na 1/3 etatu. Jego wymiar urlopu odpowiadał będzie 1/3 wymiaru urlopu osoby pracującej na pełnym etacie. Aby obliczyć ilość dni przysługującego omawianemu pracownikowi urlopu, należy 26 dni podzielić przez 3 (26 : 3=8,67) i wynik zaokrąglić do pełnego dnia, czyli do 9 dni. Po przeliczeniu na godziny urlop ten wynosi 72 godziny ( 9 dni x 8 godzin).

 

WAŻNE!

To, że osoby pracujące na niepełnym etacie mają prawo do mniejszej liczby dni urlopu niż pełnoetatowcy, w żadnym razie nie oznacza, że ich odpoczynek trwa krócej. Wynika to z faktu udzielania urlopu w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy, w wymiarze godzinowym, odpowiadającym dobowemu wymiarowi czasu pracy pracownika w danym dniu (art. 1542 § 1 K.p.).

 

PRZYKŁAD

Pan Wiesław zatrudniony jest na 1/4 etatu i ma prawo do 5 dni urlopu ustalonego proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Pracę świadczy przez 3 dni w tygodniu: w poniedziałki i wtorki pracuje po 4 godz., zaś w piątki po 2 godz. W marcu 2010 r. Pan Wiesław przebywał na urlopie wypoczynkowym przez cały tydzień. Z tego tytułu pracodawca z jego puli urlopowej, wynoszącej 40 godz. (5 dni x 8 godz.), odejmie 10 godz., tj. za dwa dni po 4 godz. oraz za jeden dzień 2 godz.

W sytuacji gdy w trakcie roku kalendarzowego dochodzi do zmiany wymiaru czasu pracy danego pracownika, właściwą metodą wyliczenia wymiaru urlopu jest dokonanie dwóch niezależnych wyliczeń odpowiednio dla okresu pracy w danym wymiarze etatu.

PRZYKŁAD

 

Pani Magda posiadająca 15-letni staż pracy do 30 czerwca 2009 r. pracowała na 1/3 etatu. Od 1 lipca zmieniono jej wymiar etatu na 3/4. Jeśli do końca roku wymiar czasu pracy pozostanie bez zmian, Pani Magdzie przysługiwać będzie w tym roku 15 dni płatnego wypoczynku. Wynika to z następujących wyliczeń:

● za okres od 01.01.2009 do 30.06.2009: (1/3 etatu x  26 dni) x 6/12=po zaokrągleniu 5 dni;

● za okres od 01.07.2009 do 31.12.2009: (3/4 etatu x 26 dni) x 6/12=10 dni.

 

Warto w tym miejscu podkreślić, że pracodawca osobom zatrudnionym na część etatu może udzielić urlopu na część dnia pracy, jednak tylko wówczas, gdy część urlopu pozostała pracownikowi do wykorzystania jest niższa niż pełny dobowy wymiar czasu pracy w dniu, na który ma być udzielony urlop. Mówi o tym art. 1542 § 4 Kodeksu pracy.

Pierwszy urlop w życiu

Pierwszy urlop w życiu

W myśl art. 153 Kodeksu pracy pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy, w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, uzyskuje prawo do urlopu z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym. Uprawnienie do kolejnego urlopu pracownik nabywa „z góry” już 1 stycznia danego roku, pod warunkiem pozostawania w tym dniu w zatrudnieniu.

Kłopotów może tu nastręczać to, w jaki sposób określić upływ miesiąca. Otóż należy tu przyjąć, że miesiąc pracy mija:

● z upływem ostatniego dnia miesiąca, jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu od pierwszego dnia danego miesiąca;
● z upływem dnia w następnym miesiącu kalendarzowym, który datą poprzedza dzień nawiązania stosunku pracy, jeżeli do nawiązania stosunku pracy doszło w trakcie miesiąca kalendarzowego (wynika to z wyroku Sądu Najwyższego z dnia 19 grudnia 1996 r., sygn. akt I PKN 47/96, OSNP 1997/17/310);
● z upływem 30 dni, jeżeli pracownik u kolejnych pracodawców był zatrudniony krócej niż miesiąc kalendarzowy lub obrachunkowy.

Urlopu wypoczynkowego należnego za przepracowanie każdego miesiąca w przypadku pracowników podejmujących pracę po raz pierwszy w życiu nie zaokrągla się (chodzi tu o urlop w roku kalendarzowym, w którym pracownik podjął swą pierwszą pracę). Zatem pracownik w pierwszym roku pracy za każdy przepracowany miesiąc nabywa prawo do 1,66 dni urlopu (jeżeli posiada wymiar 20 dni urlopu) lub do 2,16 dnia (w przypadku gdy ma prawo do wymiaru 26 dni urlopu). Pracodawca może z korzyścią dla pracownika zaokrąglić ustalony wymiar urlopu do pełnych godzin lub dni.

PRZYKŁAD

Spółka z o.o. zatrudniła od 18.03.2009 r. na 1/2 etatu absolwenta liceum ogólnokształcącego, dla którego jest to pierwsza praca w karierze. W dniu 6 lipca 2009 r. z absolwentem tym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia. Proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy wymiar urlop wypoczynkowy omawianego pracownika wynosi 10 dni (1/2 x 20 dni). Za każdy miesiąc pracy nabędzie on prawo do 0,83 dnia urlopu (1/12 x 10 dni). Ponieważ przepracował on jedynie 3 pełne miesiące (pierwszy m-c upłynął 17 kwietnia, drugi – 17 maja, a trzeci – 17 czerwca), za okres ten należy mu się 2,49 dnia urlopu (0,83 dnia x 3).

Podstawa prawna:
art. 153, art. 154 § 1, art. 155 § 1 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.)

Staż absolwencki a wymiar urlopu

Jaki wpływ na wymiar urlopu ma odbyty staż absolwencki?

W kwestii zaliczania do okresu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, stażu absolwenckiego wypowiedział się Departament Prawny Głównego Inspektoratu Pracy w piśmie nr GNP-110-4560/07/PE. Czytamy w nim:
„Zagadnienia związane z odbywaniem przez absolwentów stażu u pracodawcy oraz zasiłku dla bezrobotnych reguluje ustawa z 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, ost. zm. Dz. U. z 2004 r. Nr 273, poz. 2703). Zgodnie z jej art. 79 ust. 1 okresy pobierania zasiłku i stypendium wlicza się do okresu pracy wymaganego do nabycia lub zachowania uprawnień pracowniczych oraz okresów składkowych w rozumieniu przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Okresów pobierania zasiłku i stypendium nie wlicza się jednak do okresu zatrudnienia, od którego zależy nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego, co wynika z art. 79 ust. 2 ustawy. Zatem okres odbywania stażu absolwenckiego przez pracownika czy też okres pobierania zasiłku dla bezrobotnych będzie wliczany do okresu, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, ale nie może być wliczony do okresu warunkującego nabycie prawa do urlopu. Natomiast okres, kiedy osoba była bezrobotna i nie miała prawa do zasiłku, nie ma wpływu ani na wymiar urlopu, ani na nabycie prawa do niego.”

Staż urlopowy

Staż urlopowy

Ustalając staż urlopowy, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, uwzględnia się nie tylko wszystkie okresy poprzedniego zatrudnienia pracowniczego, bez względu na podstawę prawną jego nawiązania, przerw w zatrudnieniu oraz sposobu jego ustania, ale również tzw. okresy zaliczane takie jak okresy nauki, odbytej służby wojskowej itd.

Na podstawie przepisów Kodeksu pracy (zwanego dalej: K.p.) oraz przepisów szczególnych, zaliczeniu do stażu urlopowego podlega między innymi okres:

  • zatrudnienia,
  • nauki szkolnej (art. 155 K.p.),
  • za który przysługuje odszkodowanie w przypadku skrócenia okresu wypowiedzenia (art. 361 § 2 K.p.),
  • pozostawania bez pracy, za który przyznano odszkodowanie pracownikowi przywróconemu do pracy (art. 51 § 2 K.p.),
  • urlopu bezpłatnego, którego udzielono pracownikowi celem podjęcia pracy u innego pracodawcy (art. 1741 § 2 K.p.),
  • urlopu wychowawczego (art. 1865 K.p.),
  • urlopu bezpłatnego udzielonego młodocianemu w okresie ferii szkolnych (art. 205 § 4 K.p.),
  • urlopu bezpłatnego, udzielonego pracownikowi podejmującemu naukę w szkole, bez skierowania (§ 5 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej oraz Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 12 października 1993 r. w sprawie zasad i warunków podnoszenia kwalifikacji zawodowych i wykształcenia ogólnego dorosłych – Dz.U. nr 103, poz. 472 ze zm.),
  • pobierania zasiłku dla bezrobotnych i stypendium (art. 79 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy – Dz.U. z 2008 r. nr 69, poz. 415 ze zm.),
  • czynnej służby wojskowej oraz urlopu bezpłatnego udzielonego powołanemu do odbycia ćwiczeń wojskowych (art. 120 i art. 124 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej – Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.),
  • służby zastępczej (art. 36 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o służbie zastępczej – Dz.U. z 2003 r. nr 223, poz. 2217 ze zm.),
  • prowadzenia indywidualnego gospodarstwa rolnego lub pracy w takim gospodarstwie (art. 1 ustawy z dnia 20 lipca 1990 r. o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy – Dz.U. z 1990 r. nr 54, poz. 310).

Do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się z tytułu ukończenia:

  • zasadniczej lub innej równorzędnej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 3 lata,
  • średniej szkoły zawodowej – przewidziany programem nauczania czas trwania nauki, nie więcej jednak niż 5 lat,
  • średniej szkoły zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych – 5 lat,
  • średniej szkoły ogólnokształcącej – 4 lata,
  • szkoły policealnej – 6 lat,
  • szkoły wyższej (w tym licencjat) – 8 lat.

Podane powyżej okresy nauki nie podlegają sumowaniu.

Co ważne, jeśli pracownik pobierał naukę w czasie zatrudnienia, do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki – zależnie od tego co jest korzystniejsze dla pracownika.

 

Przy wliczaniu okresu czynnej służby wojskowej do stażu urlopowego spotkać się możemy z trzema sytuacjami.

Jeżeli pracownik podjął pracę u pracodawcy, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby, w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z tej służby czas jej odbywania wlicza się do okresu zatrudnienia u tego pracodawcy w zakresie wszystkich uprawnień wynikających ze stosunku pracy.

Podobnie jest, gdy pracownik w ciągu trzydziestu dni od dnia zwolnienia z czynnej służby wojskowej podjął pracę po raz pierwszy w życiu lub u innego pracodawcy niż ten, u którego był zatrudniony w dniu powołania do tej służby. W takim przypadku czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia wymaganego do nabywania (lub zachowania) uprawnień wynikających ze stosunku pracy, z wyjątkiem uprawnień przysługujących wyłącznie pracownikom u pracodawcy, u którego podjął pracę (takie jak na przykład dodatek za staż pracy osiągnięty u danego pracodawcy).

Inaczej sprawa wygląda, kiedy pracownik podejmuje pracę po upływie 30 dni od dnia zwolnienia go z czynnej służby wojskowej. Wtedy czas odbywania służby wlicza się do okresu zatrudnienia, od którego zależą tylko uprawnienia w zakresie wymiaru urlopu wypoczynkowego i wysokości odprawy pośmiertnej oraz uprawnienia emerytalno-rentowe.

W przypadku jednoczesnego pozostawania w dwóch lub więcej stosunkach pracy, wliczeniu podlega także okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy (art. 1541 § 2 K.p.).

Warto jeszcze zauważyć, że na uprawnienia urlopowe nie wpływa okres prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 154 § 1 K.p. urlop przysługuje w wymiarze:

  • 20 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony krócej niż 10 lat,
  • 26 dni – jeżeli pracownik jest zatrudniony co najmniej 10 lat.

Pracownikom niepełnoetatowym przysługuje urlop proporcjonalny do wymiaru czasu pracy w jakim są zatrudnieni.

 

Podstawa prawna:

art. 154 § 1, art. 155 ustawy z 26 czerwca 1974 r. – Kodeks pracy (tekst jedn.: Dz.U. z 1998 r. nr 21, poz. 94 ze zm.),

art. 120 ustawy z dnia 21 listopada 1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z  2004 r. nr 241, poz. 2416 ze zm.).

Wyliczanie wynagrodzenia za urlop

Za czas urlopu wypoczynkowego pracownikowi w myśl art. 172 Kodeksu pracy przysługuje wynagrodzenie, jakie by otrzymał, gdyby w tym czasie pracował. Szczegółowe zasady wyliczania należnej kwoty wynagrodzenia urlopowego odnajdziemy w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop.

Przy wyznaczaniu wynagrodzenia za urlop wypoczynkowy powinny być brane pod uwagę składniki wynagrodzenia:

1) stałe i

2) zmienne.

(więcej…)